Ο όρος ESG θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η λέξη της χρονιάς στον κόσμο των επιχειρήσεων. Τον συναντάμε παντού, είναι λες και ξαφνικά όλες οι εταιρείες ανακάλυψαν την αξία της βιωσιμότητας και σπεύδουν να βεβαιώσουν ότι συμμορφώνονται με τις επιταγές του ESG.
Έγινε δηλαδή μόδα και σημαία ευκαιρίας και για αυτό έχει χάσει μεγάλο μέρος της δύναμής του. Γιατί το 2022 δεν είναι 2015, οι επενδυτές δεν ικανοποιούνται πλέον με δηλώσεις υπέρ της αειφορίας, ούτε με έναν γενικόλογο Απολογισμό Βιωσιμότητας. Μπορεί επικοινωνιακά το ESG να φέρνει ακόμα πόντους, εκεί όμως που πραγματικά μετράει για τις εταιρείες: στον επενδυτικό κόσμο, είναι… last year!
Σήμερα το μεγάλο ζητούμενο για τις αγορές είναι το κλιματικό ρίσκο. Τόσο οι επενδυτές, όσο και οι ρυθμιστικές αρχές απαιτούν από τις επιχειρήσεις να δημοσιεύουν ενδελεχείς εκθέσεις αναφορικά με τους κινδύνους (και τις ευκαιρίες) που αντιμετωπίζουν από την κλιματική αλλαγή, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους τους διαχειρίζονται. Αναλυτικά και ποσοτικοποιημένα, μάλιστα, όπως ακριβώς στις χρηματοοικονομικές εκθέσεις.
Τι είναι το TCFD
Αυτήν ακριβώς την ανάγκη καλύπτει το TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures) – μια διεθνής πρωτοβουλία που δημιουργήθηκε το 2017 από το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και έχει ήδη υιοθετηθεί από 1.600 οργανισμούς και εταιρείες σε 80 χώρες, με συνολική κεφαλαιοποίηση που αγγίζει τα 16 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Στην ουσία πρόκειται για έναν οδηγό που βοηθά τις εταιρείες να προσδιορίζουν και να γνωστοποιούν στο επενδυτικό κοινό τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που εγκυμονεί η κλιματική κρίση στην ανάπτυξή τους, βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Οι συστάσεις του επικεντρώνονται σε τέσσερις πυλώνες:
- διακυβέρνηση,
- στρατηγική,
- διαχείριση κινδύνων,
- μετρήσεις και στοχοθεσία
Σε αντίθεση δηλαδή με τους παραδοσιακούς απολογισμούς βιωσιμότητας που συνήθως εκκινούν από τον πυλώνα «Περιβάλλον», η έκθεση ΤCFD επικεντρώνει σε αυτόν της εταιρικής διακυβέρνησης. Η διοίκηση καλείται να περιγράψει αναλυτικά τα ρίσκα από το κλίμα στις λειτουργίες, την στρατηγική τους και τον οικονομικό σχεδιασμό της επιχείρησης, καθώς και τις διαδικασίες που ακολούθησε για να τα εντοπίσει και να τα διαχειριστεί.
Να προσδιορίσει ακόμη τα εργαλεία που χρησιμοποιεί για την αξιολόγηση αυτών των κινδύνων, αλλά και τους στόχους που θέτει για την αντιμετώπισή τους και να ενημερώνει για την απόδοσή της έναντι αυτών. Συνήθως είναι απαραίτητη μια μελέτη gap analysis για να διαπιστωθούν τα κενά και η απόσταση που χωρίζει την εταιρεία από τις συστάσεις του TCFD, ανά πυλώνα.
Γιατί είναι απαραίτητο
Γιατί το ζητά η αγορά! Με το κλιματικό ρίσκο στον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό τομέα να αποτιμάται σε περισσότερα από 5 τρισεκατομμύρια δολάρια, οι επενδυτές απαιτούν εγγυήσεις ότι η εταιρεία που θα επενδύσουν τα κεφάλαιά τους, όχι μόνο έχει εντοπίσει τους κινδύνους αλλά και λαμβάνει μέτρα για να τους αντιμετωπίσει.
Και αυτό όχι με γενικόλογες δεσμεύσεις, αλλά με «hard facts», δηλαδή με λεπτομερή, τεκμηριωμένη και ποσοτικοποιημένη ανάλυση για τις προκλήσεις και τα ρίσκα στις προοπτικές της εταιρείας από την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη, τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών ρύπων, την αλλαγή του ρυθμιστικού πλαισίου, την τεχνολογική εξέλιξη κ.ο.κ.
Επομένως, η καταγραφή και η δημοσιοποίηση στοιχείων που άπτονται του κλιματικού ρίσκου - σύμφωνα με τα πρότυπα του TCFD και με αξιόπιστη εξωτερική πιστοποίηση - γίνονται για τις εταιρείες εξίσου σημαντικές όσο και η δημοσιοποίηση χρηματοοικονομικών δεδομένων.
Πολύ σύντομα δε και αναπόφευκτές αφού οι χώρες του G7 συμφώνησαν να καταστήσουν υποχρεωτική την υποβολή εκθέσεων TCFD. Υποχρέωση που ισχύει ήδη για τις εισηγμένες εταιρείες στη Μεγάλη Βρετανία από τον Απρίλιο του 2022, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να ακολουθεί σύντομα.
Το TCFD δεν είναι πολυτέλεια για τις μεσαίες και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά αναγκαιότητα! Αποτελεί προϋπόθεση για να συνεχίσουν να λαμβάνουν χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς και ιδιωτικούς πόρους και να συμμορφώνονται με τις νέες κανονιστικές απαιτήσεις.
Κυρίως όμως είναι πολύτιμο εργαλείο για την ισχυρή και βιώσιμη ανάπτυξή τους, αφού τους επιτρέπει να εντοπίζουν και να διαχειρίζονται με ακρίβεια τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που συνεπάγεται η κλιματική κρίση για το μέλλον τους.
Με δυο λόγια, το TCFD δεν είναι μόνο το πρότυπο που ορίζει τη σχέση των επιχειρήσεων με το κλιματικό ρίσκο, αλλά και η «μετάφραση» του ESG στη γλώσσα των επενδυτών. Για αυτό και ήρθε για να μείνει!
