Η επίθεση του Αμερικανού προέδρου κατά της «απάτης» της πράσινης ενέργειας εντάσσεται στη μάχη με την Κίνα για την παγκόσμια οικονομική ηγεμονία.
Έξι χρόνια πριν, ο Ντόναλντ Τραμπ εξόργισε τους περιβαλλοντικούς ακτιβιστές χλευάζοντας τη Γκρέτα Τούνμπεργκ στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Τώρα προκαλεί ξανά σοκ. Την Τρίτη, από το ίδιο βήμα, χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή «τη μεγαλύτερη απάτη που διαπράχθηκε ποτέ στον κόσμο». Αποκάλεσε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας «απάτη», επέκρινε την Ευρώπη για τις «αυτοκτονικές [πράσινες] ιδέες ενέργειας» και έδειξε ιδιαίτερη εχθρότητα στις ανεμογεννήτριες.
Τι πρέπει να συμπεράνει ο υπόλοιπος κόσμος; Μια λογική αντίδραση είναι να θρηνήσει. Τα επιστημονικά στοιχεία ότι οι εκπομπές άνθρακα θερμαίνουν τον πλανήτη είναι συντριπτικά. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες παραδέχθηκε αυτή την εβδομάδα ότι οι προσπάθειες να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5°C «καταρρέουν». Ακόμη χειρότερα, έκθεση του πρώην υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Χανκ Πόλσον, δείχνει ότι η απώλεια βιοποικιλότητας επιταχύνεται. Η αδιαφορία του Τραμπ ισοδυναμεί με ηθικό έγκλημα.
Ωστόσο, μια άλλη λογική αντίδραση είναι και να γελάσει κανείς. Η ομιλία του Τραμπ έδειξε πόσο εκτός πραγματικότητας βρίσκεται απέναντι στη σημερινή ενεργειακή γεωπολιτική. Για εκείνον, η πράσινη καινοτομία είναι απλώς μια «woke» σταυροφορία. Όμως οι πραγματικοί παίκτες των ΑΠΕ βλέπουν αλλιώς τα πράγματα. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε στη Νέα Υόρκη, λίγο πριν τον Τραμπ: «Η καθαρή ενέργεια δεν αφορά μόνο την κλιματική αλλαγή. Είναι επίσης ζήτημα ενεργειακής ασφάλειας και ευημερίας».
Οι ΑΠΕ, είπε, θα μειώσουν το υψηλό ενεργειακό κόστος της Ευρώπης (σήμερα δύο έως τρεις φορές υψηλότερο από τις ΗΠΑ), θα περιορίσουν την εξάρτηση από τη Ρωσία, θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και θα τροφοδοτήσουν κέντρα δεδομένων.
Αυτό είναι το «νέο ESG» — όχι πια το γνωστό μότο «Environmental, Social, Governance», αλλά ένα ESG που σημαίνει Energy, Security, Growth: ενέργεια, ασφάλεια, ανάπτυξη.
Η τάση δεν περιορίζεται στην Ευρώπη. Η Κίνα και τα κράτη του Κόλπου επενδύουν δυναμικά, ενώ ακόμη και το Τέξας έχει εξελιχθεί στον μεγαλύτερο παραγωγό ΑΠΕ στις ΗΠΑ λόγω των αυξανόμενων αναγκών του σε ενέργεια. Οι Big Tech επίσης στηρίζουν τις ΑΠΕ, γιατί χρειάζονται απεγνωσμένα φθηνή ισχύ για τα data centers τους.
Βέβαια, η πράσινη ενέργεια δεν είναι πανάκεια. Όπως σημείωσε ο Λορντ Αντέρ Τέρνερ, πρόεδρος της Επιτροπής Ενεργειακών Μεταβάσεων, η διαφορά μεταξύ του «ηλιακού ιμάντα» (ζεστές, ηλιόλουστες περιοχές) και του «αιολικού ιμάντα» (χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Γερμανία) παραμένει μεγάλη. Στις πρώτες, η ηλιακή ενέργεια είναι ήδη εξαιρετικά φθηνή και βιώσιμη. Στις δεύτερες, απαιτείται ακριβή εξισορρόπηση με ορυκτά καύσιμα αν δεν υπάρξουν καλύτερα δίκτυα και αποθήκευση.
Ακόμα κι έτσι, ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι το 90% της νέας εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ είναι ήδη φθηνότερο από τα ορυκτά καύσιμα. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει επενδύσεις 2,2 τρισ. δολαρίων στις ΑΠΕ το 2025 — διπλάσιες από αυτές στα ορυκτά.
Μπορεί ο Τραμπ να ανακόψει αυτή την πορεία; Δύσκολα εκτός ΗΠΑ, αφού η Κίνα κυριαρχεί στις παγκόσμιες αλυσίδες πράσινης ενέργειας και έχει κάθε λόγο να διατηρήσει το momentum. Ακόμη και εντός Αμερικής, όμως, συναντά εμπόδια: η δανέζικη Ørsted πέτυχε δικαστική νίκη υπέρ της ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών, ενώ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα του Ντάλας προειδοποίησε ότι η αβεβαιότητα που προκαλεί η πολιτική Τραμπ φρενάρει τις επενδύσεις σε νέα κοιτάσματα.
Έτσι, η καλύτερη ανάγνωση της «επίθεσης» του Τραμπ είναι ως ένα ακόμη επεισόδιο γεωοικονομικής σύγκρουσης για την παγκόσμια ηγεμονία. Καθώς η Κίνα κυριαρχεί στις πράσινες τεχνολογίες, ο Τραμπ προσπαθεί να καταπνίξει αυτή την άνοδο για να στραφούν η Ευρώπη και άλλες περιοχές στις αμερικανικές εξαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Μακροπρόθεσμα, δύσκολα θα κερδίσει αυτή τη μάχη με την Κίνα. Βραχυπρόθεσμα, όμως, θα προκαλέσει νέα αναταραχή στις αγορές — και, το πιο ανησυχητικό, θα βλάψει τον πλανήτη. Γι’ αυτό, όπως γράφει η αρθρογράφος, μπορούμε μόνο να θρηνήσουμε και να ελπίζουμε ότι κάποιοι από τους ισχυρούς συμμάχους του στην τεχνολογία θα βρουν το θάρρος να του πουν την αλήθεια: ότι αυτό το νέο ESG είναι το πραγματικό παιχνίδι του μέλλοντος.
Πηγή: FT
