Η Ευρωπαϊκή Ένωση απέτυχε να καταλήξει σε δεσμευτικό σχέδιο μείωσης εκπομπών για την επόμενη δεκαετία, ενόψει της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την ερχόμενη εβδομάδα, περιοριζόμενη σε μια «δήλωση προθέσεων».
.
Οι υπουργοί Περιβάλλοντος των 27 κρατών-μελών συμφώνησαν την Πέμπτη να στοχεύσουν σε μείωση εκπομπών μεταξύ 66,3% και 72,5% έως το 2035. Η απόφαση θεωρείται πλήγμα για τις φιλοδοξίες της ΕΕ να εμφανιστεί ως παγκόσμιος ηγέτης στη σύνοδο COP30 που θα διεξαχθεί τον Νοέμβριο στη Βραζιλία.
Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για τον στόχο του 2040, ενταγμένο στο πλαίσιο της δέσμευσης για μηδενικές καθαρές εκπομπές έως το 2050. Η τελική υιοθέτηση νομικά δεσμευτικού «εθνικά καθορισμένου στόχου» (NDC) θα πρέπει να γίνει πριν τη σύνοδο.
Ο υπουργός Κλίματος της Δανίας, Λαρς Αάγκαρντ, υπερασπίστηκε τον συμβιβασμό: «Συνεχίζουμε ενωμένοι και θα μιλήσουμε με μία καθαρή φωνή στα Ηνωμένα Έθνη».
Ωστόσο, περιβαλλοντικές οργανώσεις επέκριναν έντονα την απόφαση. Η Σίρλεϊ Μάθισον από το WWF δήλωσε ότι πρόκειται για «διπλωματική γυμναστική ολυμπιακού επιπέδου, σχεδιασμένη για να αποφευχθεί η αμηχανία να φτάσει η ΕΕ στη COP με άδεια χέρια».
Η κριτική έρχεται σε μια περίοδο που το 2024 καταγράφηκε ως το θερμότερο έτος στην ιστορία, ενώ η Ευρώπη θερμαίνεται ταχύτερα από κάθε άλλη ήπειρο.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος Κλίματος, Βόπκε Χούκστρα, απέρριψε τις αιτιάσεις, σημειώνοντας πως «το εύρος στόχων είναι, με κάθε διεθνές κριτήριο, πραγματικά φιλόδοξο» και ότι η ΕΕ «βρίσκεται ακόμα σε τροχιά κλιματικής φιλοδοξίας».
Στο πλευρό του τάχθηκε και ο επικεφαλής του ΟΗΕ για το Κλίμα, Σάιμον Στίελ, καλώντας την ΕΕ να επιδιώξει «την ανώτερη κλίμακα του στόχου». «Όσο πιο γρήγορα και σε μεγαλύτερη κλίμακα δράσει η ΕΕ, τόσο περισσότερα θα κερδίσει», πρόσθεσε.
Πίεση, ωστόσο, ασκείται και στο εσωτερικό, με την άνοδο της άκρας δεξιάς σε πολλές χώρες να δυναμώνει τα επιχειρήματα κατά της πράσινης μετάβασης, η οποία θεωρείται δαπανηρή για επιχειρήσεις και πολίτες.
Η συζήτηση για τον στόχο του 2040, που η Κομισιόν έχει προτείνει στο -90%, θα συνεχιστεί στη σύνοδο κορυφής της 23-24 Οκτωβρίου, με αρκετά κράτη-μέλη να ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία και προσμέτρηση αντισταθμίσεων όπως η δασοφύτευση ή η εξαίρεση τομέων όπως η άμυνα.
Διεθνείς στόχοι 2035 (ενδεικτικά):
-
Ηνωμένο Βασίλειο: -81% από τα επίπεδα του 1990
-
Αυστραλία: -62% έως -70% από τα επίπεδα του 2005
-
Ελβετία: -65% από τα επίπεδα του 1990
-
Ιαπωνία: -60% από τα επίπεδα του 2013 (σχέδιο)
-
Βραζιλία: -59% έως -67% από τα επίπεδα του 2005
-
Καναδάς: -45% έως -50% από τα επίπεδα του 2005 (σχέδιο)
-
Νέα Ζηλανδία: -51% έως -55% από τα επίπεδα του 2005
-
ΗΠΑ: αποχώρησαν από τον στόχο (προηγούμενη δέσμευση -61% έως -66%)
