Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν κλιματικό στόχο της ΕΕ για το 2040, ο οποίος επιτρέπει για πρώτη φορά στις χώρες να υπολογίζουν τις πιστώσεις άνθρακα που αγοράζουν από αναπτυσσόμενες χώρες στον στόχο της ΕΕ. Ακολουθεί μια εξήγηση του τι σημαίνει αυτό και γιατί η κίνηση της ΕΕ την Τετάρτη αντιμετώπισε κριτική από ακτιβιστές και ορισμένους επιστήμονες.
.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ;
Οι πιστώσεις εκπομπών άνθρακα, ή αντισταθμίσεις, αφορούν τη χρηματοδότηση έργων που μειώνουν τις εκπομπές CO2 στο εξωτερικό αντί της μείωσης των δικών σας εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την αποκατάσταση δασών στη Βραζιλία ή τη μετατροπή των λεωφορείων μιας πόλης από βενζίνη σε ηλεκτρικά. Ο αγοραστής υπολογίζει τις «πιστώσεις» για αυτές τις μειώσεις εκπομπών προς τον κλιματικό του στόχο, και ο πωλητής λαμβάνει χρηματοδότηση για το πράσινο έργο του. Οι υποστηρικτές του συστήματος λένε ότι αυτό δημιουργεί την απαραίτητη χρηματοδότηση για τις προσπάθειες μείωσης των εκπομπών CO2 στις αναπτυσσόμενες χώρες και επιτρέπει στις χώρες να συνεργαστούν για τη μείωση των εκπομπών σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, η φήμη των πιστώσεων CO2 έχει πληγεί από μια σειρά σκανδάλων, στα οποία έργα δεν απέφεραν τα κλιματικά οφέλη που ισχυρίζονταν.
ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΑΓΟΡΑΖΕΙ Η ΕΕ;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να επιτραπεί η κάλυψη έως και 3 ποσοστιαίων μονάδων του στόχου της ΕΕ για το 2040 – μείωση των καθαρών εκπομπών κατά 90% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 – με πιστώσεις άνθρακα που θα αγοράζονται από άλλες χώρες. Οι υφιστάμενοι κλιματικοί στόχοι της ΕΕ απαιτούν από τις χώρες να επιτύχουν τους στόχους εξ ολοκλήρου με τη μείωση των εκπομπών στο εσωτερικό τους. Η εκτελεστική Επιτροπή της Ένωσης δήλωσε πέρυσι ότι ελπίζει η ΕΕ να συμφωνήσει σε στόχο μείωσης των εκπομπών κατά 90% έως το 2040, χωρίς να κάνει αναφορά στις πιστώσεις άνθρακα. Η ταραχώδης γεωπολιτική κατάσταση και τα οικονομικά προβλήματα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών έχουν από τότε πυροδοτήσει πολιτικές αντιδράσεις, με κυβερνήσεις από τη Γερμανία έως την Πολωνία να απαιτούν έναν πιο ήπιο στόχο. Σε απάντηση, η Επιτροπή δήλωσε ότι θα προσθέσει ευελιξία και κατέληξε στα πιστωτικά δικαιώματα άνθρακα ως μέσο για τη διατήρηση του στόχου μείωσης των εκπομπών κατά 90%, μειώνοντας παράλληλα τα εσωτερικά μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξή του. Οι χώρες της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να διαπραγματευτούν και να εγκρίνουν τον στόχο.
ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ;
Το σχέδιο της ΕΕ χαιρετίστηκε από χώρες όπως η Γερμανία, η οποία είχε πιέσει για την συμπερίληψη των πιστώσεων άνθρακα στον στόχο, καθώς και από τους υπεύθυνους για την ανάπτυξη έργων πιστώσεων άνθρακα, ως ώθηση για τη χρηματοδότηση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, οι περιβαλλοντολόγοι δήλωσαν ότι η ΕΕ αποφεύγει τις εγχώριες προσπάθειες μείωσης των εκπομπών CO2 και προειδοποίησαν να μην βασιζόμαστε σε φθηνές πιστώσεις χαμηλής αξίας. Οι σύμβουλοι της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή είχαν επίσης αντιταχθεί στην αγορά πιστώσεων στο πλαίσιο του στόχου για το 2040, καθώς, σύμφωνα με τους ίδιους, αυτό θα αποσπούσε χρήματα από επενδύσεις σε τοπικές καθαρές βιομηχανίες. Η ΕΕ απαγόρευσε τις διεθνείς πιστώσεις από τη δική της αγορά άνθρακα, μετά την πλημμύρα φθηνών πιστώσεων με αδύναμα περιβαλλοντικά οφέλη, που συνέβαλε στην κατάρρευση της τιμής του άνθρακα.
Προκειμένου να αντιμετωπίσει τους κινδύνους, η Επιτροπή δήλωσε ότι θα αγοράσει πιστώσεις σύμφωνα με την παγκόσμια αγορά και τους κανόνες για την εμπορία πιστώσεων άνθρακα που αναπτύσσει ο ΟΗΕ. Αυτοί περιλαμβάνουν πρότυπα ποιότητας που αποσκοπούν στην αποφυγή των προβλημάτων που αντιμετώπισε τα τελευταία χρόνια η ανεξέλεγκτη εμπορία πιστώσεων. Οι Βρυξέλλες θα προτείνουν επίσης το επόμενο έτος κανόνες σχετικά με συγκεκριμένα πρότυπα ποιότητας για τις πιστώσεις άνθρακα που αγοράζει η ΕΕ.
ΠΟΣΟ ΘΑ ΚΟΣΤΙΣΕΙ;
Η ΕΕ δεν γνωρίζει ακόμη. Οι τιμές των πιστώσεων άνθρακα σήμερα μπορεί να είναι από μερικά δολάρια ανά τόνο CO2 έως και πάνω από 100 δολάρια, ανάλογα με το έργο.
Τα στοιχεία για τις εκπομπές της ΕΕ δείχνουν ότι η Ένωση θα πρέπει να αγοράσει τουλάχιστον 140 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 για να καλύψει το 3% του στόχου για το 2040, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στις συνολικές εκπομπές των Κάτω Χωρών πέρυσι. Ένας ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής δήλωσε ότι η ΕΕ είναι αποφασισμένη να μην αγοράσει φθηνά πιστωτικά δικαιώματα χαμηλής ποιότητας.
«Δεν νομίζω ότι αυτό θα είχε καμία πρόσθετη αξία. Τα πιστωτικά δικαιώματα που βλέπουμε σήμερα στις εθελοντικές αγορές άνθρακα είναι πολύ, πολύ φθηνά, και αυτό πιθανώς αντανακλά την έλλειψη υψηλής περιβαλλοντικής ακεραιότητας», δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος.
Πηγή: Reuters
