Στο οικονομικό προσκήνιο επανήλθε φέτος η Ιαπωνία, καθώς καταγράφεται άνοδος του πληθωρισμού μετά από δεκαετίες, οι μισθοί αυξάνονται και η κεντρική τράπεζα της χώρας προχωρά σε σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής μετά από 17 χρόνια.
.
Υπάρχει όμως, και μία ακόμη τάση: Η απασχόληση των γυναικών αυξάνεται σταθερά. Από το 2013 περίπου, η κυβέρνηση προσπάθησε να κάνει αφενός τα δημόσια μέτρα αφετέρου την εταιρική κουλτούρα πιο φιλικά προς τις εργαζόμενες γυναίκες. Στόχος ήταν η προσέλκυση μιας νέας πηγής ταλέντων, καθώς η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου αντιμετωπίζει μια αγορά εργασίας που γερνά και συρρικνώνεται.
«Εκεί όπου η Ιαπωνία τα πήγε καλά την τελευταία δεκαετία ήταν η δημιουργία υποδομών φροντίδας, για να ελαφρύνουν τους εργαζόμενους γονείς», δήλωσε η Nobuko Kobayashi, partner στην EY στην Ιαπωνία.
Βέβαια, ακόμη και όσοι παρακολουθούσαν τις εξελίξεις όταν σχεδιάζονταν οι πολιτικές για της γυναίκες, ή τα λεγόμενα «womenomics», εξεπλάγησαν από τον αριθμό των γυναικών της Ιαπωνίας που επιλέγει πλέον να δουλέψει.
«Όλοι το υποτιμήσαμε», δήλωσε ο Adam Posen, πρόεδρος του Peterson Institute for International Economics, ο οποίος συμβούλεψε την ιαπωνική κυβέρνηση να εστιάσει στην απασχόληση των γυναικών. Ο κ. Posen θεωρούσε τότε ότι η κυβέρνηση θα μπορέσει να προσελκύσει περίπου 800.000 γυναίκες στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, έχουν μπει περίπου 3 εκατ., αν και πολλές είναι μερικής απασχόλησης.
Το μάθημα από την εμπειρία αυτή είναι απλό: Οι γυναίκες μπορεί να είναι μεγαλύτερη εργατική δύναμη από αυτή που υπολογίζουν τα οικονομικά. «Προφανώς, οι γυναίκες στην Ιαπωνία ήθελαν να δουλέψουν», δήλωσε ο κ. Posen.
Οι ΗΠΑ είχαν άλλοτε την υψηλότερη συμμετοχή γυναικών παραγωγικής ηλικίας στην αγορά εργασίας σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες. Πλέον, αρκετά κράτη έχουν ξεπεράσει αυτό το επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας από το 2015.
Περίπου το 77% των γυναικών σε ηλικία εργασίας στις ΗΠΑ είτε έχει είτε αναζητά δουλειά. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται περίπου στο 83% στην Ιαπωνία, από περίπου 74% πριν μία δεκαετία και περίπου 65% στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Οι αλλαγές αυτές έγιναν διότι η ιαπωνική κυβέρνηση εφάρμοσε στοχευμένα μέτρα, όπως η αύξηση της δυναμικότητας των χώρων φροντίδας παιδιών.
Επίσης, έπαιξε ρόλο η αλλαγή της στάσης του κόσμου απέναντι στην οικογένεια, επιτρέποντας στις γυναίκες να μπουν στην αγορά εργασίας. Η μέση ηλικία του πρώτου γάμου στη χώρα ανεβαίνει σταθερά και ο αριθμός των γεννήσεων βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά. «Η καθυστέρηση του γάμου, η καθυστέρηση των ετών εγκυμοσύνης, η πλήρης αποχή από τον γάμο – αυτό είναι το μεγάλο κοινωνικό φόντο», δήλωσε ο Paul Sheard, οικονομολόγος με ειδίκευση στην Ιαπωνία.
Ωστόσο, υπάρχουν εμπόδια. Η ποιότητα των θέσεων που έχουν οι γυναίκες δεν είναι σπουδαία. Συχνά είναι χαμηλόμισθες και για περιορισμένες ώρες, ενώ σε μεγάλο βαθμό απέχουν από τις υψηλόβαθμες θέσεις.
Βέβαια, η Ιαπωνία μπορεί να μάθει από την αμερικάνικη κουλτούρα της ευέλικτης εργασίας, δήλωσε η Wendy Cutler του Asia Society Policy Institute. Έτσι οι γυναίκες δεν φεύγουν από την αγορά εργασίας ούτε διακόπτουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία, όταν κάνουν παιδιά.
Πηγή: NYT/moneyreview.gr
