Η πορεία της ΕΥΔΑΠ μέσα στον ένα αιώνα παρουσίας της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πορεία του ίδιου του ελληνικού κράτους. Από το 1925 η εταιρία διαχειρίζεται την ελληνική ύδρευση και αποχέτευση, έχοντας υπό τη διαχείρισή της ολόκληρο το δίκτυο, πετυχαίνοντας να παρέχει νερό υψηλής ποιότητας, που παραμένει μέχρι σήμερα το φθηνότερο της Ευρώπης. Σήμερα, η ΕΥΔΑΠ ανήκει κατά 51% στο ελληνικό Δημόσιο, ενώ είχε προηγηθεί πώληση των μετοχών της στο Υπερταμείο το 2016.
Με ένα δίκτυο ύδρευσης 14.000 χιλιομέτρων και αποχέτευσης 8.500 χιλιομέτρων, κάλυψη 8,1 εκατομμυρίων κατοίκων, και απασχόληση πάνω από 2.000 εργαζομένων, η ΕΥΔΑΠ όχι μόνο είναι ηγέτης του κλάδου στην χώρα, αλλά αποτελεί βασικό πυλώνα της καθημερινότητας του κάθε Έλληνα. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι η εταιρία διενεργεί ελέγχους στο νερό 365 ημέρες τον χρόνο, κάνοντας χρήση του ISO 17025, ώστε να διασφαλίζει άριστη ποιότητα νερού γεγονός που την έφερε στην 1η θέση του δείκτη Yale Water Environmental Performance Index το 2024.
Η λειψυδρία είναι εδώ
Φέτος που η ΕΥΔΑΠ κλείνει τον «αιώνα» της, βρισκόμαστε σε ένα αρκετά επικίνδυνο momentum για το νερό. Η κλιματική αλλαγή, οι ακανόνιστες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις, έχουν φτάσει τους ελληνικούς υδατικούς ταμιευτήρας στα όρια, και η εταιρία έχει μπροστά της ένα δύσκολο ταξίδι για την κάλυψη των αναγκών της Αττικής και τον περιορισμό των αποτελεσμάτων της λειψυδρίας.
Στη χθεσινή εκδήλωση επετείου των 100 χρόνων, τοποθετήθηκαν σχετικά ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, και φυσικά ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης, παρουσιάζοντας τον στρατηγικό σχεδιασμό για το νερό τα επόμενα χρόνια, ενώ έγινε και η αποκάλυψη του μεγάλου έργου του Ευρύτου, που υπόσχεται μια αλλαγή της συνολικής εικόνας και αβεβαιότητας γύρω από το νερό.
Όπως σημείωσε ο ΥΠΕΝ, Σταύρος Παπασταύρου, η Ελλάδα βρίσκεται στη 19η θέση παγκοσμίως στον κίνδυνο λειψυδρίας, ενώ η υφιστάμενη κατάσταση είναι ότι καταγράφεται μείωση 25% στις βροχοπτώσεις, με ταυτόχρονη αύξηση της ζήτησης κατά 5%. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ από την πλευρά του ενημέρωσε ότι η υφιστάμενη κατάσταση είναι το δεύτερο πιο σημαντικό επεισόδιο έμμονης ξηρασίας των τελευταίων δεκαετιών, ενώ στη χρονική κλίμακα της πρόσφατης τριετίας 2021-2024, καταγράφεται η πλέον δυσμενής τιμή -2,01 που υποδηλώνει ακραία ξηρασία.
«Η Αττική αντιμετωπίζει ένα ενδεχόμενο πολύ μεγάλο πρόβλημα υδροδότησής της, εάν δεν πάρουμε απαραίτητα και δραστικά μέτρα. Θα μου πείτε, μπορεί η επόμενη χρονιά να είναι καλή. Μπορεί να χιονίσει. Μπορεί να βρέξει. Μπορεί οι ταμιευτήρες να ξαναγεμίσουν από τον φυσικό κύκλο των υδρολογικών δεδομένων. Κυρίες και κύριοι, η ελπίδα δεν είναι στρατηγική. Και εμείς πρέπει να είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή για το χειρότερο σενάριο», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Πρωθυπουργός.
