Το συνέδριο Plastainability του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ), τα τελευταία χρόνια αποτελεί σημείο συνάντησης για εκπροσώπους του κλάδου, της αγοράς, της Πολιτείας και της ακαδημαϊκής κοινότητας, εστιάζοντας στις στρατηγικές προκλήσεις που βιώνει ο τομέας σε μια εποχή συνεχών μεταβολών ρυθμιστικού πλαισίου και κουλτούρας. Στην φετινή συνάντηση, με την χορηγία της protergia, συζητήθηκαν τα πολλαπλά ζητήματα που προκύπτουν από τη δαιμονοποίηση του πλαστικού, αλλά και την ελλιπή διαδικασία ανακύκλωσης στη χώρα μας, γεγονός που φαίνεται πως η Πολιτεία και οι βιομηχανίες είναι αποφασισμένες να αλλάξουν.
.
Οι 4 πυλώνες της Πολιτείας για το πλαστικό: HORECA και DRS σε πρώτο πλάνο
Στο πάνελ με θέμα «Πλαστικά: Από τις υποθέσεις στα δεδομένα», έγινε εκτενής λόγος στις παρεμβάσεις και αλλαγές που θα δούμε στην Ελλάδα ήδη από το 2026, στον τομέα της διαχείρισης των πλαστικών. Ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Μανώλης Γραφάκος, ανέλυσε τους τέσσερις βασικούς πυλώνες στους οποίους θα στηριχθεί η Πολιτεία για την αλλαγή του σκηνικού στην διαχείριση των πλαστικών, παραδεχόμενος πως η ανακύκλωσή τους στην Ελλάδα έχει παραμείνει πίσω συγκριτικά με την Ε.Ε. . Το στρατηγικό σχέδιο έχει ως βασικό στόχο την αποσυμφόρηση της τοπικής αυτοδιοίκησης από την εξ΄ολοκλήρου ευθύνη για την ανακύκλωση των πλαστικών, γεγονός που όπως ανέφερε «βαραίνει ασύμμετρα τους Δήμους».
Συγκεκριμένα, αναμένεται η ενεργότερη εμπλοκή των επιχειρήσεων HORECA στην συλλογή βιοαποβλήτων, με ίδια έξοδα, μια κίνηση που θεωρείται αναγκαία αφενός διότι ο κλάδος HORECA είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός βιοαποβλήτων, αφετέρου γιατί «ανακουφίζει» σε μεγάλο βαθμό τους ΟΤΑ. Σύμφωνα με τον ίδιο, ιδιαίτερη στήριξη αναμένεται να δοθεί σε νησιωτικές και ορεινές περιοχές της Ελλάδας, οι οποίες δεν έχουν ακόμα ούτε την κουλτούρα, αλλά ούτε τις υποδομές για την ορθή ανακύκλωση. Σ’ αυτό τον πυλώνα, τα κόστη θα τα διαχειριστεί η Πολιτεία, με έμφαση και πάλι στα βιοαπόβλητα.
Παράλληλα, ο κ. Γραφάκος μίλησε για την σημασία της εφαρμογής του συστήματος εγγυοδοτικής ανακύκλωσης (DRS). Όπως ανέφερε, το DRS είναι το μόνο σύστημα ανακύκλωσης με τόσο συντριπτικά θετικά αποτελέσματα στον τομέα, με τις ευρωπαϊκές χώρες που το εφαρμόζουν να έχουν καταφέρει ποσοστά μέχρι και 90%. «Ο πολίτης που θα ανακυκλώνει ένα πλαστικό μπουκαλάκι νερό, λ.χ., θα λαμβάνει πίσω €0,15. Αυτό είναι ένα κίνητρο και οι πολίτες είναι πολύ θετικοί», σημείωσε ο Γενικός Γραμματέας, προσθέτοντας ότι ήδη μέσα στο 2026 θα δούμε χιλιάδες σημεία διαλογής με ένα δυναμικό roll out, ενώ περισσότερες πληροφορίες αναμένεται να ανακοινωθούν μέχρι το τέλος του φετινού έτους. Όπως υπογράμμισε δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο, μιας και εκτός του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, υπάρχει και η πίεση των ευρωπαϊκών οδηγιών που δημιουργούν υψηλές οφειλές. Χαρακτηριστικά, για κάθε ένα τόνο πλαστικού που δεν ανακυκλώνεται, υπάρχει επιβάρυνση με τέλος της τάξης των 800 ευρώ.
