Το μείζον ζήτημα της λειψυδρίας βρίσκεται σε πρώτο πλάνο τα τελευταία 24ωρα με τον καύσωνα στην Ελλάδα σε πλήρη εξέλιξη και την χθεσινή σύσκεψη υπό τον Πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου να δίνει τον τόνο των δράσεων γύρω από την διασφάλιση των υδάτινων πόρων.
.
Ο Πρωθυπουργός στην σύσκεψη υπογράμμισε ότι το νερό είναι και θα παραμείνει ένα δημόσιο αγαθό, και πως η κυβέρνηση λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα προς αυτή τη κατεύθυνση. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι ώρα-μηδέν για την δημιουργία ενός ολιστικού σχεδίου για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, ενώ όπως ανέφερε όλες οι δράσεις θα βασιστούν σε πέντε αρχές:
1. Διασφάλιση της δημόσιας φύσης του νερού, όπως ορίζει το Σύνταγμα και επιβεβαιώνει η νομολογία του ΣτΕ.
2. Βιωσιμότητα των φορέων ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης, με στόχο κόστος αποδεκτό για πολίτες, αγρότες και επιχειρήσεις.
3. Ολιστικός σχεδιασμός και κεντρική διαχείριση των έργων – τόσο μικρής όσο και μεγάλης κλίμακας.
4. Κατεπείγουσες παρεμβάσεις τους επόμενους έξι μήνες, συνοδευόμενες από εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
5. Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών και εναλλακτικών μεθόδων παραγωγής νερού, όπως η αφαλάτωση, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, από ανώνυμες κυβερνητικές πηγές, η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει την συγχώνευση των εταιριών ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης, σε μόλις τρεις- ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, και μια νέα που μένει να ανακοινωθεί. Σημειώνεται εδώ ότι σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν 700 εταιρίες, με τις 400 από αυτές να ασχολούνται με το πόσιμο νερό και 300 φορείς να διαχειρίζονται το αρδευτικό νερό. Παράλληλα σχεδιάζεται η δημιουργία ενός νέου ταμείου για τη χρηματοδότηση φραγμάτων, μονάδων αφαλάτωσης και άλλων επενδύσεων με στόχο τη διασφάλιση της υδατικής επάρκειας. Όπως αναφέρει η ίδια πηγή, η Αττική και η Κρήτη πρόκειται να χαρακτηριστούν ως περιοχές με λειψυδρία, κάτι που θα σταθεί ως καταλύτης στην εκπόνηση των νέων.
Το «καμπανάκι» σχετικά με τη λειψυδρία έχει χτυπήσει ήδη από τις αρχές του μήνα ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, κατά την τοποθέτησή του ενώπιον της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής στη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το βιομεθάνιο, το οποίο έχει σήμερα εγκριθεί. Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου περιλάμβανε – και μάλιστα σε καθεστώς κατεπείγοντος – τη διάταξη του άρθρου 55, το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα του Υπουργού ΠΕΝ να κηρύσσει περιοχές της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας, έπειτα από γνωμοδότηση της ΡΑΑΕΥ και, στις νησιωτικές περιοχές, με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Ακριβώς η κήρυξη περιοχής ως πληττόμενης από λειψυδρία δίνει τη δυνατότητα ανάληψης άμεσων έργων, τα οποία αποκτούν τον χαρακτήρα «στρατηγικής επένδυσης» και εντάσσονται στο αντίστοιχο πλέγμα δράσεων, όπως φαίνεται πως θα γίνει στην περίπτωση της Κρήτης και της Αττικής.
«Το άρθρο 55 αποτελεί καίρια θεσμική παρέμβαση για την αντιμετώπιση της επιδεινούμενης λειψυδρίας και έχει την πλήρη υποστήριξη της επιχείρησης», είχε δηλώσει τότε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, υπογραμμίζοντας και ότι «ο επείγοντας χαρακτήρας της υλοποίησης έργων καθιστούν αναγκαία την ύπαρξη ειδικών εργαλείων ευελιξίας και συντονισμού, τα οποία το άρθρο τα καλύπτει επαρκώς γιατί εισάγει ένα ειδικό θεσμικό πλαίσιο κήρυξης κατάστασης λειψυδρίας». Είχε, επίσης, προειδοποιήσει ότι εάν δεν υπάρξουν άμεσες δράσεις ή δεν αλλάξουν οι εγχώριες υδρολογικές συνθήκες, το Λεκανοπέδιο κινδυνεύει να μείνει χωρίς νερό σε περίπου 2,5 χρόνια.
Αξίζει, εδώ, να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ στις 27 Ιουνίου φέτος, το διαθέσιμο απόθεμα στους ταμιευτήρες της Αθήνας ανερχόταν στα 570,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, από 637,5 εκατομμύρια στην αρχή του υδρολογικού έτους και 813,5 εκατομμύρια την αντίστοιχη ημέρα του 2024. Η κρισιμότητα της κατάστασης γίνεται πιο εμφανής αν σκεφτεί κανείς ότι προ τριετίας, την ίδια περίοδο, τα αποθέματα ξεπερνούσαν το 1,3 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 1.327 έργα ύδρευσης στην Ελλάδα που απαιτούν επενδύσεις άνω των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Bloomberg, ενώ από το 2019 έχουν ήδη υλοποιηθεί 278 έργα διαχείρισης υδάτων, συνολικού κόστους 356,4 εκατομμυρίων ευρώ.
Μένει να δούμε πώς οι χθεσινές εξαγγελίες θα σχηματοποιηθούν σε συγκεκριμένες δράσεις και ποιες θα είναι οι αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ μέσα στο επόμενο διάστημα. Το βέβαιο είναι πως αλλάζει δια παντός η αντίληψη του νερού ως ένας φυσικός πόρος δεδομένος και ανεξάντλητος.
