Η απόσταση ανάμεσα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ γύρω από τη βιώσιμη επένδυση γίνεται όλο και πιο εμφανής, καθώς η BlackRock χάνει για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες μεγάλο ευρωπαϊκό συνταξιοδοτικό χαρτοφυλάκιο, εξαιτίας ανησυχιών για τη στάση της στο κλίμα και το voting record της σε ζητήματα ESG.
.
Το ολλανδικό συνταξιοδοτικό ταμείο PME, που διαχειρίζεται περίπου 59 δισ. ευρώ για εργαζομένους στους κλάδους μετάλλου και τεχνολογίας, ανακοίνωσε ότι αποσύρει περίπου 5 δισ. ευρώ από τον αμερικανικό κολοσσό διαχείρισης κεφαλαίων, τερματίζοντας πλήρως τη συνεργασία τους.
Το PME ανέφερε ότι, παρά το γεγονός πως η BlackRock παρείχε «υψηλής ποιότητας υπηρεσίες για πολλά χρόνια», η απόφαση ελήφθη στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αναθεώρησης της επενδυτικής στρατηγικής, με έμφαση στη σύγκλιση ανάμεσα σε ρίσκο, απόδοση και βιωσιμότητα. Όπως σημειώνει, στόχος είναι ένα πιο συγκεντρωμένο χαρτοφυλάκιο με λιγότερες συμμετοχές, ώστε το ταμείο να κατανοεί καλύτερα τις επενδύσεις του και να ασκεί πιο ουσιαστική εποπτεία στους εξωτερικούς διαχειριστές κεφαλαίων.
Η κίνηση αυτή ακολουθεί αντίστοιχη απόφαση του ολλανδικού συνταξιοδοτικού ταμείου υγειονομικών PFZW, το οποίο τον Σεπτέμβριο απέσυρε περίπου 14 δισ. ευρώ από τη BlackRock, στο πλαίσιο στροφής προς μια πιο φιλόδοξη στρατηγική βιωσιμότητας. Μαζί, οι δύο αποφάσεις στέλνουν ισχυρό μήνυμα προς την παγκόσμια αγορά asset management: για πολλούς Ευρωπαίους asset owners, το ESG δεν είναι επικοινωνιακό αφήγημα, αλλά βασικό επενδυτικό κριτήριο.
Η BlackRock, η οποία διαχειρίζεται συνολικά περίπου 13,5 τρισ. δολάρια, αναγνώρισε τη λήξη της συνεργασίας με το PME, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές κεφαλαίων στην Ολλανδία. Την ίδια στιγμή, η εταιρεία βρίσκεται υπό πίεση και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού: στις ΗΠΑ κατηγορήθηκε τα προηγούμενα χρόνια για «υπερβολικό ESG ζήλο», ενώ στην Ευρώπη επικρίνεται πλέον για υποχώρηση από τη στήριξη κλιματικών και κοινωνικών πρωτοβουλιών.
Η μετατόπιση αυτή αποτυπώνεται και στους αριθμούς. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της ShareAction, η BlackRock στήριξε μόλις το 4% των ESG ψηφισμάτων στις γενικές συνελεύσεις εταιρειών το 2024, έναντι περίπου 40% το 2021. Η αλλαγή αυτή έχει εντείνει την ανησυχία Ευρωπαίων θεσμικών επενδυτών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν το κλίμα και τη βιωσιμότητα ως μακροπρόθεσμο χρηματοοικονομικό κίνδυνο και όχι ως πολιτική επιλογή.
Το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην Ολλανδία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το συνταξιοδοτικό σχήμα The People’s Pension απέσυρε φέτος 28 δισ. λίρες από τη State Street, επικαλούμενο την ανάγκη για ενεργή διαχείριση, stewardship και μακροπρόθεσμη αξία. Στις ΗΠΑ, μάλιστα, ο απερχόμενος οικονομικός αξιωματούχος της Νέας Υόρκης εισηγήθηκε την απομάκρυνση της BlackRock από τη διαχείριση άνω των 42 δισ. δολαρίων δημοσίων συνταξιοδοτικών κεφαλαίων, λόγω ανεπαρκούς αντιμετώπισης του κλιματικού κινδύνου.
Για την Ελλάδα, οι εξελίξεις αυτές έχουν ιδιαίτερη σημασία. Τα μεγάλα ευρωπαϊκά συνταξιοδοτικά ταμεία λειτουργούν ως «πυξίδα» για το πού κατευθύνονται τα μακροπρόθεσμα κεφάλαια. Η αυξανόμενη έμφαση σε ουσιαστικό ESG, ενεργό ρόλο των asset managers και ξεκάθαρη στάση στο κλίμα δείχνει ότι οι αγορές επιβραβεύουν πλέον τη συνέπεια και όχι τη ρητορική. Σε αυτό το περιβάλλον, χώρες και επιχειρήσεις που επιδιώκουν να προσελκύσουν θεσμικά κεφάλαια καλούνται να αποδείξουν στην πράξη ότι η βιωσιμότητα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της επενδυτικής τους ταυτότητας.
Πηγή: Financial Times
