Αν το 2024 ήταν η χρονιά της πολιτικής «αντεπίθεσης» κατά του ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία και Διακυβέρνηση), το 2025 θα καταγραφεί στην ιστορία ως το έτος που το ίδιο το ακρωνύμιο ενταφιάστηκε επισήμως στην αμερικανική αγορά, ακόμα και αν η ουσία των επενδύσεων αυτών παραμένει ζωντανή υπό νέα ταμπέλα.
.
Σε μια χρονιά που σημαδεύτηκε από την αλλαγή σκυτάλης στον Λευκό Οίκο και τη συνεχιζόμενη φυγή κεφαλαίων από τα βιώσιμα funds, η εταιρική Αμερική και η Wall Street υιοθέτησαν μια νέα στρατηγική επιβίωσης: τη σιωπή για τις αξίες και τον θόρυβο για την «ενεργειακή ασφάλεια».
Η Ρυθμιστική Ανατροπή: Το τέλος του Κανόνα της SEC
Η πιο καθοριστική στιγμή της χρονιάς ήρθε νωρίς. Όπως μετέδωσε το Reuters τον Φεβρουάριο του 2025, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC), υπό τη νέα διοίκηση που ορίστηκε από τον Πρόεδρο Trump, κινήθηκε άμεσα για την παύση και ουσιαστική ακύρωση του πολυσυζητημένου κανόνα για τη δημοσιοποίηση κλιματικών δεδομένων (Climate Disclosure Rule).
Ο κανόνας, ο οποίος είχε ψηφιστεί οριακά τον Μάρτιο του 2024 και βρισκόταν ήδη σε νομική «ομηρία» λόγω σωρείας αγωγών, θεωρήθηκε από τη νέα ηγεσία ως «υπερβολική ρύθμιση» που επιβαρύνει τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους που επικαλέστηκε το Reuters, η κίνηση αυτή δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, αλλά η φυσική κατάληξη μιας διετούς πολιτικής διαμάχης που μετέτρεψε την κλιματική διαφάνεια από επενδυτικό εργαλείο σε πεδίο πολιτισμικού πολέμου.
Οι Αγορές: Η Μεγάλη Απόκλιση ΗΠΑ-Ευρώπης
Στο επενδυτικό μέτωπο, το 2025 επιβεβαίωσε το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού. Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg και αναλύσεις που δημοσιεύθηκαν τον Οκτώβριο, τα αμερικανικά ESG funds συνέχισαν να καταγράφουν εκροές κεφαλαίων, σε πλήρη αντίθεση με την ευρωπαϊκή αγορά που έδειξε σημάδια ανάκαμψης.
Το Bloomberg σημείωσε χαρακτηριστικά ότι ενώ τα συνολικά υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία (AUM) διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα λόγω της ανόδου των δεικτών της αγοράς, το «φρέσκο χρήμα» γύρισε την πλάτη στο ESG. Οι επενδυτές στις ΗΠΑ, επηρεασμένοι από την πολιτική ρητορική και τις χαμηλότερες αποδόσεις ορισμένων πράσινων κλάδων σε σχέση με την τεχνολογία και την παραδοσιακή ενέργεια, προτίμησαν συμβατικά επενδυτικά οχήματα.
Το φαινόμενο αυτό ενισχύθηκε από την τακτική του "Greenhushing" (πράσινη σιωπή). Όπως ανέφεραν οι Financial Times, πολλές εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων αφαίρεσαν αθόρυβα τον όρο "ESG" από τα ενημερωτικά τους δελτία και τις ονομασίες των funds τους, φοβούμενες όχι μόνο τις ρυθμιστικές αρχές των «κόκκινων» πολιτειών (Red States) αλλά και την αντίδραση των μετόχων.
Larry Fink και «Ενεργειακός Πραγματισμός»
Κεντρικό πρόσωπο και φέτος ήταν ο Larry Fink της BlackRock. Στην ετήσια επιστολή του προς τους επενδυτές για το 2025, η οποία αναλύθηκε εκτενώς από τους FT, ο ισχυρός άνδρας της Wall Street απέφυγε επιμελώς τη χρήση του τοξικού πλέον όρου "ESG". Αντ' αυτού, εστίασε στην έννοια του «Ενεργειακού Πραγματισμού» (Energy Pragmatism).
Η στρατηγική της BlackRock, όπως περιγράφεται και από το Environmental Finance, εστιάζει πλέον στη συγχρηματοδότηση τόσο των ΑΠΕ όσο και των παραδοσιακών υποδομών ορυκτών καυσίμων, υπό το πρίσμα της ενεργειακής ασφάλειας και της κάλυψης των τεράστιων ενεργειακών αναγκών που δημιουργεί η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI). Το μήνυμα ήταν σαφές: Η απανθρακοποίηση είναι οικονομική ευκαιρία, όχι ιδεολογική σταυροφορία.
Νομοθεσία: Ο Πόλεμος των Πολιτειών
Σε επίπεδο πολιτειών, το Environmental Finance κατέγραψε τη συνεχιζόμενη νομοθετική πίεση από πολιτείες όπως το Τέξας και η Οκλαχόμα. Το 2025 είδε την εφαρμογή αυστηρότερων λιστών αποκλεισμού χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που κατηγορούνται ότι «μποϊκοτάρουν» τη βιομηχανία πετρελαίου και αερίου.
Ωστόσο, υπήρξαν και σημάδια κόπωσης σε αυτή την αντι-ESG εκστρατεία. Ρεπορτάζ του Bloomberg επεσήμαναν ότι ορισμένα συνταξιοδοτικά ταμεία σε ρεπουμπλικανικές πολιτείες άρχισαν να διαμαρτύρονται για το κόστος που επιφέρουν αυτοί οι αποκλεισμοί στις αποδόσεις των συνταξιούχων, δημιουργώντας ρωγμές στο μέτωπο κατά των βιώσιμων επενδύσεων.
Συμπέρασμα: Η ουσία παραμένει, η ετικέτα αλλάζει
Κλείνοντας τη χρονιά, η εικόνα που προκύπτει από τα δημοσιεύματα των Financial Times και του Reuters είναι διττή. Στις ΗΠΑ, το ESG ως marketing label είναι κλινικά νεκρό. Όμως, η επενδυτική δραστηριότητα στην καθαρή ενέργεια, στις υποδομές ανθεκτικότητας και στην αποδοτικότητα πόρων συνεχίζεται αμείωτη, μεταμφιεσμένη πλέον σε "Transition Investing" (Επενδύσεις Μετάβασης).
Το 2025 δίδαξε στη Wall Street ότι για να σώσεις τον πλανήτη –ή τουλάχιστον για να βγάλεις κέρδος από τη σωτηρία του– στις ΗΠΑ, πρέπει πρώτα να αλλάξεις το λεξιλόγιό σου.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα πλαίσια του Αφιερώματος για τις προκλήσεις, τις προσδοκίες και τους στόχους του ESG για το 2026.
