Το νέο δημοσιονομικό μέσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ανακοινώθηκε εχθές για την περίοδο 2028-2034 θα παρέχει δάνεια στα 27 κράτη-μέλη, ώστε να μπορέσουν να αντιδράσουν ταχύτερα και καλύτερα στις προκλήσεις της εποχής: πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, κλιματική αλλαγή, αλλά και επανεξοπλισμός. Οι Βρυξέλλες ενημέρωσαν τα κράτη μέλη ότι θα δανειστούν χρήματα εκ μέρους τους για να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα κεφάλαια για την συγκεκριμένη στήριξη, όπως αναφέρουν πηγές του Bloomberg.
.
Το ταμείο είναι πιθανό να αποδειχθεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα των δημοσιονομικών σχεδίων της ΕΕ, καθώς αρκετές χώρες αντιτίθενται ήδη στην κοινή ευθύνη, την οποία θεωρούν ως επιδότηση των λιγότερο δημοσιονομικά συνετών χωρών. Η Γερμανία ήταν η πρώτη που αντέδρασε στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για την περίοδο 2028-2034, χαρακτηρίζοντάς τον «απαράδεκτο».
Σε μια πρώτη συζήτηση με τους απεσταλμένους της Ε.Ε. την Τετάρτη το βράδυ, η Επιτροπή παραδέχτηκε ότι ο νέος μηχανισμός θα ήταν δύσκολο να γίνει αποδεκτός από ορισμένα κράτη μέλη. Τόνισαν, όμως, ότι το μέσο θα διανέμει χρήματα μέσω δανείων και όχι επιχορηγήσεων.
Ο Wopke Hoekstra, επίτροπος της ΕΕ για το κλίμα, δήλωσε την Πέμπτη στο Bloomberg ότι ο μηχανισμός θα χρηματοδοτηθεί με κοινό δανεισμό, αλλά θα υπόκειται σε αυστηρούς ελέγχους, με ομοφωνία των 27 κρατών μελών της Ένωσης πριν από την έγκριση οποιασδήποτε δαπάνης που θα πραγματοποιηθεί με τη χρήση του συγκεκριμένου εργαλείου.
«Αυτό είναι κάτι που έχετε στο οπλοστάσιό σας ως επιλογή», δήλωσε ο Hoekstra σε συνέντευξή του. «Μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε συγκεκριμένες περιστάσεις και με ρητή εντολή των κρατών μελών. Όχι μόνο όταν οριστικοποιήσουμε τον προϋπολογισμό, αλλά και πάλι σε μια συγκεκριμένη κατάσταση κρίσης». Αναφερόμενος σαφώς σε κρίσεις όπως ο COVID 19, και η ενεργειακή.
Η απόδοση του 10ετούς χρέους της ΕΕ έχει αυξηθεί από την αρχή του έτους και κυμαίνεται γύρω στο 3,17%, αλλά παραμένει κάτω από το υψηλό επίπεδο που παρατηρήθηκε στις αρχές Μαρτίου, μετά τα σχέδια της γερμανικής κυβέρνησης να αυξήσει τις δαπάνες.
Ο προϋπολογισμός που υποβλήθηκε την Τετάρτη ξεκινά μια επίπονη διαδικασία στην οποία θα συμμετάσχουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπούν τα κράτη μέλη. Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να δώσουν την ομόφωνη υποστήριξή τους και ο προϋπολογισμός να συμφωνηθεί μέχρι το τέλος του 2027.
Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, δήλωσε την Τετάρτη ότι ο μηχανισμός των 400 δισεκατομμυρίων ευρώ θα δώσει στην Ε.Ε. ένα «σωσίβιο» σε περιόδους κρίσης. Η πανδημία του κορονοϊού άλλωστε σηματοδότησε μια ριζική αλλαγή στην χάραξη πολιτικής της Ε.Ε., με τις χώρες να υπογράφουν ένα πρόγραμμα ανάκαμψης ύψους περίπου 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο χρηματοδοτήθηκε με κοινό χρέος. Ωστόσο, για πολλές χώρες, όπως η Γερμανία, αυτό ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός. «Η κρίση δεν είναι πλέον η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας», δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στηρίζοντας τον προϋπολογισμό.
