Tον πίνακα αποτελεσμάτων του 2024 για τις κρατικές ενισχύσεις, ο οποίος παρέχει ολοκληρωμένη επισκόπηση των δαπανών για κρατικές ενισχύσεις στην ΕΕ το 2023, δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
.
Με τις συνολικές δαπάνες να μειώνονται σε 186,78 δισ. ευρώ το 2023 από 243,27 δισ. ευρώ το 2022, τα κράτη μέλη διοχέτευσαν το 73% των κονδυλίων σε στόχους πολιτικής της ΕΕ, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η εξοικονόμηση ενέργειας, η έρευνα, η ανάπτυξη και η καινοτομία, και η περιφερειακή ανάπτυξη. Το 2022 το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 49%. Το συνολικό ποσό των ενισχύσεων που δαπανήθηκαν για τους εν λόγω βασικούς στόχους αυξήθηκε στα 136,78 δισ. ευρώ από 119,98 δισ. ευρώ.
Οι πιο αξιοσημείωτες μειώσεις δαπανών προκλήθηκαν από τη σταδιακή κατάργηση της ενίσχυσης που αποσκοπούσε στον μετριασμό των επιπτώσεων των κρίσεων που προκλήθηκαν από την πανδημία του κορονοϊού και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αυτό σημαίνει ότι οι δαπάνες για κρατικές ενισχύσεις εισήλθαν σε φάση εξομάλυνσης το 2023, όπως σημειώνει η Επιτροπή σε σχετική ανακοίνωση.
Ο πίνακας αποτελεσμάτων για τις κρατικές ενισχύσεις, ο οποίος καταρτίζεται με βάση τις εκθέσεις των κρατών μελών, δείχνει ειδικότερα ότι το 2023:
-Τα κράτη μέλη ανέφεραν συνολικές δαπάνες για κρατικές ενισχύσεις ύψους περίπου 186,78 δισ. ευρώ. Το ποσό τούτο αντιστοιχεί στο 1,09% του ΑΕΠ της ΕΕ για το 2023 και αντιπροσωπεύει μείωση κατά 23 % σε σύγκριση με το 2022, όταν οι συνολικές δαπάνες ανήλθαν σε 243,27 δισ. ευρώ. Τα κράτη μέλη έχουν εστιάσει στη στήριξη των επιχειρήσεων για την επίτευξη βασικών μακροπρόθεσμων προτεραιοτήτων της ΕΕ, έχουν μειώσει δε σημαντικά τις ενισχύσεις για την αντιμετώπιση κρίσεων, οι οποίες χορηγούνταν στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19. Τα κράτη μέλη της ΕΕ δαπάνησαν συνολικά 136,78 δισ. ευρώ σε κρατικές ενισχύσεις για βασικές προτεραιότητες της ΕΕ, ποσό που αντιστοιχεί στο 0,8 % του ΑΕΠ της ΕΕ. Πρόκειται για αύξηση κατά 14 % σε σύγκριση με το 2022, όταν οι δαπάνες για τα μέτρα αυτά ανήλθαν σε 119,98 δισ. ευρώ.
-Η προστασία του περιβάλλοντος και η εξοικονόμηση ενέργειας είναι οι στόχοι πολιτικής στους οποίους τα κράτη μέλη δαπάνησαν μακράν τα μεγαλύτερα ποσά κατά το 2023 (55,32 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 30 % περίπου των συνολικών δαπανών για κρατικές ενισχύσεις). Η αντιμετώπιση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας ήταν ο δεύτερος στόχος πολιτικής, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 25 % των συνολικών δαπανών της ΕΕ για κρατικές ενισχύσεις.
-Οι δαπάνες για μέτρα που εγκρίθηκαν βάσει του προσωρινού πλαισίου κρίσης και μετάβασης (TCTF) για την αντιστάθμιση των αρνητικών επιπτώσεων του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας στην οικονομία και για την προώθηση της μετάβασης προς μια οικονομία μηδενικών καθαρών εκπομπών ανήλθαν σε 39,45 δισ. ευρώ (21% των δαπανών για κρατικές ενισχύσεις και 0,23% του ΑΕΠ της ΕΕ)
-Η μείωση των δαπανών για κρατικές ενισχύσεις το 2023 οφειλόταν στη σταδιακή κατάργηση των μέτρων που θεσπίστηκαν για τον μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού. Το 2023 το εν λόγω είδος δαπανών για ενισχύσεις μειώθηκε στο 0,06 % του ΑΕΠ της ΕΕ. Οι δαπάνες αποτελούσαν σχετικά μικρό μόνο μέρος του προϋπολογισμού των εγκριθέντων μέτρων για την αντιμετώπιση των κρίσεων: 34 % για τη στήριξη λόγω της νόσου COVID-19 και 19 % για όλα τα μέτρα του TCTF.
-Το μερίδιο των μέτρων απαλλαγής κατά κατηγορία εξακολουθεί να αυξάνεται. Το 2023 τα κράτη μέλη εφάρμοσαν 2.105 νέα μέτρα στο πλαίσιο του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία (ΓΚΑΚ), 690 στο πλαίσιο του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία στον γεωργικό τομέα (ΚΑΚΓ) και 30 στο πλαίσιο του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία στον τομέα της αλιείας (FIBER). Τούτο αντιστοιχεί συνολικά στο 88% του συνολικού αριθμού των νέων μέτρων κρατικής ενίσχυσης και στο 93% του συνόλου των νέων μέτρων κρατικής ενίσχυσης, εξαιρουμένων των ενισχύσεων για την αντιμετώπιση κρίσεων. Το συνολικό ποσό των κρατικών ενισχύσεων που δαπανήθηκαν στο πλαίσιο των απαλλαγών κατά κατηγορία ανήλθε σε 70,53 δισ. ευρώ (περίπου 38% των συνολικών δαπανών το 2023).
