Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας αναζητά λύσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίου και τον περιορισμό της κατανάλωσης υγρών καυσίμων.
Αν ταξιδέψουμε στο παρελθόν, εκεί γύρω στη δεκαετία του 1970, θα δούμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται για λίγο διαφορετικούς λόγους. Τότε το φαινόμενο της περιβαλλοντικής και ατμοσφαιρικής ρύπανσης δεν ήταν hot, αλλά αυτό που τον απασχόλησε ιδιαίτερα ήταν η πετρελαϊκή κρίση.
Η πετρελαϊκή κρίση ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1973, όταν τα μέλη του Οργανισμού Αραβικών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών ή OAPEC (αποτελούμενο από τα αραβικά μέλη του OPEC, καθώς και την Αίγυπτο, τη Συρία και την Τυνησία) διακήρυξαν εμπάργκο πετρελαίου. Μέχρι το τέλος του εμπάργκο τον Μάρτιο του 1974 η τιμή του πετρελαίου είχε αυξηθεί από 3 δολάρια ΗΠΑ το βαρέλι σε σχεδόν 12. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι αυτοκινητοβιομηχανία να αναζητά λύσεις.
Την ευκαιρία αυτή εκμεταλλεύτηκαν οι εφοπλιστές αδελφοί Γουλανδρή (Γιάννης, Αλέξανδρος και Λεωνίδας) που μεσουρανούσαν στο ναυπηγείο Νεώριο Σύρου. Λόγω της πετρελαϊκής κρίσης του 1973, ο Γιάννης Γουλανδρής ενσωμάτωσε την Enfield (εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων του Ηνωμένου Βασιλείου στην οποία ήταν επίσης ιδιοκτήτης) στην εταιρεία του Νεωρίου και μετέφερε την γραμμή παραγωγής των αυτοκινήτων (τα οποία σχεδιάζονταν στο Ηνωμένο Βασίλειο από Έλληνες και Βρετανούς σχεδιαστές) στο νησί της Σύρου, δημιουργώντας έτσι μία νέα εταιρεία με την ονομασία «Ένφιλντ-Νεώριον Ε.Π.Ε.».
Το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο τύπου jeep, που λειτουργούσε με μπαταρίες, με μέγιστη τελική τα 65 χλμ/ώρα και αυτονομία 110-130 χλμ.
Το εργοστάσιο της Σύρου το 1973 αρχίζει να παράγει το μοντέλο E 8000 Bicini, το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο τύπου jeep, που λειτουργούσε με μπαταρίες, με μέγιστη τελική τα 65 χλμ/ώρα και αυτονομία 110-130 χλμ.
Το πρώτο αυτοκίνητο έκανε τη βόλτα του στη Σύρο τον Οκτώβριο του 1973. Το Enfield 8000 διέθετε ηλεκτροκινητήρα συνεχούς ρεύματος 12 volt και απέδιδε 8,16 ίππους. Διέθετε πλαίσιο αλουμινίου, μοναδική αεροδυναμική και πολυτελή εσωτερική σχεδίαση (δερμάτινα καθίσματα κ.λπ.). Είχε μήκος μόλις 2,7 μέτρα και βάρος 965 κιλά (μόνο οι μπαταρίες ζύγιζαν 300 κιλά).
Είχαν προλάβει να κατασκευαστούν συνολικά 120 αυτοκίνητα, τα οποία όμως δεν μπορούσαν να πουληθούν στην Ελλάδα λόγω γραφειοκρατικών προβλημάτων, έτσι τα περισσότερα πωλήθηκαν στην Αγγλία καιτο Συμβούλιο Ηλεκτρικής Ενέργειας, και ορισμένα σε μεμονωμένους πελάτες του εξωτερικού καθώς το αυτοκίνητο δεν μπορούσε να κυκλοφορήσει στη χώρα μας λόγω γραφειοκρατικών προβλημάτων.
Μία αλλαγή στα ελληνικά νομοσχέδια καταδίκασε τις προοπτικές αγοράς του αυτοκινήτου
Το αυτοκίνητο λανσαρίστηκε ως το ηλεκτρικό αυτοκίνητο της πόλης με το μότο «Pollution-free. Noise-free» και αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετά κομμάτια αγοράσθηκαν από τα Αγγλικά Ταχυδρομεία.