Πλαστικό και επιστημονική διπλωματία
Από την πλευρά του ο καθηγητής και Αντιπρόεδρος της ΡΑΑΕΥ, Κωνσταντίνος Αραβώσης, ανέπτυξε το σημαντικό πρόβλημα της λανθασμένης διαλογής των απορριμάτων, ενώ έθιξε το ζήτημα της σημασίας της διεπιστημονικότητας και της συνεργασίας.
Ο κ.Αραβώσης, έκανε λόγο για αυτό που αρκετοί από εμάς γνωρίζουμε από την καθημερινότητα, ότι δηλαδή υπάρχουν περιπτώσεις που οι κάδοι των μη ανακυκλώσιμων καταλήγουν στο ίδιο απορριματοφόρο με τα ανακυκλώσιμα, αναιρώντας επι της ουσίας όλη την προσπάθεια. Για να αντιστραφεί αυτή η εικόνα, δημιουργήθηκε από την ΡΑΑΕΥ πλατφόρμα καταγγελιών για παρατυπίες σχετικά με την ανακύκλωση, στην οποία ο πολίτης έχει άμεση πρόσβαση, βοηθώντας παράλληλα και το έργο της Πολιτείας.
Αναφέρθηκε επίσης στην φθορά του ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης): «Ο ΕΟΑΝ είναι υποστελεχωμένος, δεν έχει πλέον την δυναμική να ολοκληρώσει το έργο του και-κατά τη γνώμη μου-είναι βασικός λόγος που δεν προχωράει η ανακύκλωση στην Ελλάδα».
Σχετικά με τον ρόλο της ακαδημαϊκής κοινότητας, υπογράμμισε πως πρέπει να ενισχυθεί η παρουσία της εκτός συνόρων σε επίπεδο επιτροπών και η εμπλοκή της στη χάραξη πολιτικής να γίνει ενεργότερη. «Μόνο με διεπιστημονικότητα λύνονται τα περίπλοκα προβλήματα, δεν υπάρχει άλλος τρόπος» ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ συνέχισε κάνοντας λόγο για έναν όρο που στην Ελλάδα ακούμε σπάνια και δεν είναι άλλος από την «επιστημονική διπλωματία».
«Η επιστημονική διπλωματία είναι κάτι που οι Ευρωπαίοι ξέρουν και στηρίζουν. Στην χώρα μας δεν το έχουμε αξιοποιήσει αρκετά. Οι Έλληνες επιστήμονες πρέπει να πριμοδοτούνται από το κράτος για τη συμμετοχή τους σε ευρωπαϊκές επιτροπές, να έχουν άμεσο πεδίο παρέμβασης. Σ΄αυτό έχουμε μείνει πολύ πίσω και λόγω των αλλεπάλληλων κρίσεων, που δεν άφηνε προϋπολογισμό για τέτοιου είδους αποστολές», σημείωσε. Σύμφωνα με τον ίδιο, η συμμετοχή των επιστημόνων στον ευρωπαϊκό επιστημονικό διάλογο που σχετίζεται με τη χάραξη πολιτικών θα έδινε την δυνατότητα στην Ελλάδα να συνδιαμορφώνει τις ευρωπαϊκές πολιτικές και όχι απλώς να τις εφαρμόζει-και μάλιστα ετεροχρονισμένα.
