Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια από τις πιο δραστικές αναθεωρήσεις του ESG πλαισίου των τελευταίων ετών, σηματοδοτώντας μια βαθιά αλλαγή στον τρόπο που οι διαχειριστές κεφαλαίων, οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές και τα συνταξιοδοτικά ταμεία θα δημοσιοποιούν πληροφορίες βιωσιμότητας.
.
Η πρόταση για την αναμόρφωση του Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) αλλάζει πλήρως το τοπίο, με στόχο — όπως δηλώνει η Επιτροπή — «απλουστευμένη, πιο φιλική στους επενδυτές και πιο λειτουργική» ταξινόμηση των ESG προϊόντων.
Σύμφωνα με το νέο σχέδιο, οι διαχειριστές κεφαλαίων δεν θα είναι πλέον υποχρεωμένοι να δημοσιοποιούν τον συνολικό αρνητικό περιβαλλοντικό ή κοινωνικό αντίκτυπο των χαρτοφυλακίων τους. Αντί αυτού, εισάγονται σαφείς «εξαιρέσεις» και νέα θεματική κατηγοριοποίηση των ESG funds, με στόχο να γίνει η αγορά πιο κατανοητή και να περιοριστεί η πολυπλοκότητα που είχε προκαλέσει έντονη κριτική τα προηγούμενα χρόνια.
Η νέα ταξινόμηση χωρίζει τα προϊόντα σε τρεις βασικές κατηγορίες:
• Article 7 – Transition category, που απαιτεί τουλάχιστον 70% του fund να αφορά στόχους μετάβασης.
• Article 8 – ESG integration, όπου επίσης το 70% πρέπει να συνδέεται με την ενσωμάτωση ESG κριτηρίων.
• Article 9 – Sustainability objective, που απαιτεί 70% του fund να έχει μετρήσιμους στόχους βιωσιμότητας.
Πρόκειται για αλλαγές που νομικοί της Simmons & Simmons χαρακτήρισαν «σεισμό» για την ευρωπαϊκή χρηματοοικονομική βιομηχανία, καθώς μετατοπίζουν το βάρος της συμμόρφωσης και επαναπροσδιορίζουν τι θεωρείται ουσιαστικά «βιώσιμο» προϊόν.
Η μεταρρύθμιση δεν περιορίζεται στους διαχειριστές ενεργητικών. Οι κανόνες επεκτείνονται σε τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και συνταξιοδοτικά ταμεία, ενώ η Επιτροπή ξεκαθαρίζει ότι μόνο οι μεγαλύτεροι οργανισμοί θα συνεχίσουν να έχουν εκτενείς υποχρεώσεις αναφορών στο πλαίσιο του CSRD. Αυτό εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική της Ε.Ε. για μείωση κόστους και ρυθμιστικών βαρών, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, σε μια περίοδο που χώρες όπως οι ΗΠΑ πιέζουν για πιο light-touch ρυθμιστική προσέγγιση.
Μάλιστα, μόλις πριν από μία εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε την εκτεταμένη αποδυνάμωση των απαιτήσεων του CSRD και του CSDDD, αφαιρώντας πάνω από 90% των επιχειρήσεων που αρχικά βρίσκονταν εντός πεδίου εφαρμογής. Η κίνηση αυτή προκάλεσε έντονη συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο η Ε.Ε. χαλαρώνει υπερβολικά τα κριτήρια βιωσιμότητας προκειμένου να προστατέψει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών της.
Η Επιτροπή υπερασπίζεται τις αλλαγές, υποστηρίζοντας ότι το προηγούμενο πλαίσιο παρήγαγε «μακροσκελείς και δυσανάγνωστες» αναφορές, καθιστώντας δύσκολη τη σύγκριση μεταξύ προϊόντων ESG. Η αναθεώρηση στοχεύει όχι μόνο στη σαφήνεια αλλά και στη μείωση των δυσανάλογων υποχρεώσεων συλλογής δεδομένων από τους διαχειριστές, που στο προηγούμενο σύστημα χαρακτήριζαν ως «ανέφικτες».
Παράλληλα, επιβεβαιώνεται η κατάργηση της υποχρέωσης “Do No Significant Harm” από το SFDR — ένα θεμελιώδες κριτήριο που είχε δημιουργήσει μεγάλη σύγχυση ως προς τον τρόπο υπολογισμού του. Το κενό αντικαθίσταται με απλούστερα, σαφέστερα regimes εξαιρέσεων και αποκλεισμών.
Οι προτάσεις πρέπει τώρα να εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη. Αν προχωρήσουν ως έχουν, διαμορφώνουν ένα νέο κεφάλαιο στη συζήτηση για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, μεταφέροντας το κέντρο βάρους από την αυστηρή υποχρεωτική δημοσιοποίηση προς ένα πλαίσιο πιο ευέλικτο και πιο προσανατολισμένο στον τελικό επενδυτή.
Οι αντιδράσεις από την αγορά αναμένεται να κλιμακωθούν, καθώς οι υποστηρικτές της αυστηρής ρύθμισης κάνουν λόγο για υπαναχώρηση στην πράσινη ατζέντα, ενώ οι αντίπαλοι των υπερβολικών υποχρεώσεων βλέπουν «πολύ αναμενόμενη λογική προσαρμογή» που θα μειώσει κόστος και γραφειοκρατία.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η Ε.Ε. εισέρχεται σε μια περίοδο επαναπροσδιορισμού του ESG οικοσυστήματος, όπου οι κανόνες γίνονται πιο απλοί — αλλά και οι προσδοκίες από τους διαχειριστές κεφαλαίων αυξάνονται.
Πηγή: Bloomberg
