Οι επενδύσεις αντικτύπου κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος στις επενδυτικές αποφάσεις. Μόλις πριν από μερικές δεκαετίες, οι επενδύσεις αντίκτυπου υπήρχαν κυρίως στο περιθώριο. Τώρα είναι μια παγκόσμια αγορά που εκτιμάται σε 30,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το MIT, και δεν είναι ασυνήθιστο για τους επενδυτές να θέλουν να αγοράσουν μετοχές εταιρειών που σημειώνουν πρόοδο σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας ή διακυβέρνησης.
Οι επενδύσεις αντίκτυπου αναφέρονται σε επενδύσεις που πραγματοποιούνται σε εταιρείες, οργανισμούς και κεφάλαια με σκοπό τη δημιουργία μετρήσιμου, ωφέλιμου κοινωνικού ή περιβαλλοντικού αντίκτυπου παράλληλα με μια οικονομική απόδοση. Μπορούμε να πούμε ότι ίσως στην αρχή να ήταν λίγο παρεξηγημένες γιατί δεν ήταν συνυφασμένες με οικονομικό όφελος, αλλά αυτό δεν είναι παρά ένας μύθος. Συναντήσαμε την κα Eleonore Cottarel, Μέτοχο της Investing For Purpose, η οποία μας μίλησε για τις επενδύσεις αντικτύπου που έχουν προωθήσει στην Ελλάδα, για τις βασικές διαφορές μεταξύ των επενδύσεων ESG και των επενδύσεων αντικτύπου και αν αυτές είναι κερδοφόρες, για το αν υπάρχει ενδιαφέρον από το ελληνικό επενδυτικό κοινό για τέτοιου είδους επενδύσεις και τέλος αναφέρθηκε στις «πράσινες» επενδυτικές τάσεις για το 2024.
Να αναφέρουμε ότι η Investing For Purpose είναι μία εταιρεία που συμβάλει ενεργά κι αποτελεσματικά στην υποστήριξη και χρηματοδότηση εταιριών με θετικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο στην Ελλάδα. Η χρηματοδότηση επιτυγχάνεται μέσω της κοινότητας των επενδυτών της εταιρείας, που επιθυμούν να διαχειριστούν τις επενδύσεις τους για να προωθήσουν τις κοινές αξίες τους γύρω από της αειφορία. Επιπλέον από την υλοποίηση χρηματοδοτήσεων, η IFP στοχεύει στο να βοηθήσει και στην μετάβαση της ελληνικής επενδυτικής κοινότητας προς τις ενδιαφέρουσες και δελεαστικές επενδυτικές ευκαιρίες του impact investing για ένα βιώσιμο μέλλον.
-
Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για την εταιρεία σας και ποια είναι η δραστηριότητα;
Συστήσαμε την Investing For Purpose με σκοπό να καλύψουμε το υπάρχον κενό ανάμεσα στις παραδοσιακές χρηματο-οικονομικές επενδύσεις και τις φιλανθρωπικές δωρεές και να στηρίξουμε έτσι τους επιχειρηματίες που θέλουν να παράξουν θετικό αποτύπωμα ή αντίκτυπο.
Οι επιχειρηματίες αντικτύπου (impact entrepreneurs) βρίσκονται στην πρώτη γραμμή μάχης ενάντια στην πολλαπλή κρίση βιωσιμότητας που διανύουμε. Μέσω αυτού του τύπου επενδύσεων (βιωσιμότητας και θετικού αντικτύπου), οι επενδυτές μας στηρίζουν τους επιχειρηματίες ώστε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις μείζονες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και εκπαιδευτικές προκλήσεις, παράγοντας παράλληλα χρηματοοικονομικές αποδόσεις. Παράλληλα οι επενδυτές μας μπορούν να στηρίξουν τους επιχειρηματίες αυτούς μοιράζοντας και την εμπειρία και τις διασυνδέσεις τους.
Οι τρεις εταίροι της IFP έχουμε συνολικά μεταξύ μας πάνω από 70 χρόνια εμπειρίας στον διεθνή χρηματο-οικονομικό τομέα, και εφαρμόζουμε την πείρα και την τεχνογνωσία μας αυτή στην διαχείριση και ανάλυση των ευκαιριών που παρακολουθούμε στον τομέα του impact investing.
«Η IFP στοχεύει ευρύτερα στο να βοηθήσει και στην μετάβαση της ελληνικής επενδυτικής κοινότητας προς μία μικτή προσέγγιση στην ανάλυση των επενδυτικών ευκαιριών, που συνδυάζει τις χρηματο-οικονομικές αποδόσεις με τον όποιο αντίκτυπο (θετικό ή αρνητικό) στο περιβάλλον και στην κοινωνία»
Είμαστε λοιπόν μια ομάδα που ψάχνει και επιλέγει τις πιο ενδιαφέρουσες νέες Ελληνικές εταιρείες που έχουν ως σκοπό την δημιουργία θετικού αντικτύπου σε κάποιο περιβαλλοντικό, κοινωνικό ή εκπαιδευτικό τομέα και, όταν αυτές οι εταιρείες έχουν ανάγκη για κεφάλαια ανάπτυξης της τάξεως των €200 χιλ. + , τότε δουλεύουμε μαζί τους να πετύχουμε την κατάλληλη δομή για την χρηματοδότηση και παρουσιάζουμε την επενδυτική ευκαιρία απευθείας στην κοινότητα των επενδυτών μας. Εάν κάποιοι από τους επενδυτές μας επενδύσουν, τότε εμείς μένουμε κοντά στην εταιρεία για όλη την διάρκεια της επένδυσης, την στηρίζουμε και την συμβουλεύουμε καθώς και παρακολουθούμε και τις χρηματο-οικονομικές αποδόσεις της επένδυσης ενώ παράλληλα μετράμε και τον θετικό αντίκτυπο που δημιουργεί. Επιπλέον από την υλοποίηση χρηματοδοτήσεων, η IFP στοχεύει ευρύτερα στο να βοηθήσει και στην μετάβαση της ελληνικής επενδυτικής κοινότητας προς μία μικτή προσέγγιση στην ανάλυση των επενδυτικών ευκαιριών, που συνδυάζει τις χρηματο-οικονομικές αποδόσεις με τον όποιο αντίκτυπο (θετικό ή αρνητικό) στο περιβάλλον και στην κοινωνία (το λεγόμενο blended value ή συνδυαστική αποτίμηση).
-
Τι εννοούμε με τον όρο «επενδύσεις αντικτύπου»; Μπορείτε να μας δώσετε κάποια παραδείγματα;
Βασιζόμενοι στον ορισμό τoυ Global Impact Investing Network (GIIN), επένδυση αντικτύπου είναι αυτή που γίνεται με σκοπό να επιφέρει θετικό, μετρήσιμο κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος, παράλληλα με τις χρηματοοικονομικές αποδόσεις.
Ως παραδείγματα, στην IFP έχουμε υποστηρίξει έως σήμερα τρεις επενδύσεις αντικτύπου:
Το Staramaki είναι μια κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση με έδρα στο Κιλκίς, η οποία παρασκευάζει καλαμάκια από φυσικά στελέχη σιταριού καλλιεργούμενα στην Ελλάδα. Αποτελούν μία εξαιρετική εναλλακτική στα χάρτινα καλαμάκια, πληροί 9 από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SFG) και έχει βραβευθεί ως η καλύτερη λύση φυσικής προέλευση στην Ελλάδα.
Η Dataphoria αποτελεί μια λύση αξιοποίησης δεδομένων που επιτρέπει σε εταιρείες, οργανισμούς και πόλεις να μετρούν, να βελτιστοποιούν και να επικοινωνούν την απόδοσή τους στη βιωσιμότητα. Στόχος της είναι η διευκόλυνση της μετάβασής μας σε ένα βιώσιμο μέλλον. Είναι ο πρώτος πάροχος υπηρεσιών «Analytics-as-a-Service» για βιωσιμότητα στην Ελλάδα και είναι σε καλή θέση να κεφαλαιοποιήσει τη ζήτηση που προκύπτει από την CSRD και άλλες υποχρεωτικές νομοθεσίες αναφοράς ESG που τίθενται σε ισχύ σε ολόκληρη την ΕΕ από το 2024.
Το Orbito Travel είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα ταξιδιωτικών υπηρεσιών, η οποία απευθύνεται σε ταξιδιώτες με μειωμένη κινητικότητα (χρήστες αναπηρικού αμαξιδίου ή άλλων βοηθημάτων κινητικότητας). Η αποστολή της εταιρείας είναι να προσφέρει σε ταξιδιώτες με κινητικά προβλήματα ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση στις διακοπές και τα ταξίδια τους μέσω της βέλτιστης παρουσίασης των εκάστοτε υποδομών.
Αυτές οι τρεις ελληνικές εταιρείες, με γνώμονα τον θετικό αντίκτυπο που δημιουργούν, αποτελούν εξαιρετικά παραδείγματα της ποικιλίας των επενδύσεων που μπορεί να κάνει κανείς με θετικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο.
-
Υπάρχει ενδιαφέρον στο ελληνικό επενδυτικό κοινό για τέτοιου είδους επενδύσεις; Είναι κερδοφόρες;
Όπως προαναφέρθηκε, όλες οι εταιρείες με τις οποίες συνεργαζόμαστε είναι κερδοσκοπικές και πρέπει να δουλεύουν με βάση ένα βιώσιμο, κερδοφόρο επιχειρηματικό πλάνο. Παράλληλα, πρέπει να έχουν και ως πρωταρχικό σκοπό ένα θετικό μετρήσιμο αντίκτυπο στον τομέα της δραστηριότητάς τους. Το ευρύτερο επενδυτικό κοινό στην Ελλάδα ίσως διατηρεί μία στενότερη αντίληψη ότι το κέρδος και ο θετικός αντίκτυπος δεν συνάδουν – η αγορά δηλαδή είναι ακόμα χωρισμένη σε δύο γενικές κατηγορίες: αφενός των επενδυτών που στοχεύουν στην μεγιστοποίηση των χρηματο-οικονομικών αποδόσεων (ουσιαστικά αγνοώντας τον αντίκτυπο) και αφετέρου των δωρητών (είτε ιδρυμάτων είτε εταιριών μέσω των προγραμμάτων ΕΚΕ) που στηρίζουν μη-κερδοσκοπικές εταιρείες ή πρωτοβουλίες με σκοπό μόνο τον θετικό αντίκτυπο.
«Το ευρύτερο επενδυτικό κοινό στην Ελλάδα ίσως διατηρεί μία στενότερη αντίληψη ότι το κέρδος και ο θετικός αντίκτυπος δεν συνάδουν»
Το impact investing, και η δική μας πρωτοβουλία, έχει σκοπό να καλύψει το μεγάλο κενό μεταξύ των δύο αυτών άκρων, στηρίζοντας κερδοσκοπικές προσπάθειες με θετικό αντίκτυπο. Βεβαίως έχουμε ήδη κάποιους βασικούς επενδυτές που καταλαβαίνουν την αξία του impact investing, και αντιλαμβάνονται ήδη πως αυτή συνδυαστική προσέγγιση στην αξιολόγηση πιθανών επενδύσεων είναι μονόδρομος. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται angel investors όπως ο Δημήτρης Γεωργακόπουλος, family offices όπως της Raycap και της Orymil και εταιρείες και τράπεζες όπως η Bespoke του Σπύρου Θεοδωρόπουλου, η Qualco, η Εθνική Τράπεζα, η Τράπεζα Πειραιώς και η Eurobank. Πιστεύουμε πως όσο περνάει ο καιρός, τόσο αυτός ο πυρήνας επενδυτών θα διερύνεται.
