Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει σε εφαρμογή μια από τις πιο φιλόδοξες πρωτοβουλίες για τη βιώσιμη ανάπτυξη: την Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Η οδηγία αυτή αλλάζει ριζικά το τοπίο της επιχειρηματικής διαφάνειας, υποχρεώνοντας τις εταιρίες να δημοσιοποιούν στοιχεία όχι μόνο για τα οικονομικά τους μεγέθη, αλλά και για τον τρόπο που επηρεάζουν το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση. Αν και οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν ήδη μπει στο νέο πλαίσιο, η 1η Ιανουαρίου 2026 είναι η ημερομηνία-ορόσημο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Συγκεκριμένα από την αρχή του επόμενου έτους η υποχρέωση επεκτείνεται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όπως ορίζονται στις παραγράφους 4 και 5 του αναθεωρημένου άρθρου 2 του Ν. 4308/2014, καθώς και σε ορισμένα μικρά και μη πολύπλοκα πιστωτικά ιδρύματα, και εξαρτημένες ασφαλιστικές επιχειρήσεις, εφόσον πληρούν κάποιες προϋποθέσεις.
.
Τι αλλάζει από το 2026;
Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες μικρομεσαίες εισηγμένες είχαν την «πολυτέλεια» να λειτουργούν με περιορισμένες απαιτήσεις ως προς τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών. Οι ΜΜΕ θα κληθούν να συντάξουν εκθέσεις βιωσιμότητας με βάση τα νέα ευρωπαϊκά πρότυπα (European Sustainability Reporting Standards – ESRS), που περιλαμβάνουν στοχευμένες κινήσεις ESG. Συγκεκριμένα θα πρέπει να παρέχουν αναλυτικά δεδομένα για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως οι εκπομπές ρύπων, η κατανάλωση ενέργειας και νερού, καθώς και δείκτες που αφορούν τις συνθήκες εργασίας και τις πολιτικές ισότητας και ένταξης των εργαζομένων.
Γιατί είναι κρίσιμο βήμα;
Η CSRD δεν αποτελεί άλλη μια γραφειοκρατική υποχρέωση. Στην πραγματικότητα, λειτουργεί ως «διαβατήριο» για την πρόσβαση σε κεφάλαια και επενδυτές. Οι επενδυτές ζητούν πλέον αξιόπιστα, συγκρίσιμα στοιχεία για να κρίνουν ποιες επιχειρήσεις είναι πράγματι βιώσιμες και ποιες όχι. Όσες εταιρίες προσαρμοστούν έγκαιρα θα αποκτήσουν σαφές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, κάτι που ήδη διαφαίνεται από την πορεία όσων εταιριών εφαρμόζουν ήδη την ευρωπαϊκή οδηγία. Παράλληλα, η συγκεκριμένη οδηγία αυξάνει την πίεση προς τη διαφάνεια. Οι επιχειρήσεις δεν μπορούν πια να αρκούνται σε γενικόλογες δηλώσεις εταιρικής υπευθυνότητας. Τα δεδομένα θα πρέπει να είναι μετρήσιμα, συγκρίσιμα και επαληθεύσιμα.
Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα;
Η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Είναι γεγονός ότι αυτού του τύπου οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα έχουν μείνει αρκετά πίσω στον τομέα του ESG και της αναφοράς στοιχείων και τώρα είναι η ευκαιρία τους να επενδύσουν σε εσωτερικές διαδικασίες, λογιστικά συστήματα και ανθρώπινο δυναμικό που θα τους δώσει μια θέση στην «κούρσα» της βιωσιμότητας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ότι η ΕΕ παρέχει περίοδο ευελιξίας: οι ΜΜΕ θα μπορούν να επωφεληθούν από απλουστευμένες απαιτήσεις και πιθανή αναβολή εφαρμογής για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, η κατεύθυνση είναι σαφής: η βιωσιμότητα περνά από το στάδιο της «καλής πρακτικής» στο στάδιο της νομικής υποχρέωσης.
Το αύριο της επιχειρηματικότητας
Η CSRD, με την πλήρη εφαρμογή της από το 2026, γίνεται ο καταλύτης των εξελίξεων στο πεδίο των ESG. Εισάγει μια νέα εποχή όπου οι εταιρίες δεν θα κρίνονται μόνο από τα κέρδη τους, αλλά και από το κοινωνικό και περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Για τις ελληνικές εισηγμένες ΜΜΕ, το στοίχημα είναι διπλό: να προσαρμοστούν εγκαίρως και να αποδείξουν ότι η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι εμπόδιο, αλλά μοχλός ανάπτυξης. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα συμμορφωθούν – αλλά ποιοι θα το κάνουν πρώτοι και θα αποκτήσουν στρατηγικό πλεονέκτημα στη νέα, πιο απαιτητική ευρωπαϊκή αγορά.
