Η παγκόσμια προσπάθεια προστασίας των τροπικών δασών προχωρά σε κρίσιμο σταυροδρόμι: το Ταμείο Tropical Forests Forever Facility (TFFF), που έχει καθιερωθεί ως ένας από τους κεντρικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης για την αποφυγή αποψίλωσης και την ενίσχυση της φύσης, έχει θέσει στόχο να αντλήσει έως και επιπλέον 5 δισεκατομμύρια δολάρια πριν από την έναρξη της COP30 στη Βραζιλία. Η ανακοίνωση αυτή έρχεται σε ένα περίπλοκο πλαίσιο όπου πολιτικές δεσμεύσεις, ιδιωτικά κεφάλαια και διεθνείς θεσμοί αγωνίζονται να συμβαδίσουν.
.
Το TFFF, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης της Βραζιλίας, προβλέπεται να λειτουργήσει ως “ταμείο-υπόδειγμα”: θα λαμβάνει καταθέσεις με μακροχρόνια διάρκεια, θα επενδύει αυτά τα κεφάλαια και στη συνέχεια θα διανέμει αποδόσεις προς χώρες που διατηρούν ή αποκαθιστούν τροπικά δάση. Με αυτό το μοντέλο, οι χώρες με σημαντικές δασικές εκτάσεις - όπως η Αμαζονία - θα μπορούν να λάβουν ανταμοιβές ώστε να προλάβουν την αποψίλωση. Σε έρευνα της IPR/Κaya Partners σημειώνεται ότι το ταμείο μπορεί να αποδίδει ετησίως γύρω στα 3,5 – 5 δισεκατομμύρια δολάρια, αν σωστά κεφαλαιοποιηθεί.=
Η επιδίωξη των 5 δισεκατομμυρίων έως την COP30 δεν είναι απλώς αριθμός — αποτελεί συμβολικό δείκτη της επένδυσης που απαιτείται για να μετατοπιστεί η παγκόσμια χρηματοδότηση από λόγια σε δράση. Το TFFF έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να ενεργεί ως γέφυρα ανάμεσα στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, με στόχο την κλιμάκωση της χρηματοδότησης της φύσης (Nature-Based Solutions) πέρα από μικρές πρωτοβουλίες και προς συστήματα που μπορούν να αναπαράγουν και να κλιμακωθούν. Για χώρες με τροπικά δάση, αυτό σημαίνει πρακτικά ότι μέρος των εσόδων της προστασίας της φύσης θα μπορούν να αντικαταστήσουν άλλες μορφές κρατικών εσόδων ή να υποστηρίξουν βιώσιμες μορφές ανάπτυξης.
Παρόλα αυτά, η υλοποίηση προϋποθέτει σημαντικά βήματα. Χρειάζεται σαφής διακυβέρνηση, αποκάλυψη των χρηματοροών, απτές δομές που να προσελκύουν ιδιώτες επενδυτές και αποσαφήνιση του τρόπου κατανομής των πόρων σε τοπικά και περιφερειακά επίπεδα. Η πρόκληση είναι διπλή: πρώτον να κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών που μέχρι σήμερα θεωρούν αυτά τα έργα υψηλού κινδύνου και δεύτερον να διασφαλιστεί ότι οι χώρες λήπτες θα μπορούν να υλοποιήσουν πράξεις διαφάνειας και λογοδοσίας ώστε να αποφευχθούν παραλείψεις και καθυστερήσεις.
Για την Ελλάδα και άλλες χώρες που δεν διαθέτουν τροπικά δάση αλλά συμμετέχουν σε διεθνείς πρωτοβουλίες βιώσιμης ανάπτυξης, η πρόοδος του TFFF αποτελεί δείκτη του πώς διαμορφώνονται οι νέες αγορές πράσινης χρηματοδότησης. Εάν το TFFF καταφέρει να αντλήσει τον στόχο των 5 δισεκατομμυρίων έως την COP30, θα στείλει ισχυρό μήνυμα ότι η φύση μπορεί, επιτέλους, να λογιστικοποιηθεί ως επένδυση και όχι μόνο ως κόστος.
Συνοψίζοντας, το TFFF βρίσκεται σε κομβικό σημείο: είτε θα αποδειχθεί πως η προστασία των τροπικών δασών μπορεί να γίνει επενδυτικό προϊόν με κλίμακα, είτε θα επιστήσει την προσοχή στο τεράστιο χάσμα που ακόμη χωρίζει τις προσδοκίες από το κεφάλαιο. Η επιτυχία της προσπάθειας έως την COP30 θα αποτελέσει βαρύνουσα ένδειξη για το πόσο σοβαρά λαμβάνεται η χρηματοδότηση της φύσης στον 21ο αιώνα.
Πηγή: Environmental Finance
