Φανταστείτε να μπαίνατε σε ένα γραφείο πριν από 10 ή 15 χρόνια και να ξεκινούσατε μία συζήτηση σχετικά με το new normal, τους digital nomads ή το employer branding. Οι πιθανότητες είναι ότι ο άνθρωπος απέναντί σας μάλλον θα αναρωτιόταν τι μπορεί να εννοείτε με όλα αυτά.
Όσοι κινούνται στον επιχειρηματικό χώρο ξέρουν ότι κάθε λίγα χρόνια αναδύονται νέες λέξεις, ακρωνύμια, έννοιες, ή και περαστικές τάσεις που γίνονται δημοφιλείς για κάποιο διάστημα και μετά – συνήθως – ξεχνιούνται, ή αντικαθίστανται με κάτι άλλο.
Μία έννοια που έχει προστεθεί στο λεξιλόγιό μας τελευταία είναι και αυτή του ESG, προκαλώντας σύγχυση σχετικά με το τι είναι, τι περιλαμβάνει, και κυρίως, ποιον αφορά.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να απλοποιήσουμε το ESG, και μέσα από μία σειρά ερωταπαντήσεων να το κάνουμε όσο πιο κατανοητό και πρακτικό γίνεται.
Τελικά, τι είναι το ESG;
Το ESG είναι όλες οι ενέργειες γύρω από κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα που επηρεάζουν τη λειτουργία της ίδιας της επιχείρησης η επηρεάζονται από αυτήν. Στόχος του ESG είναι κάθε επιχείρηση να αναγνωρίσει, καταγράψει και μετρήσει όλες τις ενέργειες αυτές, ώστε μπορεί να διαχειριστεί τα ρίσκα και τις ευκαιρίες με έναν τρόπο που θα διασφαλίσει το μέλλον της επιχείρησης και του πλανήτη.
Παράδειγμα: μία επιχείρηση μπορεί να επηρεάζεται από την ενεργειακή κρίση σε σχέση με το πόσο εύκολα / φθηνά / γρήγορα μπορεί να προμηθευτεί ενέργεια για την παραγωγή της, αλλά ταυτόχρονα επηρεάζει και η ίδια το περιβάλλον με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τη λειτουργία της.
Τι δεν είναι το ESG;
Το ESG δεν είναι μία συλλογή από αποσπασματικές ενέργειες γύρω από κοινωνικά ή περιβαλλοντικά θέματα. Δεν είναι μία ευκαιρία για δωρεάν δημοσιότητα. Δεν είναι μία συλλογή από selfies εργαζομένων που – με αυθεντική πρόθεση ή μη – πραγματοποιούν ή συμμετέχουν σε κάποια δράση με καλό σκοπό. Δεν είναι η ευκαιρία για κάθε στέλεχος μίας επιχείρησης να προβάλλει ή να επιβάλλει κάποια δική του ευαισθησία σαν εταιρική στρατηγική.
Παράδειγμα: τον Ιούνιο, που είναι ο μήνας Υπερηφάνιας (Pride) διεθνώς, βλέπουμε πολλές εταιρίες να αλλάζουν το λογότυπό τους στα social media και να το αντικαθιστούν με μία έκδοσή του που περιλαμβάνει τη σημαία Pride. Κάποιες από τις εταιρίες αυτές έχουν ενεργά προγράμματα συμπερίληψης για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, παίρνουν πρωτοβουλίες και αναθεωρούν τις πολιτικές και τις διαδικασίες δυναμικά, ώστε να παρέχουν ένα δίκαιο περιβάλλον εργασίας προς όλους. Κάποιες εταιρίες όμως δεν έχουν καμία άλλη ενέργεια προς αυτήν την κατεύθυνση, και χρησιμοποιούν την σημαία Pride για να μην μείνουν εκτός του trend που θέλει τις εταιρίες να δείχνουν με οπτικό τρόπο τη στήριξή τους στους ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπους.
Ποιες επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να κάνουν (και να δημοσιεύουν αναφορές) ESG;
Μέχρι πρόσφατα, βάσει νόμου ήταν υποχρεωμένες να δημοσιεύουν μη οικονομικά στοιχεία μόνο οι πολύ μεγάλες εισηγμένες επιχειρήσεις, καθώς και οι επιχειρήσεις δημοσίου συμφέροντος όπως είναι οι τράπεζες ή οι ασφαλιστικές. Ακόμη όμως και οι επιχειρήσεις που δημοσίευαν τα στοιχεία για την κοινωνική και περιβαλλοντική τους δράση, δεν ήταν υποχρεωμένες να πιστοποιούν τα στοιχεία μέσω ελεγκτικών εταιριών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως παρουσίασε φέτος το Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), το οποίο ουσιαστικά υποχρεώνει όλες τις εισηγμένες (πλην των πολύ μικρών) αλλά και όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις που δεν είναι εισηγμένες (500+ άτομα προσωπικό, 40+εκ. ευρώ τζίρο) να πραγματοποιούν δράσεις ESG και να τις συμπεριλαμβάνουν στις επίσημες αναφορές τους (πιστοποιημένες από τρίτους ελεγκτές).
