Η είδηση της παύσης λειτουργίας της αμερικανικής κυβέρνησης κάνει το γύρο του κόσμου και όχι άδικα. Το λεγόμενο «shutdown» δεν είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση για τους Αμερικάνους, μιας και από το 1980 οι ΗΠΑ έχουν μπει «στον πάγο» 15 φορές, σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει συμφωνία για την έκδοση του προϋπολογισμού από το Κογκρέσο. Δεν μπορεί δηλαδή να προχωρήσει η τυπική διαδικασία: έκδοση προϋπολογισμού από το Κογκρέσο και μετέπειτα υπογραφή του από τον Πρόεδρο. Αποτέλεσμα αυτού είναι η αναστολή λειτουργίας σειράς ομοσπονδιακών υπηρεσιών που χρηματοδοτούνται από το κράτος, αλλά και στάση πληρωμών των εργαζομένων τους, με προσωρινή μάλιστα απόλυση πολλών από αυτών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, σύμφωνα με τους αναλυτές θα επηρεαστούν περίπου 700-750 χιλιάδες ομοσπονδιακοί εργαζόμενοι με άδειες άνευ αποδοχών και 7 εκατομμύρια χαμηλόμισθοι οι οποίοι δεν θα μπορούν να λάβουν τα επιδόματά τους για όσο διάστημα διαρκέσει το shutdown.
.
«Πρόβλημά σας το shutdown…»
Η εξέλιξη του shutdown υπογραμμίζει με έναν ακόμα τρόπο την έκρυθμη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η δημοσιονομική πορεία των ΗΠΑ, αλλά και την έκταση που έχει λάβει ο πολιτικός διχασμός, με τον Πρόεδρο Τραμπ να δηλώνει σχεδόν αδιάφορος. Κατά δήλωσή του, το ζήτημα του προϋπολογισμού προέκυψε από την επιμονή των Δημοκρατικών, τους οποίους κατηγορεί για μεθόδευση της κατάστασης. Για τον ίδιο, το γενικό πάγωμα των υπηρεσιών των ΗΠΑ, αποτελεί ωστόσο χρυσή ευκαιρία για περικοπές και απολύσεις που ούτως ή άλλως σκόπευε να πραγματοποιήσει. «Πρόβλημά σας αυτό που συμβαίνει. Εγώ θα συνεχίσω να κάνω τη δουλειά μου και μπορεί να ξεφορτωθούμε ό,τι δεν χρειαζόμαστε», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ποιοι επηρεάζονται;
Στη διάρκεια του shutdown, μέχρι να επιτευχθεί δηλαδή συμφωνία μεταξύ Λευκού Οίκου και Κογκρέσου, τίθενται σε αναστολή όλες οι «μη απαραίτητες» υπηρεσίες του ομοσπονδιακού κράτους. Στην προκειμένη περίπτωση, επηρεάζονται υπηρεσίες όπως τα κοινωνικά προγράμματα επισιτισμού, οι εγκρίσεις επιδομάτων, η λειτουργία ομοσπονδιακών νηπιαγωγείων και οι εγκρίσεις φοιτητικών δανείων, όπως επίσης αναστέλλεται και η λειτουργία εθνικών πάρκων και μουσείων. Τέλος, όπως ήταν αναμενόμενο, στον πάγο μπαίνουν και οι υπηρεσίες που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή, όπως θα διαβάσετε αναλυτικά παρακάτω.
Από την άλλη, μένουν ανοιχτά (παρότι με πιθανές ελλείψεις), τα νοσοκομεία που προστατεύονται από το πρόγραμμα Medicate, οι έλεγχοι εναέριας κυκλοφορίας, και βεβαίως οι αστυνομικές υπηρεσίες, ο στρατός, ενώ δεν σταματούν ούτε οι συνοριακοί έλεγχοι. Η λειτουργία των παραπάνω παραμένει σχεδόν ανεπηρέαστη σε καθεστώς shutdown μιας και υπάγεται σε ζητήματα διατήρησης της εθνικής ασφάλειας.
Υπηρεσίες διατήρησης κλιματικής ανθεκτικότητας
Οι απόψεις του Προέδρου των ΗΠΑ σχετικά με την κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή μετάβαση είναι πάνω-κάτω γνωστές. Η προεδρική ρητορεία περιλαμβάνει ουκ ολίγες φορές συνθήματα της το «drill,baby, drill» και η «πράσινη απάτη». Στο πλαίσιο αυτό εγείρονται σοβαρές ανησυχίες για την επόμενη μέρα των ομοσπονδιακών υπηρεσιών που αφορούν την προστασία από φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή, μιας και ο Αμερικάνος Πρόεδρος βλέπει το shutdown ως μια ευκαιρία περικοπών.
