Την ώρα που η ΕΥΔΑΠ επεξεργάζεται τώρα το νέο σχέδιο για την περαιτέρω αξιοποίηση της Ψυττάλειας, πολλοί αγνοούν ότι το νησάκι που λειτουργεί ως Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων είναι κομβικό για την Αττική που πολλοί την χαρακτηρίζουν και ως το “Νεφρό της Αττικής”. Η Ψυττάλεια είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κέντρο επεξεργασίας λυμάτων στην Ευρώπη και επεξεργάζεται καθημερινά την 20πλάσια ποσότητα που επεξεργάζονται όλα τα άλλα ΚΕΛ που διαθέτει η ΕΥΔΑΠ. Πρόκειται για εξαιρετικά κρίσιμη εγκατάσταση, που παρά τους δομικούς περιορισμούς σε ανθρώπινο δυναμικό και προμήθειες εκσυγχρονίζεται συνεχώς. Η Ψυττάλεια είναι μικρό νησί του Σαρωνικού Κόλπου που βρίσκεται ανάμεσα στο λιμάνι του Πειραιά και τη Σαλαμίνα. Έχει έκταση 0,375 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 1500 μ. μήκος, ενώ δεν έχει μόνιμους κατοίκους.
.
Το σχέδιο της ΕΥΔΑΠ για την Ψυττάλεια
Με φόντο τα παραπάνω η ΕΥΔΑΠ θα προχωρήσει σε επενδύσεις της τάξης των 365 εκατ. ευρώ, στην δεκαετία, στον τομέα της αποχέτευσης και ειδικότερα για την επέκταση - κατασκευή δικτύου αποχέτευσης σε νέες περιοχές, για έργα αναβάθμισης δικτύου αποχέτευσης (αντικαταστάσεις αγωγών, αναβαθμίσεις Α/Σ), για αναβαθμίσεις ΚΕΛ και για την ενεργειακή αναβάθμιση δικτύου αποχέτευσης και ΚΕΛ, αναμένεται να προχωρήσει η ΕΥΔΑΠ. Αυτό αναφέρθηκε από τον κ. Κωνσταντίνο Βουγιουκλάκη, επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής ενημέρωσης και επίσκεψης στο ΚΕΛ Ψυττάλεια.
Η ΕΥΔΑΠ σχεδιάζει πλέον να προκηρύξει διαγωνισμό εντός του 2024 για την ανάθεση σε διεθνή οίκο μελετών με εξειδίκευση στην ενεργειακή αξιοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων, ώστε να σχηματιστεί μια νέα πρόταση για το μέλλον της Ψυττάλειας. Στόχος είναι η βελτιστοποίηση αξιοποίησης ιλύος και προϊόντων επεξεργασίας (βιοαερίου, βιομεθανίου, ηλεκτρικής ενέργειας, υδρογόνου, φωσφόρου, κλπ), άλλα έργα ενεργειακής βελτιστοποίησης (βιοαέριο, φωτοβολταϊκά), η βέλτιστη παραγωγή και εκμετάλλευση του ανακτημένου νερού, έργα αναβάθμισης για συμμόρφωση με τη νέα Ευρωπαϊκή οδηγία επεξεργασίας αστικών λυμάτων και η επέκταση της δραστηριότητας στην ενεργειακή εκμετάλλευση στερεών αποβλήτων.
Ήδη, εφαρμόζοντας τις βέλτιστες τεχνικής εξοικονόμησης (προμήθεια και εγκατάσταση νέων μονάδων θερμικής υδρόλυσης με αύξηση της παραγωγής βιοαερίου), η ενέργεια που καταναλώνει η Ψυττάλεια μειώθηκε πάνω από 30% μεταξύ Απριλίου 2022 – Μαρτίου 2024 με τα δύσκολα ωστόσο να έρχονται.
Παράλληλα, ο κ. Βουγιουκλάκης σημείωσε πως ολοκληρώνεται ο αποχαρακτηρισμός της παραγόμενης ιλύος (λυματολάσπη) του ΚΕΛ Ψυττάλειας από απόβλητο σε εναλλακτικό καύσιμο για την καύση της και χρήση της στην τσιμεντοβιομηχανία. Παράλληλα, η εταιρεία επεκτείνεται, κατόπιν υπογραφής συμβάσεων, σε στρατηγικού χαρακτήρα επενδύσεις για την ανάληψη διαχείρισης δικτύων και εγκαταστάσεων αποχέτευσης ακαθάρτων με σκοπό την παραγωγή και εκμετάλλευση του ανακτημένου νερού και της ιλύος.
Πέρα από τα μεγάλα περιφερειακά ΚΕΛ, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Χαράλαμπος Σαχίνης ανάφερε πως σχεδιάζεται η εγκατάσταση Τοπικών Σταθμών Επεξεργασίας Λυμάτων και παραγωγής Επαναχρησιμοποιούμενου νερού για χρήση σε επιλεγμένα σημεία (πάρκα, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κ.λπ.), αναφέροντας πως ήδη υπάρχει πρόταση προς την περιφέρεια για 25 σημεία.
Πότε άρχισε να λειτουργεί ως η «αποχέτευση» της Αττικής;
Το 1959 λοιπόν, άρχισε να χτίζεται ο Κεντρικός Αποχετευτικός Αγωγός, που οδηγούσε τα λύματα του ιστορικού κέντρου στον Ακροκέραμο, στην περιοχή του Κερατσινίου, και χυνόταν στη θάλασσα μέχρι και το 1994. Ο αγωγός ικανοποίησε τους κατοίκους των γύρω περιοχών, αλλά δημιουργούσε ταυτοχρόνως περιβαλλοντολογικά προβλήματα, μολύνοντας έτσι τον Σαρωνικό Κόλπο αλλά και στην παραθαλάσσια περιοχή της Ελευσίνας.
Η Ελλάδα ως μέλος πλέον της ΕΟΚ είχε νομική υποχρέωση να προστατεύει το υδάτινο περιβάλλον της. Το 1985, με λειτουργία του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων και Βοθρολυμάτων Μεταμόρφωσης, κατάφερε να κλείσει τις πολυάριθμες «χαβούζες» που ήταν διάσπαρτες στο Λεκανοπέδιο της Αττικής. Άρχισε παράλληλα η κατασκευή του Συμπληρωματικού Αποχετευτικού Αγωγού, για τη μεταφορά λυμάτων της υπόλοιπης Αθήνας στον Ακροκέραμο και των υποθαλάσσιων αγωγών μεταφοράς των Λυμάτων, από τον Ακροκέραμο στην Ψυττάλεια.
Τελικά το ΚΕΛ λειτούργησε για πρώτη φορά το 1994 και έως και το καλοκαίρι του 2004 έκανε πρωτοβάθμια επεξεργασία, η οποία μείωσε το φορτίο ρύπανσης κατά 35%.