Αυτή η αλλαγή θα υλοποιηθεί σταδιακά, με κάποιες επιχειρήσεις να είναι υποχρεωμένες να ξεκινήσουν την ESG δράση τους από το 2023, με τη σχετική δημοσίευση αναφοράς να πρέπει να γίνει τον Ιανουάριο του 2024.
Πόσο εύκολο είναι να ξεκινήσει μία επιχείρηση μικρού ή μεσαίου μεγέθους να προσεγγίζει το ESG;
Το ESG βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη συλλογή στοιχείων, αλλά και στην κοινή λογική. Μία επιχείρηση που δεν έχει στο παρελθόν ασχοληθεί με το ESG μπορεί να το κάνει ξεκινώντας από τα πιο απλά: αυτά που ήδη κάνει.
Οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν γυναίκες στο δυναμικό τους, καταναλώνουν ενέργεια με τον έναν ή τον άλλο τρόπο (από τη λειτουργία των γραφείων τους μέχρι τα οχήματα των εργαζομένων τους), δημιουργούν απορρίμματα διαφόρων τύπων (οργανικά, πλαστικά, μεταλλικά).
Κάθε ένα από τα παραπάνω παραδείγματα είναι ένας τομέας που αξίζει να διερευνηθεί, να καταγραφεί ποσοτικά, και να βελτιστοποιηθεί.
Ταυτόχρονα, η επιχείρηση μπορεί να εντοπίσει και νέους τομείς που θέλει να δραστηριοποιηθεί, συναφείς με τη δραστηριότητά της ή και όχι.
Παράδειγμα: μία επιχείρηση λογισμικού μπορεί να μετρήσει τον αριθμό των γυναικών που απασχολεί, την κατανάλωση ρεύματος για τη λειτουργία των γραφείων της, και τον όγκο ανά είδος απορριμμάτων που δημιουργεί. Ταυτόχρονα, μπορεί να επιλέξει να κάνει κάποιες ενέργειες σχετικές με την ασφάλεια στο διαδίκτυο, εκπαιδεύοντας παιδιά και γονείς γύρω από το θέμα αυτό, ή εναλλακτικά, να εκπαιδεύσει την κοινότητα στην οποία λειτουργεί για το θέμα των ηλεκτρονικών αποβλήτων (e-waste).
Πώς μπορεί να βοηθήσει η Opennous τις επιχειρήσεις να ξεκινήσουν ή να αναβαθμίσουν τις δράσεις ESG;
Η ίδρυση της Opennous βασίστηκε στην συνειδητοποίηση ότι υπάρχουν 3 δυσεπίλυτα προβλήματα στις εταιρίες που θέλουν να κάνουν κάτι στο χώρο του ESG:
- Οι εταιρίες δυσκολεύονται να εντοπίσουν και να αποφασίσουν τι δράσεις να κάνουν στα πλαίσια του ESG. Θα πρέπει να εστιάσουν στην ισότητα των φύλων; Στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου; Στη συσκευασία των προϊόντων τους; Οι επιχειρήσεις χρειάζονται βοήθεια για να ξεκινήσουν με ρεαλιστικά, μετρήσιμα βήματα.
- Ακόμη και να ξεκινήσουν με κάποιες δράσεις, χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας και κουλτούρας για να πετύχουν. Δεν μπορούμε να μιλάμε για συμπερίληψη αν δεν τη συμμερίζονται οι περισσότεροι εργαζόμενοι. Ούτε μπορούμε να μιλάμε για μείωση κατανάλωσης ενέργειας αν η πλειοψηφία αφήνει τους υπολογιστές αναμμένους το βράδυ ή το φως της κουζίνας αναμμένο.
- Συνήθως η εξωτερική βοήθεια που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις έχει πολλή θεωρία αλλά δε βοηθά πρακτικά. Δεν τους λέει τι να μετρήσουν, πώς να το μετρήσουν, πώς να οργανωθούν εσωτερικά, πώς να επικοινωνήσουν ώστε να έχουν το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Στην Opennous στηρίζουμε τις επιχειρήσεις ώστε να μπορούν άμεσα να ξεκινήσουν, να διατηρήσουν και να μετρήσουν τις δράσεις τους κάτω από το ESG με συμβουλευτικές υπηρεσίες και με προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των εργαζομένων γύρω από καίρια κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα.
Εάν δραστηριοποιήστε στο ESG ή θέλετε να ξεκινήσετε δράσεις, ίσως σας ενδιαφέρει η online ανοιχτή συζήτηση που θα κάνουμε για ανταλλαγή απόψεων, best practices και προκλήσεων που αντιμετωπίζουν στελέχη στην Ελλάδα πρακτικά.
