Όπως αποδεικνύουν τα νούμερα, μία από τις μεγαλύτερες επενδυτικές τάσεις των τελευταίων ετών συρρικνώνεται στο ακρωνύμιο: ESG.
.
Η θεωρία πίσω από το ESG αποτελείται από δύο μέρη: πρώτον, ότι οι επενδυτές έχουν την ευθύνη να χρησιμοποιούν τα χρήματά τους για να ωθήσουν τις εταιρείες να είναι πιο ηθικές και υπεύθυνες για τις ενέργειές τους και δεύτερον, ότι οι εταιρείες με καλή διακυβέρνηση και υπεύθυνες πρακτικές μπορούν να προσφέρουν καλύτερες αποδόσεις με την πάροδο του χρόνου παρά το δυνητικά υψηλότερο κόστος - καθώς είναι καλύτερα προσαρμοσμένες σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο όπου οι καταναλωτές, οι ρυθμιστικές αρχές και οι αγορές είναι έτοιμες να τιμωρήσουν τους κακούς παράγοντες.
Το ESG έχει αποδειχθεί όλο και πιο δημοφιλής - με καθαρές εισροές 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι, μια αύξηση 35% σε σχέση με το ρεκόρ που σημειώθηκε το 2020, σύμφωνα με τη Morningstar - και αντίστοιχα αμφιλεγόμενη.
Εν τω μεταξύ, οι υποστηρικτές του ESG αισθάνονται ότι έχουν γίνει γραφικοί, φωνάζοντας για «πράσινη πλύση» γύρω από υποτιθέμενα φιλικά προς το περιβάλλον κεφάλαια που έχουν συμμετοχές σε βιομηχανίες όπως ο άνθρακας ή η κατασκευή όπλων.
Ως επικεφαλής της παγκόσμιας βιώσιμης χρηματοδότησης της Fitch Ratings, ο Andrew Steel είναι βασικός διαιτητής αυτής της συζήτησης, με απόψεις που είναι πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα τόσο στους πιστούς όσο και στους πολέμιους του ESG. Η Fitch αξιολογεί τον χρηματοοικονομικό κίνδυνο του χρέους με βάση παράγοντες που σχετίζονται με το ESG και βαθμολογεί τις επενδύσεις με βάση τον αντίκτυπό τους στο ESG. Στο Παγκόσμιο Συνέδριο του Ινστιτούτου Milken την περασμένη εβδομάδα, ο κ. Steel εξήγησε γιατί οι ενεργειακές εταιρείες με περιουσιακά στοιχεία πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα μπορούν να λάβουν κορυφαία βαθμολογία για τον πιστωτικό κίνδυνο ESG - και γιατί οι αυστηροί επενδυτές ESG μπορεί να χάνουν όχι μόνο αποδόσεις αλλά και την ευκαιρία να επηρεάσουν τον κόσμο προς το καλύτερο.
Παρακατώ συνοψίζονται οι απόψεις του Steel που ανέπτυξε σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Los Angeles Times.
Ο κ. Steel απαντώντας στην ερώτηση πώε εξηγείται ότι ένα αμοιβαίο κεφάλαιο που περιλαμβάνει χρέος που εκδίδεται από εταιρείες άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, κορυφαίες εταιρείες εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, μπορεί να λάβει κορυφαία αξιολόγηση πιστωτικού κινδύνου ESG, απαντά «Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών εξόρυξης, πετρελαίου και φυσικού αερίου που γνωρίζουν ποιοι είναι οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί, είναι αρκετά καλοί στη διαχείρισή τους και τους διαχειρίζονται με τρόπο ώστε να μην υπάρχει βραχυπρόθεσμος ή μεσοπρόθεσμος αντίκτυπος στο οικονομικό τους προφίλ». Με λίγα λόγια, εννοεί ότι μία μεταλλευτική εταιρεία, στις οικονομικές της προβλέψεις για τα επόμενα τρία έως πέντε χρόνια, δεν φαίνεται να υφίσταται κανενός είδους περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Ο ίδιος σημειώνει ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η ρυθμιστική αλλαγή. «Αν έχετε ως χώρα στόχο καθαρές μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, πρέπει να αλλάξετε τις βιομηχανίες στη χώρα σας για να επιτύχετε τον στόχο σας για καθαρή μηδενική κατανάλωση ή πρέπει να αλλάξετε τη σύνθεση των επιχειρήσεων στη χώρα σας» αναφέρει.
«Εξετάσαμε το σενάριο "Αναπόφευκτη πολιτική αντίδραση των Ηνωμένων Εθνών", το οποίο είναι ένα σενάριο που προβλέπει ότι ολόκληρος ο κόσμος θα περιορίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 2 βαθμούς Κελσίου έως το 2100. Και αυτό που κάνει είναι να υπεισέρχεται σε πολλές λεπτομέρειες σχετικά με τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων και τον αντίκτυπο στους διάφορους βιομηχανικούς τομείς σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο που απαιτούνται για να επιτύχουν όλες αυτές οι χώρες τους στόχους τους για μηδενική κατανάλωση. Έτσι είπαμε: "Εντάξει, από αυτό μπορούμε να υπολογίσουμε πώς θα αλλάξει η πορεία των κινδύνων που σχετίζονται με αυτούς τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους από τώρα έως το 2050".» προσθέτει.
