Το 2025 καταγράφεται ως μια χρονιά γεμάτη αντιφάσεις για το περιβάλλον: οι παγκόσμιες εκπομπές συνεχίζουν να αυξάνονται και η απώλεια βιοποικιλότητας παραμένει οξύ πρόβλημα. Κι όμως, πίσω από τον θόρυβο των αρνητικών ειδήσεων, σημειώθηκαν μια σειρά από ουσιαστικές αλλά λιγότερο προβεβλημένες προόδους για το κλίμα και τη φύση, που δείχνουν ότι στοχευμένες πολιτικές και επενδύσεις μπορούν να αποδώσουν.
.
Η πιο εντυπωσιακή εξέλιξη ήρθε από τον τομέα της ενέργειας. Οι ανανεώσιμες πηγές ξεπέρασαν τον άνθρακα ως η μεγαλύτερη πηγή ηλεκτροπαραγωγής παγκοσμίως, με την Κίνα να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο, τόσο μέσω της μαζικής ανάπτυξης ηλιακών και αιολικών εγκαταστάσεων όσο και μέσω της κυριαρχίας της στις εξαγωγές καθαρών τεχνολογιών. Η δυναμική αυτή άρχισε να αποτυπώνεται και στις εκπομπές, οι οποίες στη χώρα εμφάνισαν για πρώτη φορά τάσεις υποχώρησης.
Σημαντικά βήματα έγιναν και στην προστασία των ωκεανών. Το 2025 τέθηκε σε ισχύ η διεθνής συμφωνία για την προστασία των ανοιχτών θαλασσών, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στο 30% των διεθνών υδάτων. Παράλληλα, ιδρύθηκε το μεγαλύτερο θαλάσσιο πάρκο στον κόσμο στα νερά της Γαλλικής Πολυνησίας, καλύπτοντας πάνω από ένα εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Στο μέτωπο των δασών, η χρονιά σημαδεύτηκε από μια μερική αντιστροφή της αποψίλωσης. Η Βραζιλία, οικοδεσπότης της COP30, ανακοίνωσε νέα χρηματοδοτική πρωτοβουλία για την προστασία των τροπικών δασών, ενώ τα επίσημα στοιχεία έδειξαν μείωση της αποψίλωσης στον Αμαζόνιο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 11 ετών. Σε παγκόσμια κλίμακα, οι ρυθμοί απώλειας δασών εμφανίζονται χαμηλότεροι σε σχέση με τις δεκαετίες του 1990.
Ιδιαίτερης σημασίας ήταν και μια ιστορική νομική εξέλιξη. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης άνοιξε τον δρόμο για διακρατικές προσφυγές σχετικά με την κλιματική αλλαγή, δημιουργώντας ένα νέο πλαίσιο λογοδοσίας για τις χώρες που συμβάλλουν δυσανάλογα στις εκπομπές. Αν και η απόφαση δεν είναι δεσμευτική, θεωρείται σημείο καμπής για το διεθνές κλιματικό δίκαιο.
Το 2025 έφερε επίσης ενθαρρυντικά νέα για την άγρια ζωή. Οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες αναβαθμίστηκαν από «απειλούμενες» σε «χαμηλού κινδύνου» στον Κόκκινο Κατάλογο της IUCN, μετά από δεκαετίες προστασίας, ενώ η Ινδία φιλοξενεί πλέον το 75% των τίγρεων παγκοσμίως, έχοντας διπλασιάσει τον πληθυσμό τους σε λίγο πάνω από μια δεκαετία.
Σημαντικές εξελίξεις καταγράφηκαν και στο πεδίο των δικαιωμάτων των ιθαγενών πληθυσμών. Για πρώτη φορά, οι αυτόχθονες κοινότητες απέκτησαν επίσημο ρόλο στη λήψη αποφάσεων του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα, ενώ στη COP30 συμμετείχαν με τη μεγαλύτερη αποστολή στην ιστορία των κλιματικών διασκέψεων. Η αναγνώριση της γνώσης και του ρόλου τους θεωρείται κρίσιμη για την προστασία οικοσυστημάτων.
Τέλος, στις Ηνωμένες Πολιτείες, η αποκατάσταση του ποταμού Κλάμαθ μετά την απομάκρυνση τεσσάρων φραγμάτων οδήγησε στην εντυπωσιακή επιστροφή των σολομών στα παραδοσιακά τους σημεία αναπαραγωγής, αποδεικνύοντας ότι η αποκατάσταση οικοσυστημάτων μπορεί να έχει γρήγορα και μετρήσιμα αποτελέσματα.
Οι «αθόρυβες» αυτές νίκες δεν αναιρούν το μέγεθος της κλιματικής και περιβαλλοντικής πρόκλησης. Δείχνουν όμως ότι, όταν πολιτική βούληση, επιστήμη και επενδύσεις ευθυγραμμίζονται, η πρόοδος είναι εφικτή – και συχνά πιο ουσιαστική από όσο φαίνεται στους τίτλους της επικαιρότητας.
Πηγή: BBC
