Η φετινή ετήσια συνάντηση της American Geophysical Union (AGU), η μεγαλύτερη παγκοσμίως στον τομέα των επιστημών της Γης, ξεκίνησε με ένα γεγονός που κανείς από τους χιλιάδες συμμετέχοντες δεν περίμενε. Λίγες ώρες μετά την έναρξη των εργασιών στη Νέα Ορλεάνη, η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε σχέδια για το κλείσιμο ενός από τα σημαντικότερα κέντρα κλιματικής έρευνας στον κόσμο, του NCAR. Το αποτέλεσμα ήταν να αλλάξει απότομα το κλίμα της διοργάνωσης, μετατρέποντας ένα καθαρά επιστημονικό φόρουμ σε πεδίο έντονης ανησυχίας για το μέλλον της έρευνας.
.
Σύμφωνα με το newsletter του Bloomberg Green, πέντε βασικές τάσεις ξεχώρισαν μέσα στην εβδομάδα, αποτυπώνοντας πώς η κλιματική επιστήμη μετασχηματίζεται υπό την πίεση της πολιτικής, της τεχνολογίας και των ολοένα εντονότερων ακραίων φαινομένων.
Η πρώτη αφορά την τεχνητή νοημοσύνη. Αν και η μηχανική μάθηση χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια στη μοντελοποίηση του κλίματος, οι πρόσφατες εξελίξεις επιτρέπουν πιο λεπτομερείς προβλέψεις σε τοπικό επίπεδο και –το πιο ενδιαφέρον– προσομοιώσεις της ανθρώπινης αντίδρασης σε καταστάσεις κρίσης. Ερευνητές στις ΗΠΑ παρουσίασαν μοντέλα που «μιμούνται» τις αποφάσεις αξιωματούχων σε πλημμύρες ή ακραία καιρικά φαινόμενα, με στόχο τη βελτίωση της διαχείρισης κινδύνου στο μέλλον.
Δεύτερο μεγάλο θέμα ήταν η γεωμηχανική. Η ιδέα της «μείωσης της ηλιακής ακτινοβολίας» για την ψύξη του πλανήτη, μέχρι πρόσφατα ταμπού, βρέθηκε φέτος στο επίκεντρο δεκάδων παρουσιάσεων. Το συμπέρασμα των περισσότερων επιστημόνων είναι πως απαιτείται πολύ περισσότερη έρευνα, καθώς οι παρενέργειες μπορεί να είναι σοβαρές. Μάλιστα, παρουσιάστηκαν μελέτες που δείχνουν ότι μια απότομη διακοπή τέτοιων παρεμβάσεων θα μπορούσε να επιδεινώσει δραματικά τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης.
Η τρίτη τάση αφορά την προσαρμογή. Καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται απτές, από τις πυρκαγιές έως τις πλημμύρες, η επιστημονική κοινότητα στρέφεται σε πρακτικές λύσεις για την προστασία κοινοτήτων. Έρευνες για τη διαχείριση δασών, την πρόληψη πυρκαγιών και τον σχεδιασμό ανθεκτικών υποδομών δείχνουν ότι η προσαρμογή δεν είναι πλέον συμπληρωματική πολιτική, αλλά αναγκαιότητα.
Τέταρτο κρίσιμο σημείο ήταν η εξέλιξη της επιστήμης της απόδοσης ευθύνης (attribution). Νέα εργαλεία επιτρέπουν στους επιστήμονες όχι μόνο να συνδέουν ακραία καιρικά φαινόμενα με την κλιματική αλλαγή, αλλά και να εκτιμούν πόσο πιθανό είναι να επαναληφθούν στο μέλλον. Τέτοιες προβλέψεις θεωρούνται πλέον πολύτιμες για τον σχεδιασμό πολιτικών προσαρμογής και ασφάλισης κινδύνων.
Τέλος, η τύχη του NCAR κυριάρχησε στις συζητήσεις. Χιλιάδες επιστήμονες κινητοποιήθηκαν, επικοινωνώντας με μέλη του Κογκρέσου για να αποτρέψουν το κλείσιμό του. Για πολλούς, η απειλή διάλυσης ενός τόσο κομβικού οργανισμού δεν είναι μόνο πλήγμα στην έρευνα, αλλά και ζήτημα εθνικής ασφάλειας, καθώς επηρεάζει την κατανόηση και πρόβλεψη ακραίων καιρικών φαινομένων. Κάποιοι ερευνητές μίλησαν ακόμη και για σκέψεις αποχώρησης από τις ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας τη διάβρωση της εμπιστοσύνης στο επιστημονικό περιβάλλον.
Η φετινή AGU κατέδειξε ότι η κλιματική επιστήμη δεν εξελίσσεται σε κενό. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι πολιτικών αποφάσεων, τεχνολογικών αλμάτων και μιας πραγματικότητας όπου τα ακραία φαινόμενα παύουν να είναι σενάρια και γίνονται κανονικότητα.
Πηγή: Bloomberg Green
