Όταν τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) καθόρισαν για πρώτη φορά αρχές για τις επενδύσεις σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικά θέματα (ESG) το 2006, ο τότε Γενικός Γραμματέας Κόφι Ανάν χαιρέτισε τις εκτιμήσεις αυτές ως κρίσιμες για τη στήριξη των «υπεύθυνων επενδύσεων» στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
.
Εν μέσω αυξανόμενου ελέγχου από τους συντηρητικούς νομοθέτες και κατηγοριών για οικολογική πλύση σε ορισμένα από τα μεγαλύτερα ταμεία του κόσμου, αυτά τα λεγόμενα πράσινα ταμεία βρίσκονται σε σταυροδρόμι.
Δεκαέξι χρόνια αργότερα, τα παγκόσμια περιουσιακά στοιχεία που διακρατούνται σε κεφάλαια ESG έχουν ανέλθει σε περίπου 35 τρισεκατομμύρια δολάρια, αλλά τώρα βρίσκονται σε ένα σταυροδρόμι εν μέσω αυξανόμενου ελέγχου από συντηρητικούς νομοθέτες και κατηγοριών σε ορισμένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια του κόσμου.
«Δεν υπάρχει ούτε κατά διάνοια το επίπεδο της εισροής που είδαμε πριν από δύο ή τρία χρόνια, όταν το ESG διαφημιζόταν πραγματικά ως ένα είδος θαυματουργής θεραπείας», δήλωσε ο Steve Varley, παγκόσμιος αντιπρόεδρος της ΕΥ για τη βιωσιμότητα, στο Yahoo Finance Live. «Θα μπορούσατε να τα πάτε καλά οικονομικά, και θα μπορούσατε να κάνετε καλό στον κόσμο. Νομίζω ότι κάνουμε μια παύση σε αυτόν τον ορισμό τώρα».
Στις ΗΠΑ, ειδικότερα, το θέμα του ESG έχει γίνει ένα ακόμη πολωτικό θέμα, ιδίως σε σύγκριση με τις χώρες της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου.«Στις ΗΠΑ, το ESG έχει πολιτικοποιηθεί πολύ περισσότερο από ό,τι έχω δει να συμβαίνει οπουδήποτε αλλού στον επιχειρηματικό κόσμο», δήλωσε ο Varley. «Βρισκόμαστε σίγουρα σε ένα σταυροδρόμι για το ESG. Δεν ξέρω πραγματικά πού θα πάει στους επόμενους 12 μήνες».
Αυτή την άνοιξη, Γερμανοί αξιωματούχοι πραγματοποίησαν έφοδο στα γραφεία της μονάδας DWS της Deutsche Bank, με αφορμή ισχυρισμούς ότι το ταμείο παραπλάνησε εφευρέτες, υπερτονίζοντας τον ρόλο που έπαιζαν τα πρότυπα ESG στις επενδυτικές του αποφάσεις. Είχε προηγηθεί έρευνα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC) για την Goldman Sachs σχετικά με το κατά πόσον ορισμένες εταιρείες που περιλαμβάνονται στα αμοιβαία κεφάλαια ESG της ήταν αντίθετες με τους ισχυρισμούς περί "βιωσιμότητας" που διατυπώνονται στο υλικό μάρκετινγκ.
Τον Μάιο, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς επέβαλε πρόστιμο 1,5 εκατομμυρίου δολαρίων στην BNY Mellon Investment Adviser για ψευδείς ισχυρισμούς ότι όλα τα περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονται στα αμοιβαία κεφάλαιά της υποβλήθηκαν σε έλεγχο ποιότητας ESG.
«Αυτό που έχουμε τώρα είναι ένα ακρωνύμιο με τρία γράμματα που είναι 16 ετών [και] νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι δείχνει σημάδια ότι είναι ένας τρομερός έφηβος», δήλωσε ο Varley. «Καταχρηστικά χρησιμοποιείται κατά τόπους, ενώ κατά τόπους κάνει και καλό».
Πολιτική αντίδραση
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει προτείνει συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για τη δημοσιοποίηση των στοιχείων των αμοιβαίων κεφαλαίων ESG, προκειμένου να «προωθήσει τη συνεπή, συγκρίσιμη και αξιόπιστη πληροφόρηση των επενδυτών».
Οι προτάσεις περιλαμβάνουν απαιτούμενες γνωστοποιήσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με επενδύσεις χαρτοφυλακίου που ισχυρίζονται ότι λαμβάνουν υπόψη περιβαλλοντικούς παράγοντες, καθώς και σαφείς στόχους συγκεκριμένων επιπτώσεων που σκοπεύουν να επιτύχουν τα ταμεία.
Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές αντιμετωπίστηκαν με αντιδράσεις.
Οι Ρεπουμπλικάνοι νομοθέτες, ιδίως σε πολιτείες με κόκκινο χρώμα, κατηγόρησαν την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ότι προωθεί τον «καπιταλισμό της αφύπνισης», ενώ η BlackRock, ο μεγαλύτερος διαχειριστής αμοιβαίων κεφαλαίων ESG, εξέφρασε ανησυχίες ότι οι απαιτήσεις του οργανισμού «θα οδηγήσουν στην αποκάλυψη ιδιόκτητων πληροφοριών γύρω από την επενδυτική διαδικασία ESG του αμοιβαίου κεφαλαίου πέραν και πάνω από αυτά που τα αμοιβαία κεφάλαια υποχρεούνται να αποκαλύπτουν για άλλες κύριες επενδυτικές στρατηγικές».
Ενώ υπάρχουν 600 βιώσιμα αμοιβαία κεφάλαια και ETF στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τη Morningstar, τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι τα ερωτήματα σχετικά με τη διαφάνεια των επενδύσεων ESG έχουν συμβάλει στη μείωση του ενδιαφέροντος για την πρακτική αυτή. Τον Μάιο, οι επενδυτές απέσυραν το ποσό ρεκόρ των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τα αμερικανικά μετοχικά διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια, σύμφωνα με την Bloomberg Intelligence, τερματίζοντας τρία χρόνια εισροών.
Παρόλα αυτά, ο Varley υποστήριξε ότι τα κεφάλαια ESG παραμένουν ένα «καθαρό καλό για τις επιχειρήσεις», αλλά βλέπει ένα χάσμα να μεγαλώνει μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης, με τον κανονισμό της Ε.Ε. για τη γνωστοποίηση της βιώσιμης χρηματοδότησης να απαιτεί από τους επενδυτές να χαρακτηρίζουν τα κεφάλαια ESG σε μία από τρεις κατηγορίες. Μια πρόσφατη ανάλυση της Morningstar διαπίστωσε ότι σχεδόν το ένα τέταρτο των πράσινων αμοιβαίων κεφαλαίων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό ESG με βάση τους ισχύοντες κανόνες.
«Πιστεύουμε ότι πολλά από τα μέτρα (στις ΗΠΑ) θα αμβλυνθούν», δήλωσε ο Varley. «Αυτό θα κάνει πραγματικά μεγάλη διαφορά στην Ε.Ε., όπου η Ε.Ε. εξακολουθεί να ρυθμίζει πολύ έντονα όλο αυτόν τον τομέα και αναμένει πραγματικά πολύ περισσότερα από τις εταιρείες στην υποβολή εκθέσεων. Για τις μεγάλες παγκόσμιες εταιρείες, αυτό θα κάνει τη ζωή τους πολύ πιο δύσκολη, καθώς θα πρέπει πλέον να εργάζονται σε δύο διαφορετικά καθεστώτα».
