Όταν φτάνει κανείς στο Start Campus Sines, το νέο data center της Πορτογαλίας, καταλαβαίνει από το καλωσόρισμα ότι βρίσκεται εκεί που χτυπάει η καρδιά της νέας εποχής, μιας και η υποδοχή γίνεται από… ρομπότ! Ένας μικρός κίτρινος σκύλος με την τεχνολογία της Schneider Electric είναι εκεί εν είδει φρουρού της υπερσύγχρονης εγκατάστασης.
Το νέο data center στεγάζεται στην πόλη Sines στα παράλια της Πορτογαλίας, κι είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας της πρωτοπόρου στην ανάπτυξη βιώσιμων data centers Start Campus, και της κορυφαίας εταιρίας διαχείρισης ενέργειας και αυτοματισμών Schneider Electric. Η επιλογή του μέρους για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου DC, ήρθε μετά από εποπτεία 500 χώρων σε όλη την Ευρώπη, με το Sines να ξεχωρίζει λόγω της θέσης και της γεωμορφίας του, μιας και παλαιότερα στέγαζε επίσης μια βιομηχανία, ενώ παράλληλα βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα, γεγονός απαραίτητο για την καινοτόμο διεργασία ψύξης που ανέπτυξε η Schneider Electric.
Η αμφίδρομη σχέση ενεργειακής κατανάλωσης και τεχνητής νοημοσύνης
Το data center, έχει εξασφαλισμένη ισχύ 1.2GW, ενώ ήδη από τον Οκτώβριο του 2024 λειτουργεί το πρώτο εκ των έξι εγκαταστάσεων, SIN01, συνολικής ισχύος 26MW, σε μια εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη αυξάνει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς τη ζήτηση ηλεκτρικού χώρου διακίνησης δεδομένων. «Η σχέση μεταξύ ΑΙ και ενέργειας είναι αμφίδρομη. Από τη μία το ΑΙ καταναλώνει ενέργεια, από την άλλη είναι ο πιο σύγχρονος τρόπος για την οπτικοποίηση των ενεργειακών αναγκών και την καλύτερη διαχείρισή τους» λέει ο Pankaj Sharma, εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για τα κέντρα δεδομένων, τα δίκτυα και τις υπηρεσίες της Schneider Electric. Ειδικά για το Start Campus, το οποίο είναι ένα κέντρο δεδομένων έτοιμο να υποδεχθεί την τεχνητή νοημοσύνη, το σύνολο των ενεργειακών αναγκών καλύπτεται από ΑΠΕ, τόσο με επιτόπια παραγωγή, όσο και μέσω προμήθειας με PPAs και φυσικά με εκτεταμένη τη χρήση μπαταριών. Αξίζει, εδώ, να σημειώσουμε ότι στο πρόσφατο blackout της Ιβηρικής, το Start Campus δεν σταμάτησε στιγμή να λειτουργεί ακριβώς λόγω του πρωτεύοντα ρόλου που έχουν οι μπαταρίες στην εγκατάσταση. Αναφορικά με τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής ροής, η Schneider Electric έχοντας μακροχρόνια συνεργασία με την NVIDIA, ανέπτυξαν προσομοιωτή που επιτρέπει την ακριβή ανάλυση και ζήτηση ισχύος με την τεχνολογία “from grid to chip” (από το δίκτυο στο τσιπ). Μάλιστα μέχρι το 2030 υπολογίζεται ότι με την ανάπτυξη τεχνολογιών σαν την προαναφερθείσα, η απαραίτητη ενέργεια για τα DC θα μπορούσε να μειωθεί κατά 17%.
