Η «πατρίδα» του απέραντου γαλάζιου πρωτοστατεί στην προσπάθεια προστασίας της υδάτινης βιοποικιλότητας που πηγαίνει μια δεκαετία πίσω. Οι ψαράδες του νησιού έχουν θέσει το ζήτημα του περιορισμού της αλιείας ήδη από το 2014, βλέποντας τον θαλάσσιο πλούτο του νησιού να υποβαθμίζεται χρόνο με το χρόνο, με άμεσο αντίκτυπο στις οικονομικές τους δραστηριότητες. Σήμερα φαίνεται πως μπαίνουν οι θεμέλιοι λίθοι για την αντιστροφή αυτής της εικόνας, αφενός με τη θεσμοθέτηση του θαλάσσιου πάρκου Νοτίου Αιγαίου, και αφετέρου με το Προεδρικό Διάταγμα της 19Ης Αυγούστου 2025 με το οποίο ρυθμίζεται η αλιεία στην παράκτια ζώνη της Αμοργού.
.
Το περί ου ο λόγος Προεδρικό Διάταγμα, που θα τεθεί σε εφαρμογή τον Νοέμβριο, ορίζει ένα αυστηρό πλαίσιο σχετικά με την αλιευτική δραστηριότητα στο νησί έως το 2030. Συγκεκριμένα, στην περιοχή των Καταπόλων (ένα από τα δύο λιμάνια του νησιού), όπως και στις νησίδες Νικουριά και Γραμβούσα, το ψάρεμα θα απαγορευτεί για όλη την πενταετία ανεξαρτήτως μέσου (ερασιτεχνικό ή επαγγελματικό). Στο υπόλοιπο υδάτινο πεδίο, η αλιεία σταματάει αυστηρά από 1η Απριλίου έως τις 31 Μαΐου κάθε έτους, μέχρι απόσταση 1,5 μιλίων από τις ακτές, με τσουχτερά πρόστιμα για τους παραβάτες, που θα φτάνουν τις 3.000 ευρώ ανάλογα με την σοβαρότητα της παράβασης, ενώ προβλέπεται και αφαίρεση της άδειας αλιείας. Να σημειώσουμε, εδώ, ότι η επιλογή της Άνοιξης δεν είναι καθόλου τυχαία, μιας και εκείνη την περίοδο αναπαράγονται τα περισσότερα είδη ψαριών.
Το πρωτότυπο σχέδιο της Αμοργού, φυσικά, γεννά και την ανάγκη φύλαξης των θαλάσσιων ζωνών, ώστε να εντοπίζονται και αποκρούονται οι παραβάτες. Την απάντηση σε αυτό έρχεται να δώσει το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται η δημιουργία ειδικής δορυφορικής υποδομής που θα ελέγχει όλες τις περιοχές. Ωστόσο, καθώς η εφαρμογή των παραπάνω περιορισμών αλιείας πρόκειται να ξεκινήσουν σε τρεις μήνες, έπρεπε να βρεθεί και μια πιο άμεση λύση για την περιφρούρηση της περιοχής. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, δήλωσε σχετικά σε συνέντευξή του στην Καθημερινή (23/8), πως «προκειμένου να ξεκινήσει από τον Νοέμβριο η εφαρμογή των μέτρων στην Αμοργό, το πιο αποτελεσματικό είναι να αποστείλει η κυβέρνηση στο λιμενικό εκεί ένα νέο σκάφος παντός καιρού, […] αλλά και πλήρωμα».
Αυτή τη στιγμή και μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου, βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για το Πάρκο Νοτίου Αιγαίου, με την κυβέρνηση να ενθαρρύνει τις τοπικές κοινωνίες σε συμμετοχή. Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έως τις αρχές Νοεμβρίου θα έχει κατατεθεί το σχέδιο του προεδρικού διατάγματος στο ΣτΕ με σκοπό να έχει κυρωθεί στις αρχές του 2026.
Οι εξελίξεις, λοιπόν, τρέχουν με γρήγορους ρυθμούς και οι αλιείς της Αμοργού δηλώνουν ικανοποιημένοι, μιας και πρόκειται για μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε από «κάτω προς τα πάνω», και μπορεί να αποτελέσει ένα σπουδαίο υπόδειγμα για τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά. Οι ίδιοι θεωρούν πως η επιτυχία του «Αμοργοράματος», όπως ονομάστηκε η συγκεκριμένη δράση, θα κριθεί στην ουσιαστική φύλαξη, αλλά και την συστηματική επιστημονική παρακολούθηση. Αξίζει να αναφέρουμε ότι από την αρχή της προσπάθειας στάθηκαν δίπλα στους Αμοργιανούς τόσο οι οργανώσεις Cyclades Preservation Fund και Blue Marine Foundation, όσο και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
