Το 2025 αποτέλεσε μια σημαντική χρονιά για τις ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες για πρώτη φορά κλήθηκαν να εφαρμόσουν την Ευρωπαϊκή Οδηγία για την υποβολή εκθέσεων εταιρικής βιωσιμότητας (Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD). Η υποχρέωση αφορά μέχρι στιγμής πενήντα ελληνικές επιχειρήσεις από έντεκα διαφορετικούς κλάδους και η εφαρμογή της αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας των δημοσιοποιούμενων πληροφοριών βιωσιμότητας, ενισχύοντας τη συγκρισιμότητα, την εναρμόνιση με κοινά πρότυπα, την αξιοπιστία των δεδομένων και την αποτροπή πρακτικών greenwashing.
.
Στο πλαίσιο αυτό, το UN Global Compact σε συνεργασία με την EY και την Grant Thorton εκπόνησε μια εκτενή έρευνα που αποτυπώνει τα αποτελέσματα του πρώτου χρόνου εφαρμογής της CSRD στην Ελλάδα, δίνοντας μια καλύτερη εικόνα δυνατών και αδύναμων σημείων που μπορούν να φανούν διαφωτιστικά για την πορεία εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Οδηγίας στην Ελλάδα. Η ανάλυση καλύπτει τη δομή, την πληρότητα και τη συγκρισιμότητα των πρώτων αυτών εκθέσεων, εξετάζοντας κρίσιμες παραμέτρους. Πιο συγκεκριμένα, έμφαση δόθηκε στην Αξιολόγηση Διπλής Ουσιαστικότητας (Double Materiality Assessment – DMA), στη χαρτογράφηση Επιπτώσεων, Κινδύνων και Ευκαιριών (Impacts, Risks & Opportunities – IROs), στην ευθυγράμμιση με την Ταξινομία της ΕΕ, στις περιβαλλοντικές γνωστοποιήσεις και στις διαδικασίες διασφάλισης.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι κλάδοι Υγείας και Εξόρυξης παρουσιάζουν τις πιο εκτενείς αναφορές, ενώ ο κλάδος τροφίμων και ποτών τις συντομότερες, με τον γενικό μέσο όρο των εκθέσεων να είναι από 101 μέχρι 150 σελίδες. Μάλιστα οι 25 από τις επιχειρήσεις παρείχαν και συγκρίσιμα δεδομένα με το προηγούμενο έτος, γεγονός που δείχνει ότι είχαν δημιουργήσει βάσεις συγκρισιμότητας και πριν την έλευση της CSRD. Επίσης, το 94% των επιχειρήσεων εφάρμοσε από το πρώτο κιόλας έτος την απαιτούμενη σήμανση (tagging) των ESRS.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα θέματα εκείνα που αναδείχθηκαν ως τα ουσιαστικότερα μέσα από τις ελληνικές εκθέσεις. Απ΄ότι προκύπτει στο επιχειρηματικό πεδίο δίνεται έμφαση στην Κλιματική Αλλαγή, στην διαχείριση του Ίδιου Εργατικού Δυναμικού, και την Επιχειρηματική Συμπεριφορά. Συγκεκριμένα στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων γνωστοποίησε Scope 3 εκπομπές (έμμεσες εκπομπές από όλη την αλυσίδα αξίας), ωστόσο μόνο λίγες από αυτές έθεσαν σαφείς στόχους μείωσης. Ένα θέμα που αναδείχθηκε από την μελέτη του UN Global Compact είναι πως ενώ το 54% των επιχειρήσεων ανέφερε στόχους ή δεσμεύσεις καθαρών μηδενικών εκπομπών, μόλις το 26% έχει δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο εταιρικό σχέδιο μετάβασης.
Αναφορικά με την Ταξινομία της ΕΕ, οι κλάδοι Εξόρυξης & Επεξεργασίας Ορυκτών Πρώτων Υλών, Μεταφορών και Υποδομών παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα ευθυγράμμισης, σε σχέση με άλλους κλάδους όπως Υγεία, Τεχνολογία και Επικοινωνίες που εμφάνισαν περιορισμένη ή καθόλου ευθυγράμμιση.
ESG DEEP DIVE
Περιβάλλον (E)
Ο μέσος όρος εγγραφών για τον πυλώνα του περιβάλλοντος είναι 41 σελίδες, μεγαλύτερη έκταση από S (35 σελίδες) και G (10 σελίδες). Όπως προαναφέραμε λόγος γίνεται κυρίως για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, με την προσαρμογή και την ενέργεια να κυριαρχούν στο τοπίο της ουσιαστικότητας. Στο ζήτημα της ρύπανσης, φαίνεται μια ευρεία προσέγγιση σε αέρα, νερό, υπέδαφος και μικροπλαστικά, που υστερεί όμως σε εξειδίκευση και σαφή προγραμματισμό λύσεων. Το πεδίο της υδάτινης ρύπανσης και της βιοποικιλότητας ήταν εκείνο στο οποίο δόθηκε η μικρότερη έμφαση, ενώ η κυκλική οικονομία αναδείχθηκε ως πιο σημαντικό ζήτημα.
Κοινωνία (S)
Υψηλά σε σημαντικότητα αναδείχθηκαν τα ζητήματα των εργαζομένων στην επιχείρηση, με ιδιαίτερη έμφαση στις συνθήκες εργασίας. Παραπάνω από τις μισές επιχειρήσεις ανέφεραν ως πολύ σημαντική στην ασφάλεια του τελικού χρήστη/καταναλωτή.
Διακυβέρνηση (G)
Το συχνότερα αναφερόμενο ζήτημα ήταν αυτό της επιχειρηματικής κουλτούρας, ακολουθούμενο από τα θέματα διαφθοράς και δωροδοκίας. Ωστόσο σε ό,τι αφορά τα ζώα σε κλάδους που τα περιλαμβάνουν το ενδιαφέρον φαίνεται να έχει χαθεί εφόσον δεν αναγνωρίστηκε ως ουσιαστικό από καμία ελληνική επιχείρηση.