Σύστημα ψύξης απευθείας από τον ωκεανό
Η ιστορία της Schneider Electric στον τομέα της ψύξης ξεκινά το μακρινό 1959, και ακολουθεί μια πορεία 66 ετών με σταθερές και καινοτόμες λύσεις. Μια σημαντική στιγμή στην τεχνολογία της Schneider Electric είναι και η εγκατάσταση του συστήματος ψύξης με θαλασσινό νερό, που δημιουργήθηκε στο Start Campus. Με συνεχή ροή νερού από τη θάλασσα, κατόπιν ενός πρώτου φιλτραρίσματος, και με χρήση της ανταλλαγής θερμότητας δια μέσου αγώγιμων σωληνώσεων, επιτυγχάνεται ταυτόχρονη ψύξη των εγκαταστάσεων αλλά και μηδενική σπατάλη νερού. Αυτό γιατί το χρησιμοποιούμενο νερό επιστρέφεται στη θάλασσα μέσω της διεργασίας ανοιχτού βρόγχου.
Μάλιστα, όταν το συγκεκριμένο σύστημα τεθεί σε πλήρη λειτουργία, θα κυκλοφορούν περίπου 1.000 κυβικά μέτρα θαλασσινού νερού ανά λεπτό (δηλαδή περίπου 1,4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ανά 24 ώρες) με αποτέλεσμα να ψύχεται ολόκληρο το Campus του Sines.
Όλα αυτά τη στιγμή που η συζήτηση γύρω από την ορθολογική χρήση του νερού πυκνώνει, με τους πρώτους κινδύνους λειψυδρίας να είναι ήδη ορατοί στην Ε.Ε., και τις νέες τεχνολογίες να απαιτούν ολοένα και αποδοτικότερα ψυκτικά μέσα, ώστε να λειτουργούν σωστά. Ενδεικτικά να αναφέρουμε, ότι αυτή τη στιγμή τα data centers στις Ηνωμένες Πολιτείες καταναλώνουν πάνω από 75 δισεκατομμύρια λίτρα νερού τον χρόνο.
Η βιωσιμότητα και το ESG στο κέντρο της λειτουργίας του Start Campus
Η στρατηγική βιωσιμότητας του μεγάλου data center της Πορτογαλίας, θέτει ως στόχο τη μηδενική καθαρή εκπομπή ρύπων από την εφοδιαστική αλυσίδα μέχρι και τις τελικές διεργασίες. Σύμφωνα με την Sustainability Manager του Start Campus, India Branquinho de Oliveira, κομβικό ρόλο στην συνολική προσπάθεια διαδραματίζει η εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας, και η ανταπόδοση σε αυτήν. Μέχρι στιγμής έχει δοθεί χρηματοδότηση ύψους 100.000 ευρώ σε καινοτόμες, τοπικές νεοσύστατες επιχειρήσεις, ώστε να βοηθηθούν στο ταξίδι τους στην επιχειρηματικότητα και την αειφόρο ανάπτυξη. Παράλληλα, με την συμβολή του Start Campus, 26 νηπιαγωγεία έχουν ενταχθεί ενεργά στο πρόγραμμα ψηφιακής ευαισθητοποίησης.
Αντίστοιχες κινήσεις σεβασμού και ανταποδοτικότητας, σημειώνονται και στο πεδίο του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής, με το πρόγραμμα αποκατάστασης 1.500.000m² ενδημικού βιοτόπου, αλλά και την προστασία 250 ειδών σπάνιων φυτών της περιοχής, τα οποία μεταφέρθηκαν και διασώθηκαν. Αναφορικά με την μείωση των εκπομπών CO₂ το Start Campus κατάφερε μείωση κατά 16% για το 2024, ενώ το 96% των αποβλήτων δεν κατέληξε σε χώρους υγειονομικής ταφής, αλλά ανακυκλώθηκε και επαναχρησιμοποιήθηκε με βιώσιμο τρόπο. Μ΄αυτές τις ενέργειες, το data center κατάφερε ανακύκλωση 78 τόνων απορριμμάτων, δίνοντας ένα λαμπρό παράδειγμα κυκλικής οικονομίας.