Το 1974, ο Γιάννης Γουλανδρής είχε την ιδέα υλοποίησης ενός ακόμη μοντέλου, μίας πολυτελούς λιμουζίνας, η οποία θα είχε έντονο χαρακτήρα οχήματος 4x4. Μία ομάδα ελλήνων μηχανικών καθώς και ο Γεώργιος Μιχαήλ δούλεψαν στη Σύρο για 8 μήνες, με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν το Neorion Chicago, μία μεγάλη λιμουζίνα με ρετρό αισθητική η οποία είχε στιβαρό σασί από αλουμίνιο κατασκευασμένο στο ναυπηγείο και ατσάλινο σκελετό, V8 κινητήρες, ενώ είχαν ενσωματωθεί και συγκεκριμένες ενισχύσεις για την προστασία των επιβατών. Πρόκειται για το δεύτερο πολυτελές SUV αυτοκίνητο στον κόσμο μετά το Range Rover.
Μία παραγωγική διαδικασία που περιείχε 4 τέτοια οχήματα είχε ξεκινήσει, όταν μία αλλαγή στα ελληνικά νομοσχέδια καταδίκασε τις προοπτικές αγοράς του αυτοκινήτου. Δύο από τα τέσσερα οχήματα πρόλαβαν να ολοκληρωθούν. Τότε ακόμα ο κίνδυνος της κλιματικής αλλαγής δεν ήταν τόσο δημοφιλής, με αποτέλεσμα τα συμφέροντα των διεθνών πετρελαϊκών εταιρειών να βάλουν φρένο στα σχέδια των αυτοκινητοβιομηχανιών για ηλεκτροκίνηση.
To 1976 η μονάδα παραγωγής και το εργοστάσιο έκλεισε και στις αρχές της δεκαετίας του '80 βγήκαν σε πλειστηριασμό τα Ε8000 από το British Energy Council, τα οποία αγοράστηκαν από συλλέκτες.
Οι αιτίες που οδήγησαν στην εμπορική αποτυχία του Enfield 8000 δεν ήταν μόνο το υψηλό κόστος κτήσης του, η μειωμένη αυτονομία του αλλά και η χρονική περίοδος που αυτό αναπτύχθηκε στην Ελλάδα αλλά το πετρελαϊκό λόμπυ που ένιωθε την απειλή της αλλαγής. Η περίοδος εκείνη ήταν ιδανική για τη προώθηση ενός σύγχρονου μικρού ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου πόλης, που πιθανόν να είχε τοποθετήσει την μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση χρονικά 50 χρόνια πριν.
Μισό αιώνα μετά, με την κλιματική αλλαγή να απειλεί ακόμα και την ίδια μας την ύπαρξη και τον πλανήτη να «ουρλιάζει για βοήθεια» οι αυτοκινητοβιομηχανίες στράφηκαν ξανά σε άλλες πιο «πράσινες» λύσεις καθώς βρέθηκαν αντιμέτωπες αυτή τη φορά με τα ολοένα και αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα. Αυτή τη φορά ωστόσο, το στοίχημα της αυτοκινητοβιομηχανίας είναι να μειώσει τις εκπομπές αερίων του άνθρακα σε όλα τα στάδια παραγωγής, αλλά και να κατασκευάσει οχήματα που δεν χρησιμοποιούν κινητήρες εσωτερικής καύσης.
Για το λόγο αυτό, χάρη στην τεχνολογία, οι κατασκευάστριες εταιρείες σχεδιάζουν και λανσάρουν στην αγορά ηλεκτροκίνητα ή υβριδικά οχήματα, ενώ παράλληλα εξετάζουν και τη χρήση άλλων τεχνολογιών, όπως οι κυψέλες υδρογόνου.
Αυτή τη φορά δεν υπάρχουν εμπόδια, καθώς η ανάγκη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής έχει γίνει επιτακτική. Προς αυτή την κατεύθυνση, βοηθούν και οι νέοι στόχοι για την Ενέργεια και το Κλίμα των κρατών, που για την επίτευξη αυτών θέτουν αυστηρότερα κριτήρια και όρους, καθώς και τα κράτη ως μονάδες προσπαθούν να ενισχύσουν τη μετάβαση μέσα από προγράμματα και κίνητρα στους καταναλωτές. Και η Ελλάδα κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς η κυβέρνηση έχει εκπονήσει και τρέχει το εθνικό σχέδιο για την μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, το οποίο περιλαμβάνει επιδοτήσεις και φοροελαφρύνσεις προς καταναλωτές και επενδυτές. Στα πλαίσια αυτά ήταν και το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» που έτρεξε στο τέλος του 2020, και αναμένεται να βγουν και νέοι κύκλοι.
Χωρίς καμία αμφιβολία πως τα οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης πολύ σύντομα θα αποτελούν παρελθόν και θα μείνουν γραμμένα στις σελίδες της ιστορίας. Το μέλλον είναι ξεκάθαρα ηλεκτρικό, ενώ σύντομα οι τιμές των ηλεκτροκίνητων θα μειωθούν και η χρήση τους θα επεκταθεί οριζόντια.
