Τον Φεβρουάριο του 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Πρόταση Omnibus (μέρος του προγράμματος απλούστευσης της Επιτροπής για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη μείωση του διοικητικού φόρτου), η οποία περιλαμβάνει δύο προτεινόμενες οδηγίες και κανονιστικές τροποποιήσεις που επηρεάζουν την CSRD και την ταξινόμηση της ΕΕ.
Η πρώτη οδηγία «Stop the clock» (Οδηγία (ΕΕ) 2025/794), έχει τεθεί σε ισχύ και προβλέπει την αναβολή της προθεσμίας εφαρμογής των νέων κανόνων της Ε.Ε. για τη σύνταξη εκθέσεων βιωσιμότητας (CSRD) για δυο έτη των εταιριών που εμπίπταν στο 2ο και 3ο κύμα της CSRD. Η Οδηγία “Stop - the - Clock” αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων “Omnibus Ι” για την απλούστευση της νομοθεσίας της Ε.Ε. στον τομέα της βιωσιμότητας, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά.
Τα κράτη μέλη της Ε.Ε. υποχρεούνται να μεταφέρουν την οδηγία «Stop the clock» στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025. Στην Ελλάδα με το άρθρο 57 του Νόμου 5255/28.11.2025 «Σύσταση και λειτουργία Ανεξάρτητης Αρχής Ελέγχου της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή, ρυθμίσεις για την Επιτροπή Ανταγωνισμού και λοιπές διατάξεις», το υπ. Ανάπτυξης με τροπολογία τροποποιεί το άρθρο 14 του πρόσφατου νόμου ν. 5164/2024 και ορίζει ότι μετατίθενται χρονικά οι υποχρεώσεις εφαρμογής των Οδηγιών CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) και CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive) για δύο (2) έτη, για τις επιχειρήσεις της δεύτερης και τρίτης φάσης εφαρμογής (μεγάλες επιχειρήσεις και εισηγμένες σε χρηματαγορές μικρομεσαίες επιχειρήσεις), χωρίς να επηρεάζονται οι μεγάλες, εισηγμένες σε χρηματαγορές επιχειρήσεις.
Η δεύτερη οδηγία προτείνει ουσιαστικές αλλαγές στην CSRD και προβλέπει νέα αυξημένα όρια πεδίου εφαρμογής και μειωμένων απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας. Η δεύτερη οδηγία αποτελεί αντικείμενο συνεχιζόμενης συζήτησης και διαπραγμάτευσης και αναμένεται να οριστικοποιηθεί μέχρι το τέλος του έτους. Εάν η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την Οδηγία Omnibus εγκριθεί στην τελική νομοθεσία, θα εφαρμοστούν αρκετές βασικές αλλαγές στην αρχική CSRD ως εξής:
- Αυξημένα Όρια (reduction of the scope of reporting companies):
Τα νέα όρια για τις εταιρείες της ΕΕ που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής θα είναι κατά μέσο όρο 1.750 εργαζόμενοι και καθαρός κύκλος εργασιών 450 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτή η αλλαγή θα είχε ως αποτέλεσμα λιγότερες εταιρείες που θα υποχρεούνται να υποβάλλουν έκθεση βιωσιμότητας βάσει της CSRD σε σύγκριση με την αρχική οδηγία. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, αυτό θα μείωνε τον αριθμό των εταιρειών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής κατά 90%.
- Αναφορά ανά τομέα (Sector-Specific Reporting):
Το Κοινοβούλιο υποστηρίζει την καθιέρωση προαιρετικών αντί υποχρεωτικών Ευρωπαϊκών Προτύπων Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS) ανά τομέα.
- Απλοποίηση Αναφοράς (Reporting Simplification)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναθεωρήσει την κατ' εξουσιοδότηση πράξη για τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS) έως τα τέλη του 2025 ή τις αρχές του 2026, μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με τα σχέδια αναθεωρημένων προτύπων τον Σεπτέμβριο του 2025, με στόχο την αποσαφήνιση διατάξεων που θεωρούνται ασαφείς, τη βελτίωση της συνοχής με άλλες νομοθετικές πράξεις και τη μείωση του αριθμού των data points. Η EFRAG υπέβαλε αρχές Δεκεμβρίου την τεχνική της συμβουλή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με το σχέδιο απλουστευμένων Ευρωπαϊκών Προτύπων Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS). Η πρόταση Omnibus αναμένεται να μειώσει τον συνολικό αριθμό data points των Ευρωπαϊκών Προτύπων Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS) κατά περίπου 61%, όπου απαιτούνται εφόσον είναι ουσιώδη (material), διαγραφή όλων των εθελοντικών γνωστοποιήσεων.
- Όριο Αλυσίδας Αξίας (Value Chain Cap):
Θα εισαχθούν νέα όρια στην ικανότητα μιας εταιρείας να ζητά πληροφορίες από τους μικρότερους (εκτός πεδίου εφαρμογής) επιχειρηματικούς εταίρους της. Οι εταιρείες μπορούν να ζητούν μόνο πληροφορίες που ορίζονται στα εθελοντικά πρότυπα για τις ΜΜΕ (The Voluntary Sustainability Reporting Standard for SMEs - VSME).
- Υποβολή Ταξινόμησης (Taxonomy Reporting):
Μόνο οι εταιρείες που εμπίπτουν στα νέα, υψηλότερα όρια πεδίου εφαρμογής της CSRD θα υποχρεούνται να υποβάλλουν έκθεση βάσει του Κανονισμού της ΕΕ για την Ταξινόμηση.
- Αφαίρεση της Εύλογης Διασφάλισης (reasonable assurance):
Μια βασική τροποποίηση είναι η αφαίρεση της απαίτησης μετάβασης σε εύλογη διασφάλιση (reasonable assurance). Αυτό σημαίνει ότι η απαίτηση διασφάλισης για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας βάσει της CSRD προβλέπεται πλέον να παραμείνει στο επίπεδο της περιορισμένης διασφάλισης (limited assurance) επ' αόριστον. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν επίσης την πρόθεση της Επιτροπής να εκδώσει στοχευμένες κατευθυντήριες γραμμές διασφάλισης έως μια συγκεκριμένη ημερομηνία (π.χ., το 2026) για να διευκρινίσει τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν οι πάροχοι διασφάλισης για τις εκθέσεις περιορισμένης διασφάλισης βάσει του νέου Διεθνούς Προτύπου για τη Διασφάλιση Βιωσιμότητας (ISSA) 5000.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα πλαίσια του Αφιερώματος για τις προκλήσεις, τις προσδοκίες και τους στόχους του ESG για το 2026.