Το έργο του Ευρύτου αναμένεται να καλύψει την Αττική για 30 χρόνια
Κεντρικό σημείο της παρουσίασης αποτέλεσε το έργο “Εύρυτος”, ένα υδροδοτικό έργο στρατηγικής σημασίας που θα εξασφαλίσει την επάρκεια της Αττικής για τα επόμενα 30 χρόνια. Με προϋπολογισμό άνω των 500 εκατομμυρίων ευρώ και δυνατότητα παροχής 200 εκατ. κυβικών μέτρων νερού ετησίως, το έργο έρχεται να καλύψει το σημερινό έλλειμμα που έχει φθάσει στα 250 εκατ. κυβικά. Το νερό θα φτάνει στην Αθήνα με φυσική ροή (βαρύτητα), γεγονός που μειώνει σημαντικά το ενεργειακό κόστος και διατηρεί το νερό φθηνό για τους πολίτες. Παράλληλα, όπως εξήγησε η ηγεσία της ΕΥΔΑΠ, αξιοποιεί πλήρως τις υπάρχουσες υποδομές, με μηδενική περιβαλλοντική επιβάρυνση. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της εταιρίας, το έργο μπορεί να είναι έτοιμο το πρώτο εξάμηνο του 2029, εφόσον θα προχωρήσει με τη διαδικασία του κατεπείγοντος.
«Το έργο του Εύρυτου λύνει το πρόβλημα της Αττικής για 30 χρόνια», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης. «Είναι άριστης ποιότητας, κοστίζει πάνω από 500 εκατ. ευρώ, και εξασφαλίζει ότι το νερό θα παραμείνει φθηνό, καθώς δεν απαιτεί ενέργεια για άντληση.»
Στην περίπτωση, ωστόσο, που οι κλιματικές συνθήκες βελτιωθούν και υπάρξει περίσσεια νερού με τη συμβολή και του Εύρυτου, το νερό αυτό θα διοχετευθεί στο «πρασίνισμα» της Αττικής ποτιστικά, στην υδροδότηση των νήσων, αλλά και στην ενίσχυση των υπόγειων υδροφορέων της Αττικής.
€2,5 δισ. το επενδυτικό πλάνο της ΕΥΔΑΠ για την δεκαετία
Η ΕΥΔΑΠ έχει καταρτίσει ένα επενδυτικό πρόγραμμα δεκαετίας (2025–2034) ύψους 2,5 δισ. ευρώ, που εγκρίθηκε θετικά από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και ευθυγραμμίζεται με τις στρατηγικές προτεραιότητες της Ε.Ε. Τα χρήματα αυτά θα μοιραστούν σε 167 έργα, εκ των οποίων τα 729 εκατ. Ευρώ στην ύδρευση, 1,6 δισ. ευρώ στην αποχέτευση και 193 εκατ.ευρώ στην ενεργειακή και ψηφιακή αναβάθμιση του δικτύου, με εγκατάσταση έξυπνων μετρητών νερού, μείωση των διαρροών στο εσωτερικό δίκτυο (από 15% σε 11%), καθώς και αναβάθμιση του ΚΕΛ Ψυττάλειας.
Ο Χάρης Σαχίνης εξήγησε πως στόχος είναι «να μειώσουμε το έλλειμμα των 250 εκατ. κυβικών μέτρων και να κάνουμε το σύστημα βιώσιμο μακροπρόθεσμα».
Παράλληλα, δρομολογούνται έργα ανάκτησης νερού για άρδευση και βιομηχανική χρήση, με τρία νέα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων σε Ραφήνα, Μαραθώνα και Κορωπί, επτά χιλιόμετρα αγωγών και εφαρμογές άρδευσης σε πάρκα και αστικούς χώρους.
Αναφορικά με τις πηγές χρηματοδότησης, η ΕΥΔΑΠ στοχεύει στην αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων. Συγκεκριμένα, έχει εξασφαλίσει επιδοτήσεις (grants) ύψους €926 εκατ. από την Ε.Ε., καθώς και γραμμή χρηματοδότησης από την ΕΤΕπ, με παράλληλη παροχή τεχνικής βοήθειας. Όπως ανέφερε η ηγεσία της εταιρίας, γίνεται μια αναζήτηση περαιτέρω χρηματοδοτικών πόρων από το προσεχές ΕΣΠΑ, το ΠΔΕ (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) και το ΤΑΑ (Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας).