ESG+Stories

STORIES

Αγγ.Χαραλαμπίδου: «Η έλλειψη χρηματοδότησης είναι η βασικότερη πρόκληση για την υλοποίηση περιβαλλοντικών δράσεων»

Αγγ.Χαραλαμπίδου: «Η έλλειψη χρηματοδότησης είναι η βασικότερη πρόκληση για την υλοποίηση περιβαλλοντικών δράσεων»

Η νικήτρια του διαγωνισμού φωτογραφίας European Climate Pact, μιλάει στο www.esgstories.gr για την αξία της κυκλικής οικονομίας, την υιοθέτησή της στην καθημερινότητα, αλλά και για τον αντίκτυπο της ευρείας κοινωνικής ευαισθητοποίησης για την κλιματική αλλαγή.

Η δράση για το κλίμα δεν περιορίζεται στην ανακύκλωση και στις προσπάθειες μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος. Ένα από τα «κλειδιά» της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού, ώστε να κινητοποιηθεί ο καθένας και «να συμβάλλει με τον τρόπο του», όπως λέει στο esgstories.gr η Αγγελική Χαραλαμπίδου. Η εκπαιδευτικός και φωτογράφος, κατάφερε με μία φωτογραφία της να στρέψει το βλέμμα της Ευρώπης προς τη χώρα μας. Συμμετείχε στο Διαγωνισμό Φωτογραφίας του European Climate Pact, στον οποίο απέσπασε το πρώτο βραβείο με τον «Τοίχο της Καλοσύνης». Η συγκεκριμένη φωτογραφία αποτυπώνει πώς η κυκλική οικονομία μπορεί να έχει ταυτόχρονα περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο, με τον πιο άμεσο τρόπο.

Η κα.Χαραλαμπίδου, μας μίλησε για την ευρωπαϊκή εμπειρία της, για την προσπάθεια ανατροπής της κλιματικής αλλαγής, αλλά και για τις αξίες της προσφοράς και του ακτιβισμού.

 1. Αγαπητή κα Χαραλαμπίδου, θα ήθελα να ξεκινήσουμε με μια αναδρομή στην καριέρα σας, ως εκπαιδευτικού αρχικά και φυσικά ως φωτογράφου.

Ξεκίνησα να εργάζομαι ως εκπαιδευτικός στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση από το 1986, δουλεύοντας σε σχολεία στην Πρέβεζα, στην Ηλεία, στον Πειραιά και τέλος στην Καστοριά – τόπο καταγωγής μου - από όπου και αφυπηρέτησα πριν από τέσσερα χρόνια. Πάντα ως δασκάλα τάξης, πολύ κοντά στα παιδιά τα οποία αγαπούσα κι αγαπώ πολύ ακόμη. Αυτή η αγάπη μου για τα παιδιά επέστρεψε σε μένα, καθώς νιώθω πως έφυγα από την υπηρεσία μου γεμάτη όμορφες εικόνες κι αναμνήσεις από την 36χρονη πορεία μου. Παράλληλα εξασκούσα και το αγαπημένο μου χόμπι τη φωτογραφία. Πάντα θαύμαζα τα επιβλητικά ή τα ήσυχα τοπία γύρω μου. Έτσι πριν από περίπου δεκαπέντε χρόνια με τη φωτογραφική μου μηχανή  άρχισα να αποτυπώνω αυτά που μου άρεσαν στον τόπο που ζω. Η Καστοριά εξάλλου προσφέρει απλόχερα την ομορφιά της για μια τέτοια δραστηριότητα. Σιγά σιγά κατάλαβα πως η φωτογραφική μου μηχανή είναι ένας τρόπος έκφρασης αυτών που σκέφτομαι και πως μπορώ αυτά να τα επικοινωνήσω με τους άλλους. Έτσι ασχολήθηκα με τη φωτογραφία και σε θεωρητικό επίπεδο παρακολουθώντας σεμινάρια και workshops με καταξιωμένους στην Ελλάδα φωτογράφους από τους οποίους έμαθα πολλά. Επίσης τα δυο τελευταία χρόνια, παράλληλα με την εργασία μου, φοίτησα και στο τμήμα «Τέχνη Φωτογραφίας» του ΔΙΕΚ Καστοριάς. Έχω πραγματοποιήσει μία έκθεση φωτογραφίας με προσωπικό χαρακτήρα και συμμετείχα σε 20 ομαδικές εκθέσεις φωτογραφίας. Φωτογραφίες μου έχουν επιλεγεί για εκθέσεις από το Photometria Photography Center, στα Ιωάννινα και για τα Διεθνή Φεστιβάλ Φωτογραφίας «Photosynthesis» 2023 και 2024, στην Αθήνα. Τέλος, λόγω του διαγωνισμού, η φωτογραφία μου με τίτλο «Ο Τοίχος της Καλοσύνης» έχει εκτεθεί στην 29η Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP29), στο Μπακού, στην ετήσια εκδήλωση του European Climate Pact 2025 και στον αύλειο χώρο του κτιρίου της Κομισιόν, στις Βρυξέλλες. Επιπρόσθετα τον τελευταίο καιρό συντονίζω την ομάδα φωτογραφίας των Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Καστοριάς συνδυάζοντας τις δύο μου ιδιότητες.

2. Με την φωτογραφία σας «Ο Τοίχος της Καλοσύνης» κερδίσατε την πρώτη θέση στον διαγωνισμό φωτογραφίας του European Climate Pact. Τι σας παρακίνησε να λάβετε μέρος και πώς αισθανθήκατε με την ανακοίνωση της νίκης σας;

Όταν πληροφορήθηκα για τον διαγωνισμό από την Πρέσβειρα του European Climate Pact στην Καστοριά την κ. Τογκαρίδου, αναζήτησα στην ιστοσελίδα του Συμφώνου για το Κλίμα περιβαλλοντικές δράσεις που γίνονται από πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατάλαβα ότι ακόμη και μία δράση μπορεί να επηρεάσει τη νοοτροπία των ανθρώπων. Εδώ και χρόνια με απασχολεί το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής. Ο διαγωνισμός αυτός με παρακίνησε να δραστηριοποιηθώ κι εγώ με τον τρόπο μου και ειδικά φωτογραφίζοντας, αφού για μένα αυτός μπορεί να είναι ένα μέσο προβολής περιβαλλοντικών θεμάτων. Με την ανακοίνωση της νίκης μου, αισθάνθηκα απερίγραπτη χαρά και ικανοποίηση που επιτεύχθηκε ο στόχος αλλά και περηφάνια που από μια μικρή πόλη όπως είναι η Καστοριά, ξεκίνησε η φωτογραφία που κατάφερε  να κατακτήσει έναν ευρωπαϊκό διαγωνισμό με σημαντικό ανταγωνισμό και να ακουστεί η πόλη μου, οπουδήποτε θα εμφανιζόταν η φωτογραφία. Η νίκη αυτή ήταν σημαντική για μένα καθώς είμαι ερασιτέχνης φωτογράφος. Τέλος ένιωσα μεγάλη συγκίνηση, ιδιαίτερα όταν είδα δίπλα στο όνομά μου, στα αποτελέσματα, να υπάρχει το όνομα της χώρας μου, «Greece».

ag

 3. Πείτε μας δύο λόγια για τον «Τοίχο της Καλοσύνης», ένα σημείο που όπως έχετε πει η «νεκρή» φύση του κομμένου δέντρου, δίνει μια δεύτερη ζωή για τα ρούχα. Πώς μπορεί να γίνει κανείς εθελοντής και με ποιους τρόπους μπορεί να προσφέρει;

 Όντως, η «νεκρή» φύση του δέντρου «συνομιλούσε» όπως λέω με τα κρεμασμένα στον Τοίχο ρούχα που έχουν μια δεύτερη ευκαιρία για ζωή… Όποιος θέλει να γίνει εθελοντής μπορεί να βρει τέτοιους Τοίχους – ανώνυμα- που ήδη υπάρχουν ή με μια κρεμάστρα που θα κατασκευάσει ο ίδιος και θα κρεμάσει σε έναν τοίχο να δημιουργήσει έναν καινούριο. Εκεί αφήνει ρούχα ή παπούτσια που δεν τα χρειάζεται πια ή και τρόφιμα ακόμη κι όποιος τα χρειάζεται μπορεί να τα πάρει και πάλι ανώνυμα. Η ενημέρωση των πολιτών για τα σημεία που υπάρχουν τέτοιοι τοίχοι γίνεται από τα social media αλλά και μέσω των εθελοντών. Από όσο γνωρίζω εκτός από την Καστοριά υπάρχουν Τοίχοι της Καλοσύνης και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Οπότε είναι στη διάθεση του καθενός που θέλει να βοηθήσει συνανθρώπους και το περιβάλλον να προσφέρει στη δράση αυτή.

4. Διαλέξατε να αναδείξετε με το «κλικ» σας την κυκλική οικονομία. Τι σχόλια έχετε λάβει για αυτή την προσπάθεια που γίνεται στην Καστοριά τόσο σε τοπικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Με ποιους άλλους τρόπους στηρίζετε την κυκλική οικονομία στην καθημερινότητά σας ;

 Η δράση του Τοίχου της Καλοσύνης υλοποιείται εδώ και αρκετά χρόνια στην Καστοριά και σε τοπικό επίπεδο οι πολίτες ανταποκρίθηκαν σε αυτή. Αναμφίβολα η νίκη της φωτογραφίας μου επανέφερε στο προσκήνιο την πρωτοβουλία αυτή, δίνοντάς της νέα πνοή. Σίγουρα πιστεύω πως όλοι στηρίζουν τη δράση καθώς τα σχόλια που λαμβάνω είναι κάτι παραπάνω από θετικά και ελπιδοφόρα. Στην ετήσια εκδήλωση του Συμφώνου στις Βρυξέλλες, όταν την παρουσίασα, θεωρήθηκε καινοτόμα καθώς μια τόσο απλή κι εφαρμόσιμη  ιδέα μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στο περιβάλλον και την κοινωνία. Πολλοί μάλιστα υποσχέθηκαν  πως θα την υλοποιήσουν στις χώρες τους. Η φωτογραφία μου μπορεί να προάγει την επαναχρησιμοποίηση των υλικών αλλά αυτό είναι μόνο ένα τμήμα της κυκλικής οικονομίας. Για παράδειγμα τόσο εγώ όσο και όλη η οικογένειά μου συγκεντρώνουμε και διαχωρίζουμε τα ανακυκλώσιμα και επαναχρησιμοποιούμενα υλικά και τα πηγαίνουμε στους ειδικούς κάδους. Θα αναφερθώ και στο χαρτί το οποίο δεν πετούμε άσκοπα αλλά το επαναχρησιμοποιούμε όσο αυτό είναι δυνατόν. Από εκεί και πέρα επιλέγουμε εφόσον αυτό γίνεται να χρησιμοποιούμε προϊόντα από επαναχρησιμοποιούμενα υλικά ή ακόμη και να επισκευάζουμε αντί να αγοράζουμε. Αλλά υπάρχουν κι άλλες δράσεις μας, όπως το να εξοικονομούμε ενέργεια σβήνοντας φώτα και συσκευές που δεν χρησιμοποιούμε ή να μην σπαταλούμε νερό ή να επιλέγουμε να περπατήσουμε σε κοντινές αποστάσεις αντί για το αυτοκίνητο. Προσπαθούμε γενικότερα να κάνουμε πράγματα που επιβαρύνουν κατά το δυνατόν λιγότερο το περιβάλλον.

s

5. Με την βράβευσή σας στο EUClimatePact, ρίξατε «φως» στην πόλη της Καστοριάς. Τι άλλες δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας και κοινωνικής προσφοράς γίνονται στην πόλη; Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν;

 Στην Καστοριά ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχουν πληθύνει οι πρωτοβουλίες περιβαλλοντικής προστασίας και κοινωνικής προσφοράς από ιδιώτες ή συλλογικούς φορείς, λόγω της όλο και αυξανόμενης ανάγκης. Γνωρίζω πως υπάρχουν σύλλογοι  φίλων περιβάλλοντος που δραστηριοποιούνται διοργανώνοντας δενδροφυτεύσεις, καθαρισμούς χώρων κ.ά. Υπάρχει το ΚΕΠΕΑ Καστοριάς το οποίο αναλαμβάνει τον πολύ σημαντικό ρόλο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης κυρίως για μαθητές όλων των βαθμίδων υλοποιώντας προγράμματα που δημιουργούνται από τους υπεύθυνους του ΚΕΠΕΑ αλλά παράγουν κι εκπαιδευτικό υλικό το οποίο προάγει την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Επίσης οργανώνει σεμινάρια για ενήλικες με ανάλογο περιεχόμενο. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα συλλογικής δράσης στην Καστοριά που συνδυάζει το περιβαλλοντικό με το κοινωνικό όφελος ήταν η επί πολλά χρόνια συγκέντρωση τόνων από πλαστικά καπάκια σε διάφορα σημεία της πόλης από τους πολίτες με σκοπό την αγορά αναπηρικών αμαξιδίων, ο οποίος κι επιτεύχθηκε. Στο καθαρά κοινωνικό κομμάτι γνωρίζω επίσης πως υπάρχει και  η συμβολή της Ι.Μ. Καστοριάς με τη διανομή γευμάτων σε απόρους καθώς και το Κοινωνικό  Παντοπωλείο του Δήμου. Να σημειωθεί πως αυτές είναι κάποιες μόνο από τις δράσεις στην Καστοριά. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν κατά την άποψή μου είναι αρχικά η έλλειψη χρηματοδότησης, προκειμένου να διευκολύνεται η υλοποίηση σχετικών δράσεων καθώς δεν αρκεί μόνο η καλή διάθεση όσων θέλουν να βοηθήσουν. Στη συνέχεια θα έλεγα η ευαισθητοποίηση περισσότερων πολιτών με στοχευμένη προώθηση ανάλογα με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά του αντίστοιχου κοινού τόσο για τα περιβαλλοντικά όσο και τα κοινωνικά ζητήματα τα οποία προκύπτουν.

6. Τι σημαίνει για εσάς ο ακτιβισμός; Ποια είναι τα οφέλη στην καθημερινότητα και στην ποιότητα ζωής σας;

Προσωπικά θεωρώ πως ο ακτιβισμός συνδέεται άρρηκτα με τον εθελοντισμό και το «πράττειν». Έτσι κι εγώ προσπαθώ να συμβάλλω με τον τρόπο μου.  Σε οποιαδήποτε δράση συμμετέχω με κάνει να νιώθω καλύτερα κατ’ αρχάς ως άνθρωπος, γιατί μπορώ να βοηθάω το περιβάλλον και τους συνανθρώπους μου. Πιστεύω ότι με την ατομική μας συμβολή θα μπορούμε να διατηρήσουμε εμείς και οι υπόλοιπες γενιές ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον. Το κάθε άτομο επομένως πέρα από την προσωπικό του αποτύπωμα μπορεί να γίνει παράδειγμα για τους άλλους έτσι ώστε κι αυτοί να ενδιαφερθούν. Να συζητήσει μαζί τους, να τους προβληματίσει κι ενδεχομένως να τους πείσει. Κι αν ένα άτομο μπορεί να κάνει όλα όσα προανέφερα, όταν συμμετέχουν περισσότεροι άνθρωποι για έναν κοινό στόχο έχουν πολύ μεγαλύτερη δύναμη και καλύτερα αποτελέσματα.

x

7. Είστε αισιόδοξη σχετικά με την διαχείριση της κλιματικής αλλαγής σε εγχώριο, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο; Τελικά τα παιδιά μας θα ζήσουν καλύτερα ή χειρότερα από εμάς.

Ο πλανήτης μας έχει αποδείξει πως δύναται να προσαρμοστεί και να αντιμετωπίσει τις αλλαγές που έχουν  παρουσιαστεί στα τόσα χρόνια ύπαρξής του. Πιστεύω πως το μέλλον θα είναι καλύτερο αν όλοι και όλες συμβάλλουμε ο καθένας και η καθεμιά με τον τρόπο που μας αναλογεί. Παρότι η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην καθημερινότητά μας εμφανίστηκε νωρίτερα από το προβλεπόμενο, θεωρώ πως τελικά θα γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες έτσι ώστε αυτή να περιοριστεί. Σίγουρα δεν μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον με βεβαιότητα αλλά φύσει αισιόδοξος άνθρωπος θέλω να βλέπω πως το μέλλον θα είναι καλύτερο.