Τα τελευταία στοιχεία του Ενωσιακού Μητρώου και η ανάλυση του Green Tank με τίτλο «Τάσεις στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών στην ΕΕ και την Ελλάδα 2005-2024», χαρτογραφούν την πορεία της ΕΕ-27, αλλά και της Ελλάδας σχετικά με την Εμπορία Δικαιωμάτων Εκπομπών και την γενικότερη εικόνα των ρυπογόνων τομέων της βιομηχανίας.
.
Μια σημαντική είδηση για την Ελλάδα είναι ότι βρέθηκε στους «πάνω ορόφους» της κατάταξης, λαμβάνοντας την 6η θέση στη μείωση εκπομπών στο ορισμένο διάστημα, βρισκόμενη 10 θέσεις υψηλότερα από την ΕΕ-27. Η κατάταξη αυτή αφορά τους τομείς παραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας και ενεργοβόρου βιομηχανίας, όπου η Ελλάδα πέτυχε μείωση 63,9%, και η ΕΕ 51,2%. Ωστόσο στο τελευταίο διάστημα της μέτρησης, μεταξύ 2023 και 2024, η Ελλάδα και άλλα έξι κράτη-μέλη αύξησαν τις εκπομπές τους στους τομείς που υπάγονται στο ΣΕΔΕ, όμως συνολικά η Ένωση κατέγραψε μείωση 5,2%.
Συγκεκριμένα στο διάστημα αυτό η χώρα μας, βρέθηκε με υψηλές εκπομπές γιατί παρατηρήθηκε αύξηση 2,7% στη ρύπανση από τα διυληστήρια, η οποία όμως σχετικώς εξισορροπήθηκε από την σημαντική μείωση που σημείωσε η τσιμεντοβιομηχανία (-6,9%). Συγκεκριμένα για το 2024, «οδηγοί» της εγχώριας ρύπανσης σύμφωνα με την ανάλυση του Green Tank ήταν η ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο, εκπέμποντας 8,2 εκατ.τόνους CO2, ακολουθούμενη από τη διύλιση πετρελαίου και την παραγωγή τσιμέντου, με 6 εκατ. και 4,4 εκατ. τόνους αντίστοιχα. Σε εγχώριο επίπεδο, ο μεγαλύτερος ρυπαντής για το 2024 ήταν ο λιγνιτικός σταθμός του Αγίου Δημητρίου στη Δυτική Μακεδονία, παρά την γενικότερη ύφεση της χρήσης λιγνίτη. Στις αμέσως χαμηλότερες θέσεις βρέθηκαν τα τρία διυλιστήρια: ΕΛΠΕ Ελευσίνα, ΕΛΠΕ Ασπρόπυργος και Motor Oil Κόρινθος, καθώς και η ναυτιλιακή εταιρία Shanghai Ocean, η οποία εισήχθη στο ΣΕΔΕ για πρώτη φορά το έτος που πέρασε.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 2024, τέσσερις μόλις ευρωπαϊκές χώρες ήταν υπεύθυνες για πάνω από τις μισές εκπομπές CO2. Οι χώρες αυτές ήταν η Γερμανία, η Πολωνία, η Ιταλία και η Ισπανία, που εξέπεμψαν συνολικά 1,065.6 εκατ. τόνους σε τομείς που υπάγονται στο ΣΕΔΕ, δηλαδή 58,3% των ευρωπαϊκών εκπομπών. Ένα εύρημα που δείχνει την συνεχή στήριξη της ΕΕ στην πορεία της μετάβασης των ενεργοβόρων κλάδων, είναι το ύψος των επιδοτήσεων που έλαβε συνολικά η ευρωπαϊκή βιομηχανία για το 2024. Η στήριξη έφτασε στα 27,24 δις.ευρώ, ένα ποσό που αντιστοιχεί στο 70% των εσόδων δημοπράτησης που έλαβαν όλα τα κράτη μέλη για το έτος αυτό. Από τα 27 δις. ευρώ, τα 420,78 εκατ. ευρώ αφορούσαν δωρεάν δικαιώματα εκπομπών.
Σχετικά με την επιτυχία του ΣΕΔΕ ως ευρωπαϊκή πολιτική, αλλά και την πορεία της Ελλάδα, τοποθετήθηκε η αναλύτρια ενεργειακής πολιτικής του Green Tank, Ιωάννα Σούκα, η οποία υπογράμμισε ότι παρά τα θετικά ευρήματα, υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος να διανυθεί. «Η διαχρονική επιτυχία του ΣΕΔΕ στην ΕΕ αποτυπώνεται κυρίως στη μείωση εκπομπών στην ηλεκτροπαραγωγή. Στην Ελλάδα, όμως η πρόοδος δεν είναι δεδομένη, καθώς το 2024 καταγράφηκε αύξηση λόγω χρήσης ορυκτού αερίου που σε μεγάλο βαθμό διοχετεύθηκε στις εξαγωγές ρεύματος. Η στασιμότητα στις εκπομπές της βιομηχανίας, η αύξηση στις αερομεταφορές και η πρωτιά της Ελλάδας στις εκπομπές της ναυτιλίας υπογραμμίζουν την ανάγκη για ταχύτερη στροφή σε λύσεις απανθρακοποίησης.» δήλωσε χαρακτηριστικά η κα.Σούκα.
