Κάτω από το νερό υπάρχει ένας θησαυρός που σπανίως σκεφτόμαστε, και δεν είναι άλλος από την υδάτινη χλωρίδα. Ένα ολόκληρο οικοσύστημα απλώνεται στον βυθό και η ποιότητά του επηρεάζει τόσο τους θαλάσσιους οργανισμούς, όσο και τον άνθρωπο. Ωστόσο, η πλαστική ρύπανση, η κλιματική αλλαγή και η υπεραλιεία, έχουν υποβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα του βυθού σε μεγάλες εκτάσεις, η προστασία των οποίων έχει λάβει χαρακτήρα κατεπείγοντος. Σ΄αυτή την κατεύθυνση κινείται η νέα πρωτοβουλία της Nestlé Ελλάς και της Εναλεία, για την αποκατάσταση των λιβαδιών zostera στον κόλπο του Αμβρακικού, με την επιστημονική στήριξη και καθοδήγηση του Τμήματος Ζωολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το πρόγραμμα έχει ως κέντρο την προστασία του «φυσικού φίλτρου» του υδάτινου περιβάλλοντος, αλλά και την πραγματοποίηση μιας πρωτότυπης υποθαλάσσιας αναδάσωσης, που συμβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Ο Αμβρακικός αναδείχθηκε ιδανικό μέρος για μια τέτοια καινοτόμα προσπάθεια, καθώς διέθετε εκτεταμένα λιβάδια zostera, κάποια από τα οποία είχαν πληγεί και η τοπική κοινότητα ήταν έτοιμη για δράση και αλλαγές.
Η σημασία των λιβαδιών zostera για το θαλάσσιο οικοσύστημα
Η zostera αποτελεί καταφύγιο και τροφή για πολλά θαλάσσια είδη, απορροφούν ρύπους και ενισχύουν την ανθεκτικότητα των παράκτιων περιοχών απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Το πρόγραμμα της Nestlé Ελλάς, της Εναλεία και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ακολουθεί μια καινοτόμα πρακτική που στοχεύει όχι μόνο στην προστασία, αλλά και στην ανάπτυξη και διεύρυνσή τους. Μέσω ερευνών και χαρτογράφησης του θαλάσσιου οικοσυστήματος της περιοχής, βρέθηκαν λιβάδια zostera που έχουν αποδυναμωθεί, και άλλα ακόμα υγιή. Με αίσθημα ευθύνης και ουσιαστικό ακαδημαϊκό υπόβαθρο, ακολουθείται μια διεργασία σαν την αναδάσωση στο υπέργειο περιβάλλον, η οποία μάλιστα δεν έχει ξαναγίνει στην χώρα μας. Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο είναι ότι στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας βρίσκονται νέοι μεταπτυχιακοί φοιτητές και ερευνητές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, οι οποίοι εφαρμόζουν την γνώση τους στο πεδίο με στόχο να περιορίσουν τις πιέσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και να προσφέρουν πολύτιμα δεδομένα για την προστασία και αποκατάσταση των λιβαδιών zostera.
Ο Διονύσης Καρβέλης, Υπεύθυνος Έργου για την Εναλεία, τονίζει: «Η συνεργασία αυτή μια κοινωνικής επιχείρησης, ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος και μιας μεγάλης εταιρείας αναδεικνύει την ανάγκη συλλογικής δράσης και επιστημονικής καινοτομίας, που δεν περιορίζεται μόνο στην περιβαλλοντική αποκατάσταση αλλά και στην ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών, ιδιαίτερα των αλιέων, που αποτελούν κρίσιμο μέρος της βιώσιμης ανάπτυξης.
Όραμα, συνεργασία και δράσεις βιωσιμότητας για ένα καλύτερο αύριο
Η συγκεκριμένη δράση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής βιωσιμότητας που περιλαμβάνει την ανάπτυξη και υποστήριξη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας πλαστικής ρύπανσης. Το «Mediterranean Cleanup», το 2019 ήταν η αρχή της συνεργασίας της Nestlé Ελλάς με την Εναλεία, σε ένα πρόγραμμα που επικεντρώνεται στην απομάκρυνση θαλάσσιων απορριμμάτων σε συνεργασία με επαγγελματίες αλιείς, στη διαλογή και την ανακύκλωσή τους. Μέσα σε έξι χρόνια, η Nestlé έχει υποστηρίξει δράσεις στις περιοχές του Αργοσαρωνικού, του Θερμαϊκού, του Ευβοϊκού και του Αμβρακικού κόλπου. Φέτος, ενισχύει τη γόνιμη συνεργασία της με την Εναλεία με την εφαρμογή αυτού του νέου πιλοτικού προγράμματος προστασίας και αποκατάστασης του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
«Η συνεργασία μας με την Εναλεία, που ξεκίνησε το 2019, κορυφώνεται μέσα από το πρόγραμμα αποκατάστασης θαλάσσιων λιβαδιών, το πρώτο του είδους του, που υλοποιούμε και με τη συνεργασία του Τμήματος Ζωολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η πρωτοβουλία αυτή αντανακλά τη δέσμευσή μας στη βιωσιμότητα και την προστασία των φυσικών πόρων, ενώ παράλληλα δίνει τη δυνατότητα στη νέα γενιά ερευνητών να καινοτομήσει και να συμβάλει ενεργά στις λύσεις για το μέλλον. Η συνεργασία και η ανταλλαγή γνώσης είναι ουσιώδεις για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής», τονίζει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Nestlé Ελλάς, Νίκος Εμμανουηλίδης.
Η επιστήμη στην πρώτη γραμμή
Καθοριστική στην εφαρμογή του προγράμματος αλλά και στην παρακολούθηση του είναι η συμμετοχή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και της ερευνητικής ομάδας που συμμετέχει σε αυτό, που φέρνει τους μεταπτυχιακούς φοιτητές στην «πρώτη γραμμή» της καινοτομίας. «Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων διαθέτει επιστημονικές ομάδες που δραστηριοποιούνται σε καινοτόμες τεχνικές, με στόχο την εφαρμογή τους προς όφελος τόσο του περιβάλλοντος όσο και της τοπικής κοινωνίας. Πρωτοβουλίες όπως αυτή ενισχύουν την εκπαίδευση των νέων επιστημόνων και συμβάλλουν στην αξιοποίηση της γνώσης για το κοινό καλό», ανέφερε σχετικά ο Καθηγητής του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών & Τεχνολογιών, κ. Ιωάννης Λεονάρδος.
Η αποκατάσταση των λιβαδιών zostera αποτελεί ένα πρώτο, αλλά καθοριστικό βήμα για την οικολογική αναγέννηση του Αμβρακικού Κόλπου. Μέσα από αυτή τη νέα πρωτοβουλία, η Nestlé Ελλάς και η Εναλεία στέλνουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα: η προστασία της θάλασσας και η μέριμνα για το περιβάλλον δεν είναι επιλογή, αλλά ευθύνη. Με επίκεντρο τη διατήρηση ενός πολύτιμου οικοσυστήματος, επενδύουν στο μέλλον του τόπου και δείχνουν πως η βιώσιμη ανάπτυξη ξεκινά από τη φροντίδα των φυσικών μας θησαυρών με συνεργασία και υπευθυνότητα.
Ανακαλύψτε περισσότερα για αυτή τη σημαντική νέα πρωτοβουλία εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=JBB1SmIYGwQ