Η ρύπανση των θαλασσών είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα και αποτελεί ίσως τη μεγάλη πρόκληση των καιρών. Το ζήτημα αυτό αφορά όλη την αλυσίδα αξίας και όλοι, επιχειρήσεις, πολιτεία και ιδιώτες, πρέπει να συνεισφέρουν στην επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος καθώς καθαρές θάλασσες σημαίνει προστασία του οικοσυστήματος και της βιοποικιλότητας και εν τέλει ένα υγιές περιβάλλον για τον άνθρωπο.
Αντιλαμβάνεται κανείς το μέγεθος του προβλήματος από το γεγονός ότι καθημερινά ψαράδες πιάνουν στα δίχτυα τους εκτός από ψάρια και μεγάλες ποσότητες πλαστικών. Σύμφωνα με έρευνες, κάθε χρόνο περισσότεροι από 200.000 τόνοι πλαστικών καταλήγουν στη Μεσόγειο Θάλασσα, ποσότητα που ισοδυναμεί με περισσότερα από 500 κοντέινερ ημερησίως. Εάν δεν ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της κακής διαχείρισης των αποβλήτων, που αποτελεί και τη βασική αιτία της θαλάσσιας ρύπανσης, αυτή η ποσότητα αναμένεται να διπλασιαστεί κατ’ ελάχιστον μέχρι το 2040.
Η λύση του προβλήματος
Η λύση στο πρόβλημα δεν είναι απλή υπόθεση. Ένα βήμα είναι η μείωση της πλαστικής ρύπανσης και ένα δεύτερο βήμα είναι ο καθαρισμός της θάλασσας από το πλαστικό. Το πρώτο και βασικό βήμα είναι να σταματήσει η ρίψη των πλαστικών στη θάλασσα. Και όταν λέμε ρίψη δεν σημαίνει ότι πετιούνται απευθείας στη θάλασσα τα απορρίμματα. Συμβαίνει και αυτό, αλλά το πρόβλημα ξεκινάει από αλλού. Τα απορρίμματα δεν συλλέγονται, αλλά εναποτίθενται παράνομα σε χώρους υγειονομικής ταφής ή σε παράνομες χωματερές, με αυξημένες πιθανότητες να διαρρεύσουν σε ποτάμια και στη θάλασσα. Στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο μέρος των πλαστικών απορριμμάτων καταλήγει στις χωματερές, λόγω δυσκολιών στη συλλογή και τη διαχείριση αποβλήτων. Από τις χωματερές, και με δεδομένο ότι το πλαστικό είναι ένα ελαφρύ υλικό, με τη βοήθεια του αέρα, μέρος των πλαστικών αποβλήτων, εκτιμάται περίπου το 6%, διαρρέουν στο περιβάλλον (έδαφος, ρυάκια, ποτάμια) και συχνά καταλήγει στη θάλασσα.
Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να μειώσει τη θαλάσσια πλαστική ρύπανση είναι η ελάττωση της παραγωγής πλαστικού μιας χρήσης, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος να βρεθεί στο περιβάλλον.
Το δεύτερο βήμα όπως αναφέραμε και προηγουμένως είναι οι καθαρισμοί. Οι καθαρισμοί αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της λύσης και ευτυχώς μεγάλες εταιρείες αφιερώνουν πόρους, ανθρώπινους μέσω εθελοντικών δράσεων αλλά και χρηματικούς, στηρίζοντας δράσεις σε μεγάλη κλίμακα. Μία από αυτές τις εταιρείες είναι η COSMOTE, η οποία υλοποιεί συστηματικά δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.
Πρωτοβουλία COSMOTE BLUE
Η COSMOTE ξεκίνησε πρόσφατα τη νέα πρωτοβουλία COSMOTE BLUE, βασικός στόχος της οποίας είναι να συμβάλλει στην απομάκρυνση της πλαστικής ρύπανσης από το θαλάσσιο περιβάλλον της Ελλάδας, που αποτελεί πηγή ζωής και αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής πραγματικότητας και κουλτούρας.
