Μια ανησυχητική εικόνα σχετικά με την ξηρασία μεταδίδει το Meteo Gr και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Η ανάλυση αφορά την 1η Ιουλίου του 2025 οπότε και έγιναν οι υπολογισμοί. Στον σχετικό χάρτη που δημοσιεύθηκε καταγράφονται έντονα φαινόμενα ξηρασίας σε μεγάλο μέρος της νότιας Ελλάδας, με την Πελοπόννησο και την Κρήτη να πλήττονται περισσότερο, φτάνοντας έως και το επίπεδο «Ακραίας Ξηρασίας». Στην υπόλοιπη ηπειρωτική χώρα επικρατούν κυρίως κανονικές ή υγρές συνθήκες, με πλεόνασμα υγρασίας στη Θεσσαλία και τη Βόρεια Ελλάδα. Συγκεκριμένα, μεγάλο μέρος της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Θράκης βρίσκονται σε συνθήκες ξηρασίας. Από έντονη ή ακραία ξηρασία (επίπεδα 4 και 5) πλήττονται αρκετές περιοχές στους νομούς Χανίων, Ηρακλείου, Λασιθίου, Αρκαδίας, Αργολίδας, Μεσσηνίας, Ηλείας και Λέσβου. Μετά τις ιδιαίτερα ψηλές θερμοκρασίες και χαμηλές βροχοπτώσεις του Ιουνίου, σχεδόν το σύνολο της χώρας βρίσκεται σε υψηλότερο για την εποχή επίπεδο ξηρασίας σε σχέση με τις αρχές Ιουνίου.
.
Η ερευνητική ομάδα σημειώνει ότι παρότι υπάρχουν περιοχές με κανονικά επίπεδα ξηρασίας, φέτος το σύνολο της χώρας βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο σε σχέση με τις αρχές Ιουνίου, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και των περιορισμένων βροχοπτώσεων.
Η αξιολόγηση των συνθηκών ξηρασίας βασίζεται στην εδαφική υγρασία του στρώματος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια της γης. Η περιεκτικότητα σε νερό στο στρώμα αυτό είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη και απόδοση πολλών γεωργικών καλλιεργειών και αντικατοπτρίζει την επίδραση του υετού, της εξατμισοδιαπνοής και της απορροής/διήθησης νερού στο έδαφος σε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν η εδαφική υγρασία σε αυτό το στρώμα είναι αρκετά κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μιας συγκεκριμένης περιοχής, αυτό συνεπάγεται συνθήκες (σχετικής) ξηρασίας και άρα παρατεταμένο υδατικό στρες για τις καλλιέργειες.
Κατά την ανάλυση, χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα εδαφικής υγρασίας της υπηρεσίας Copernicus EU της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπολογίστηκε ο κανονικοποιημένος δείκτης απόκλισης εδαφικής υγρασίας (SSMI) λαμβάνοντας υπόψη τις τωρινές συνθήκες καθώς και αυτές κατά την περίοδο αναφοράς 1991-2020. Ανάλογα με την τιμή του δείκτη αυτού η ξηρασία κατατάχθηκε στα επίπεδα 1 έως 5, τα οποία με τη σειρά τους υποδηλώνουν ήπια, μέτρια, σημαντική, έντονη και ακραία ξηρασία. Οι καταστάσεις αυτές έχουν σχετική και όχι απόλυτη έννοια. Για παράδειγμα, αν η εδαφική υγρασία είναι αρκετά χαμηλή για τα δεδομένα μιας περιοχής την συγκεκριμένη περίοδο του έτους, τότε ενδέχεται να έχουμε έως και ακραία ξηρασία χωρίς να είναι τελείως ξερό το έδαφος. Στις περιπτώσεις όπου ο δείκτης SSMI είναι ελαφρώς αρνητικός ή θετικός, τότε βρισκόμαστε σε κανονικές για την εποχή συνθήκες, ενώ αν είναι σημαντικά θετικός τότε έχουμε πλεόνασμα υγρασίας στο έδαφος. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ελλείψει επιτόπιων παρατηρήσεων οι τιμές εδαφικής υγρασίας αποτελούν εκτίμηση εξειδικευμένου μοντέλου για την επιφάνεια της Γης (ERA5-Land) και κατά τόπους ενδέχεται να υπάρχουν αποκλίσεις από τις πραγματικές συνθήκες.