-
Ποιες οι βασικές διαφορές μεταξύ των επενδύσεων ESG και των επενδύσεων αντικτύπου;
Η περιβαλλοντική, κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση (ESG) μπορεί να οριστεί σαν ένα πλαίσιο καθοδήγης προς τους επενδυτές για το πώς μία οργάνωση διαχειρίζεται το ρίσκο και τις ευκαιρίες γύρω από τη βιωσιμότητα, βασιζόμενοι σε μετρήσεις παρελθοντικών ενεργειών.
Στις επενδυτικές αγορές, αυτό είχε συνήθως ως αποτέλεσμα οι διαχειριστές επενδύσεων χαρτοφυλακίου να αναλύουν την τελευταία δημοσιευμένη ετήσια έκθεση ESG των εισηγμένων εταιρειών/ιδρυμάτων. Υπήρχε όμως έλλειψη ενός αυστηρού πλαισίου και διαφάνειας που έχει οδηγήσει σε περιπτώσεις «greenwashing» και αμφιβολίες ως προς το αν οι αγορές ESG αντιπροσωπεύουν πραγματικά επενδύσεις «βιωσιμότητας».
Παρόλα αυτά, οι επενδύσεις ESG αναγκαστικά αναπτύσσονται. Για παράδειγμα, η ύπαρξη της Οδηγίας για την Αναφορά Εταιρικής Αειφορίας (CSRD), θα υποχρεώσει από το 2024 για τις μεγάλες εταιρείες στην Ευρώπη οι πληροφορίες βιωσιμότητας να ελέγχονται επίσημα, ενώ τους ζητείται να καταθέτουν μία ετήσια έκθεση «διπλής προοπτικής σημαντικότητας» (double materiality assessment).
Αυτό θα απαιτήσει την υποβολή ελεγμένων εκθέσεων τόσο για την ουσιώδη επίδραση των κινδύνων και ευκαιριών βιωσιμότητας σε κάθε οικονομική δραστηριότητα μιας επιχείρησης όσο και για την εξωτερική υλική επίδραση των εταιρικών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον και την κοινωνία.
Η Global Reporting Initiative (GRI) εκτιμά ότι τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία ESG θα ανέλθουν σε 33,9 τρισεκατομμύρια ΗΠΑ έως το 2026.
Στον αντίποδα, όπως είπαμε και παραπάνω, επένδυση αντικτύπου είναι αυτή που γίνεται με συγκεκριμένο σκοπό να επιφέρει θετικό, μετρήσιμο κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος, παράλληλα με τις χρηματοοικονομικές αποδόσεις. Σε αντίθεση με το ESG, λοιπόν, το Impact Investing είναι μια στρατηγική στραμμένη προς το μέλλον, με σαφείς προθέσεις γενικά ευθυγραμμισμένες με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και στοχευμένες μετρήσεις απόδοσης συγκριτικά με σαφείς στόχους.
«Όσο οι ESG κανονισμοί αυστηροποιούνται, και η αγορά των επενδύσεων αντικτύπου ωριμάζει, κλιμακώνεται και εξελίσσεται, θεωρητικά τουλάχιστον, οι διαφορές των δύο αυτών κατηγοριών επενδύσεων, θα γίνουν δυσδιάκριτες την επόμενη δεκαετία»
Η έρευνα GIIN 2022 εκτιμά ότι η αξία της τρέχουσας αγοράς Impact Investing είναι 1,164 τρισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση (AuM), μέσω 3000+ οργανισμών.
Συμπερασματικά, η καθαρή επένδυση ESG στην σημερινή μορφή της μπορεί να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν πιο βιώσιμες πρακτικές, με οφέλη για τον πλανήτη και τους ανθρώπους. Οι επενδύσεις αντίκτυπου έχουν ως πρωταρχικό στόχο θετικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις παράλληλα με τις οικονομικές αποδόσεις.
Ωστόσο, όσο οι ESG κανονισμοί αυστηροποιούνται, και η αγορά των επενδύσεων αντικτύπου ωριμάζει, κλιμακώνεται και εξελίσσεται, θεωρητικά τουλάχιστον, οι διαφορές των δύο αυτών κατηγοριών επενδύσεων, θα γίνουν δυσδιάκριτες την επόμενη δεκαετία.