Η πρωτοβουλία COSMOTE BLUE ξεκινά με δράσεις στις περιοχές του Θερμαϊκού κόλπου, της Χαλκιδικής, του Αργοσαρωνικού κόλπου και της Κρήτης, οι οποίες επιλέχθηκαν λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης πλαστικής ρύπανσης σε αυτές. Οι δράσεις υλοποιούνται σε συνεργασία με την κοινωνική επιχείρηση «Εναλεία», και περιλαμβάνουν τον καθαρισμό των ακτών και του βυθού από τα σκάφη ψαράδων που συμμετέχουν στο δίκτυό της. Μετά τη συλλογή τους, τα απορρίμματα και τα πλαστικά οδηγούνται για ανακύκλωση και υπεύθυνη διαχείριση, καθώς μεγάλο μέρος αυτών καταλήγουν να επαναχρησιμοποιούνται για την παραγωγή νέων προϊόντων στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας.
Με αυτή την πρωτοβουλία, μέχρι και το 2025, αναμένεται να συγκεντρωθούν 90 τόνοι πλαστικού. Εκτιμάται ότι περισσότεροι από 52 τόνοι θα μπορέσουν να μετατραπούν σε νέα ανακυκλωμένα προϊόντα, όπως κάλτσες, μπουφάν, παπούτσια ακόμη και έπιπλα. Παράλληλα, θα έχουν πραγματοποιηθεί εκπαιδεύσεις 200 και πλέον ψαράδων σε βιώσιμες μεθόδους αλιείας, καλές πρακτικές καθαρισμού των θαλασσών και υπεύθυνη διαχείριση του αλιευτικού εξοπλισμού, ώστε να αποφεύγεται η μελλοντική πλαστική ρύπανση από δίχτυα και αλιευτικό εξοπλισμό, αλλά και η μείωση των ιχθυοαποθεμάτων.
Παρατηρώντας κανείς τα νούμερα που αναφέρθηκαν προηγουμένως, αντιλαμβάνεται τη σημασία της ύπαρξης τέτοιων πρωτοβουλιών προκειμένου να προστατεύσουμε το θαλάσσιο οικοσύστημα μας.
Η ατομική συνεισφορά μέρος της λύσης του προβλήματος
Μπορούμε να συμβάλλουμε ατομικά στην προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματός μας; Και μπορούμε και πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι για την σωστή διαχείριση των απορριμμάτων αποφεύγοντας παράλληλα τα πλαστικά μια χρήσης όσο είναι δυνατόν, αντικαθιστώντας για παράδειγμα το πλαστικό μπουκάλι νερού με παγούρι, χρησιμοποιώντας για τον καφέ μας ποτήρι πολλαπλών χρήσεων και φυσικά να προτιμάμε μεταλλικό ή άλλου τύπου επαναχρησιμοποιούμενο καλαμάκι.
Επίσης, επειδή στην Ελλάδα αλλά και στη Μεσόγειο γενικότερα, ο νούμερο 1 ρύπος σε συγκέντρωση στον βυθό είναι η πλαστική σακούλα, καλό είναι να αποφεύγουμε τις πλαστικές σακούλες μίας χρήσης και τα προϊόντα που βρίσκονται σε πολλαπλές συσκευασίες και να προτιμάμε την αγορά προϊόντων χύμα ή σε μεγάλες συσκευασίες.
Σημαντική είναι και η διαχείριση των προσωπικών μας απορριμμάτων για αυτό πρέπει να φροντίζουμε να τοποθετούμε μόνο ανακυκλώσιμα υλικά στους κάδους ανακύκλωσης, προσέχοντας οι συσκευασίες να είναι χωρίς υπολείμματα φαγητού ή υγρών, συμπιεσμένα όσο το δυνατόν περισσότερο και να τα απορρίπτουμε χύμα σε κάθε κάδο και όχι σε σακούλες.
Δεν ξεχνάμε στην παραλία, τώρα που είναι και η καλοκαιρινή περίοδος και την επισκεπτόμαστε πιο συχνά να παίρνουμε τσάντες οι οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μεταφέρουν τα απορρίμματά μας εάν ο κάδος είναι γεμάτος ή εάν είναι ακατάλληλος προς χρήση και να χρησιμοποιούμε φορητό τασάκι για τα αποτσίγαρά μας.
Το πιο σημαντικό είναι να θυμόμαστε πως οι ακτές και η θάλασσα αποτελούν καταφύγιο για διάφορες μορφές ζωής και οφείλουμε να δείχνουμε τον απαραίτητο σεβασμό, καθιστώντας τους εαυτούς μας συνειδητούς καταναλωτές.
