Η HSBC προβλέπει ότι το έτος 2026 μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής για την ετικέτα «transition bond» – τα ομόλογα που χρηματοδοτούν εταιρείες ή δραστηριότητες σε φάση μετάβασης προς πιο βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα.
.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στέλεχος της HSBC, επισημάνθηκε ότι για να απογειωθεί αυτή η κατηγορία ομολόγων απαιτείται σαφέστερη καθοδήγηση από τις ρυθμιστικές και αγοράς αρχές. Με άλλα λόγια: η αγορά ενδιαφέρεται, αλλά λείπουν ακόμη κοινά αποδεκτά πρότυπα, καθαρές κατευθύνσεις και μετρήσιμα στοιχεία που να θωρακίζουν την αξιοπιστία της χρηματοδότησης μετάβασης.
Η HSBC, ως ένας από τους μεγάλους τραπεζικούς ομίλους που έχουν θέσει στόχο να γίνουν «net zero» έως το 2050, αναγνωρίζει ότι η μετάβαση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ή άλλων ρύπων πρέπει να χρηματοδοτηθεί προτού οι δραστηριότητες γίνουν «πράσινες» κατά την παραδοσιακή έννοια. Η ετικέτα «transition bond» προσφέρει μια γέφυρα: αντί για το κλασικό «green bond» που χρηματοδοτεί ήδη «καθαρές» τεχνολογίες, επιτρέπει τον δανεισμό για δραστηριότητες που μπαίνουν σε πορεία αλλαγής – υψηλών εκπομπών προς χαμηλές – υπό την προϋπόθεση ότι η πορεία αυτή είναι αξιόπιστη.
Ωστόσο, οι διοργανωτές της αγοράς και οι επενδυτές επισημαίνουν προκλήσεις. Οι βασικότερες είναι:
-
Πώς θα διασφαλιστεί ότι η δραστηριότητα που χρηματοδοτείται πραγματικά μεταβαίνει και δεν «κλειδώνει» σε παρωχημένες τεχνολογίες.
-
Πώς θα διαμορφωθούν και θα δημοσιευτούν μετρήσιμα «σήματα μετάβασης» (στόχοι, δείκτες) και πώς θα επαληθευτούν.
-
Πώς θα αποφευχθεί η κατηγορία της «greenwashing», δηλαδή η χρήση του label χωρίς ουσιαστική αλλαγή.
-
Πώς θα εφαρμοστούν σε διαφορετικές γεωγραφίες και βιομηχανίες, ειδικά στις δύσκολες προς μετάβαση (τσιμέντο, χάλυβας, χημικά, ενέργεια) όπου οι τεχνολογίες είναι ακριβές και οι δρόμοι λιγότερο δομημένοι.
Η τοποθέτηση της HSBC – και συγκεκριμένα η δήλωση ότι «το 2026 μπορεί να είναι η χρονιά» – δείχνει ότι υπάρχει αισιοδοξία αλλά και πίεση ώστε να δημιουργηθούν τα δομικά εργαλεία της αγοράς πριν από αυτό το ορόσημο. Η αγορά ομολόγων μετάβασης παραμένει μικρή σε σχέση με το ευρύτερο πλαίσιο ομολόγων βιωσιμότητας, γεγονός που υπογραμμίζει το «κέρδος» αλλά και τον «κίνδυνο» της πρώιμης υιοθέτησης.
Για την Ελλάδα – και γενικά για εταιρείες και επενδυτές στην Ευρώπη – προκύπτουν ενδιαφέροντα ερωτήματα: διαθέτουν οι ελληνικές επιχειρήσεις τις μεθοδολογίες και τη διαφάνεια για να αξιοποιήσουν τέτοιου είδους ομόλογα; Υπάρχει ρυθμιστική ώθηση από την ΕΕ που να ξεχωρίζει τα «transition» από τα «green»; Και πώς θα τοποθετηθούν οι επενδυτές στις περιπτώσεις όπου η τάση δεν έχει ακόμη ξεκινήσει πλήρως;
Καταληκτικά: Η δήλωση της HSBC λειτουργεί σαν κάλεσμα για δράση — προς ρυθμιστές, εκδότες ομολόγων και επενδυτές. Αν όντως το 2026 μπορέσει να αποτελέσει έτος όπου η ετικέτα «transition bond» θα περάσει από σύλληψη σε κλιμάκωση, τότε οι όροι «καθαρό» και «πράσινο» θα χρειαστεί να επαναπροσδιοριστούν – προς μια μετάβαση που δεν είναι απλώς νέα τεχνολογία αλλά αλλαγή παραδείγματος.
Πηγή: Environmental Finance