-
Τέλος, μπορείτε να μας δώσετε μερικές συμβουλές που θα δίνατε σε έναν επενδυτή σχετικά με τις «πράσινες» επενδυτικές τάσεις για το 2024;
Υπάρχει σαφώς μία ισχυρή τάση παγκοσμίως προς τις πράσινες επενδύσεις. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η κλιματική προσαρμογή, η αντιστάθμιση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, και η αναγεννητική γεωργία είναι κάποιες που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε. Οποιαδήποτε τέτοια επένδυση, εφόσον πληροί τα κριτήρια ποιότητας, ρίσκου και απόδοσης ενός επενδυτή, μπορεί να θεωρηθεί σαν αξιόλογη «πράσινη» επένδυση με αντίκτυπο. Ειδικά στην Ελλάδα, η γεωγραφική τοποθεσία, και οι φυσικές καιρικές συνθήκες – άνεμος και ήλιος- μας οδηγούν σε πληθώρα τέτοιων επενδυτικών επιλογών. Το σημαντικό είναι να προσπαθήσουμε να διαφοροποιήσουμε το πραγματικό βάθος και εύρος της κλιματικής και περιβαλλοντικής επίδρασης που θα προκύψει, και για αυτό το λόγο είναι σημαντικό, κατά τη γνώμη μας, να αναλύουμε και να υπολογίζουμε τον αντίκτυπο που δημιουργείται, επιπρόσθετα των χρηματοοικονομικών αποδόσεων.
«Ειδικά στην Ελλάδα, η γεωγραφική τοποθεσία, και οι φυσικές καιρικές συνθήκες – άνεμος και ήλιος- μας οδηγούν σε πληθώρα τέτοιων επενδυτικών επιλογών»
Μία πράσινη επένδυση που θα έβρισκε εύκολα τη θέση της στον Ελλαδικό χώρο και θα μπορούσε να έχει διπλό σκοπό και εισοδηματικές ροές είναι τα αγροβολταϊκά και η αναγεννητική γεωργία με τη χρήση PV πάνελ. Αυτά δημιουργούν μία ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, μία αποτελεσματικότερη απορρόφηση του άνθρακα συμβάλλοντας σε υγιέστερο έδαφος, μειωμένη κατανάλωση νερού και πηγών τροφής. Μελέτες έχουν δείξει ότι η απόδοση των καλλιεργειών αυξάνεται όταν καλύπτονται μερικώς από ηλιακά πάνελ που τις προστατεύουν από τις ακραίες καιρικές συνθήκες. Είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές της αναγεννητικής γεωργίας, η οποία μοιάζει να διασφαλίζει την μακροπρόθεσμη συνολική βιωσιμότητα. Απαιτείται ωστόσο υπομονή από τους επενδυτές κεφαλαίου, καθώς χρειάζονται κάποια χρόνια ώστε να αποδώσει η επένδυση πλήρως καρπούς.
Η Greentech είναι μια άλλη επενδυτική ευκαιρία προς εξέταση, η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης μέσω καινοτόμων τεχνολογικών πλατφορμών σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων διαχείρισης κτιρίων, αποδοτικότητας σε επίπεδο δικτύου, αποδοτικότητας αποστολής και αποθήκευσης ενέργειας.
Τέλος, η Ελλάδα έχει πολλές ανισότητες προς εξισορρόπηση σε κοινωνικό επίπεδο, για παράδειγμα όσον αφορά την διαφορετικότητα και την συμπερίληψη στον εργασιακό χώρο. Οι κοινωνικές επιχειρήσεις που έχουν σαν κύριο μέλημα τον αντίκτυπο που δημιουργούν, μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετικό όχημα προώθησης τέτοιου κοινωνικού σκοπού και, παράλληλα με τις πράσινες επενδύσεις, πιστεύουμε ότι αποτελούν για τους επενδυτές αξιόλογες επενδύσεις υπό την ευρύτερη ομπρέλα της βιωσιμότητας.