Καταρχήν, τα προγράμματα προετοιμασίας και θωράκισης απέναντι σε φυσικές καταστροφές έχουν κριθεί «μη απαραίτητες» κρατικές υπηρεσίες για περιπτώσεις shutdown, οπότε και αναστέλλεται η έκδοση νέων ασφαλιστικών συμβάσεων καθ΄όλη τη διάρκεια του «παγώματος». Η χρηματοδότηση του Εθνικού Προγράμματος Ασφάλισης Πλημμυρών (NFIP), που παρέχει κάλυψη σχεδόν 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε περίπου 4,7 εκατομμύρια ασφαλισμένους, έχει επίσημα λήξει από σήμερα. Κατά τη διάρκεια του shutdown, το πρόγραμμα μπορεί να καταβάλει αποζημιώσεις για συμβόλαια που είναι ήδη σε ισχύ, τουλάχιστον έως ότου εξαντληθούν τα διαθέσιμα κεφάλαια, της δεν μπορεί να εκδώσει νέα συμβόλαια ούτε ανανεώσεις.
Το NFIP, μάλιστα, έχει βρεθεί στα πρόθυρα λήξης χρηματοδότησης της φορές τα τελευταία χρόνια, με περισσότερες από 30 βραχυπρόθεσμες παρατάσεις από το 2017. Όταν τα κεφάλαια εξαντλήθηκαν τον Ιούνιο του 2010, επηρεάστηκαν περίπου 40.000 αγοραπωλησίες κατοικιών τον μήνα, σύμφωνα με το Κογκρέσο.
Σοβαρά προβλήματα φαίνεται πως θα κληθεί να αντιμετωπίσει και ο Ομοσπονδιακός Οργανισμός Προστασίας του περιβάλλοντος (EPA), με το 90% των εργαζομένων του να έχει τεθεί ήδη σε αναγκαστική άδεια. Σε απόλυτα νούμερα, μόλις 1.732 από τους 15.166 υπαλλήλους θα βρεθούν από αύριο κανονικά στα πόστα τους. Στο ίδιο πλαίσιο, σταματάει η έρευνα και η δημοσίευση μελετών, όπως και η σύνταξη περιβαλλοντικών κανόνων, ενώ οι εργαζόμενοι σημειώνουν πως η συγκεκριμένη αναστολή λειτουργίας έρχεται να ολοκληρώσει την βαθμηδόν υποβάθμιση του οργανισμού από την κυβέρνηση Τράμπ.
«Το κλείσιμο συμβαίνει ήδη εδώ και μήνες», δήλωσε ο Μαρκ Μπουμ, πρώην ανώτερος σύμβουλος πολιτικής στην EPA, ο οποίος τώρα υπηρετεί ως ανώτερος σύμβουλος στο Δίκτυο Προστασίας Περιβάλλοντος, μια δικομματική ομάδα περισσότερων από 700 πρώην υπαλλήλων της EPA με έδρα την Ουάσινγκτον.
Οι προβλέψεις καιρού συνεχίζονται
Προς το παρόν συνεχίζεται κανονικά η λειτουργία της Εθνικής Ωκεανογραφικής και Ατμοσφαιρικής Διοίκησης (ΝΟΑΑ) με τους μισούς όμως εργαζόμενους, αφού παρέχουν υπηρεσίες ζωτικής σημασίας για τη δημόσια ασφάλεια. Αν η χρηματοδότηση λήξει, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία θα συνεχίσει να εκδίδει δελτία πρόγνωσης και προειδοποιήσεις «κανονικά», σύμφωνα με εκπρόσωπο. Η NOAA διαχειρίζεται επίσης δίκτυο εργαστηρίων, καθώς και στόλο πλοίων και αεροσκαφών για συλλογή δεδομένων. Σχεδιάζει να ανακαλέσει προσωπικό από τα ερευνητικά πληρώματα και να διακόψει τη λειτουργία αρκετών εργαστηρίων, εκτός αν πρόκειται για δουλειά που προστατεύει από «άμεσες και σοβαρές απειλές για ανθρώπινες ζωές και περιουσίες». Σε εσωτερική συνάντηση, οι επικεφαλής προέτρεψαν το προσωπικό να μην καταγράφει τίποτα σχετικό με το shutdown γραπτώς, ούτε σε emails προς συναδέλφους ή συνεργάτες.
INFO:
Το προηγούμενο shutdown των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε το 2019, είχε τη μεγαλύτερη διάρκεια από κάθε προηγούμενο φτάνοντας στις 34 ημέρες και προκάλεσε οικονομικό κόστος 3 δις.δολάρια για την Αμερική. Οι απώλειες ΑΕΠ από το φετινό shutdown αναμένεται να φτάσουν περίπου το 0,1-0,2%.