Ο ίδιος δίνει και ένα συγκεκριμένο βιομηχανικό παράδειγμα για να κατανοήσουμε το παραπάνω σενάριο. «Αν κοιτάξετε τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας που χρησιμοποιούν άνθρακα στην Ευρώπη, αυτό που βλέπετε είναι ότι βρίσκονται ήδη σε αρκετά υψηλό επίπεδο πιστωτικού κινδύνου, επειδή πρέπει να υπολογίσουν το κόστος του άνθρακα. Το καθιστά αντιοικονομικό. Δεν θέλει ένας επενδυτής πραγματικά να ασχοληθεί με τέτοιου είδους επιχειρήσεις. Εάν εξετάσετε τον ίδιο κλάδο στην Κίνα, τότε στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται να φτάσει σε αυτό το επίπεδο [κινδύνου] μέχρι τα μέσα ή τα τέλη της δεκαετίας του 2030».
Τι πρέπει να κάνει ένας επενδυτής που σκέφτεται με όρους τόσο θετικών αποδόσεων όσο και θετικού αντίκτυπου; Σύμφωνα με τον κ. Steel, αν οι άνθρωποι λένε ότι δεν πρόκειται να επενδύσω στον άνθρακα, τελεία και παύλα, δεν έχω καμία σχέση με τον άνθρακα, δεν θα τον αγγίξω, τότε στην πραγματικότητα, «ίσως υπάρχει μια ευκαιρία για εσάς να πάτε και να επενδύσετε στην Κίνα για τα επόμενα 10 ή 15 χρόνια. Να έχετε πολύ καλή απόδοση και κατά την πραγματοποίηση της επένδυσής σας να θέσετε όρους για τη μετάβαση από την επένδυση μακροπρόθεσμα, κατά την περίοδο 2030-2040».
Δεν μπορεί μία επενυτική στρατηγική να αλλάξει ξαφνικά, υποστηρίζει. «Πρέπει να υπάρξει μια μετάβαση. Και αυτή η μετάβαση πρέπει να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο περιβαλλοντικά αλλά και κοινωνικά ζητήματα. Αν σκεφτείτε τις αναδυόμενες αγορές, η πρόταση είναι θεμελιωδώς διαφορετική από τις ανεπτυγμένες αγορές. Έχουμε την πολυτέλεια στις ανεπτυγμένες αγορές να μπορούμε να πούμε ότι έτσι θα θέλαμε να διαχειριστούμε τα πράγματα. Αλλά αν κοιτάξετε πώς οι ανεπτυγμένες αγορές έφτασαν εκεί που έφτασαν, ένα μεγάλο μέρος αυτού ήταν η ανάθεση της βρώμικης δουλειάς σε άλλες αγορές» συνεχίζει.
Έτσι, για παράδειγμα, το Ηνωμένο Βασίλειο θα ισχυριστεί ότι προχώρησε σε μαζική απεξάρτηση από τον άνθρακα τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά στην πραγματικότητα, η μεταποιητική του βιομηχανία έχει αναθέσει τη δραστηριότητά της σε αναδυόμενες αγορές. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μετατραπεί σε μια οικονομία υπηρεσιών, αλλά η πραγματική παραγωγή άνθρακα δεν έχει εξαφανιστεί, υποστηρίζει.
Η αποεπένδυση ισοδυναμεί με «πράσινο ξέπλυμα»
Ο επικεφαλής της παγκόσμιας βιώσιμης χρηματοδότησης της Fitch Ratings, εφιστά την προσοχή στις επενδύσεις που κάνουν πράγματα για να φαίνονται καλές, αντί να έχουν πραγματικά αντίκτυπο. «Το κλασικό παράδειγμα είναι ο αποκλεισμός. Μπορεί να βρεθεί ένας επενδυτικός οίκος που θα πει ότι δεν κάνουμε άνθρακα μαζί με τους εξοπλισμούς και τα πυρηνικά. Αυτό είναι η διαχείριση της εικόνας τους. Το να αποφασίσετε ότι δεν πρόκειται να επενδύσετε στον άνθρακα δεν εμποδίζει την Κίνα να κατασκευάζει σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα. Δεν εμποδίζει καν την Ευρώπη να λειτουργεί σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα» περιγράφει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το κλειδί για την ομαλή μετάβαση είναι η υποστήριξη των επενδύσεων αντίκτυπου. «Ίσως η επένδυση που εξετάζετε να είναι μια μονάδα παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα ή μια επιχείρηση που έχει ενέργεια με καύση άνθρακα - και έχει ανανεώσιμη ενέργεια. Και λέει, ότι θα εξαντλήσω την ενέργεια που χρησιμοποιώ με καύση άνθρακα τα επόμενα πέντε χρόνια και θα στραφώ σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτό είναι το είδος της μετασχηματιστικής αλλαγής όπου πραγματικά κάνει τη διαφορά» καταλήγει.
