Έχουν γραφτεί τόμοι για την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τη χώρα από τη διπλωματία για το κλίμα. Αυτή η στροφή βρέθηκε σε γκρο-πλαν όταν οι ηγέτες περισσότερων από δώδεκα χωρών - συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της Κίνας Σι Τζινπίνγκ - συγκεντρώθηκαν σε μια εικονική συνάντηση υψηλού επιπέδου την περασμένη εβδομάδα, ενόψει των συνομιλιών για το κλίμα COP30 στη Βραζιλία. Δεκαεπτά συμμετέχοντες σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων συμμετείχαν στην κλήση, μεταξύ των οποίων η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, με τον Τραμπ προφανώς απόντα.
.
Οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ και της Βραζιλίας που διοργάνωσαν την εκδήλωση τον άφησαν εκτός της λίστας προσκεκλημένων, σύμφωνα τρεις πηγές που συγκέντρωσε το Bloomberg.
Ο Τραμπ δεν έχει κρύψει την αποστροφή του απέναντι στην καθιερωμένη κλιματική επιστήμη. Όμως καθώς οι ΗΠΑ υποχωρούν, η Κίνα εκμεταλλεύεται τη στιγμή. Στη συνάντηση της περασμένης εβδομάδας, ο Σι σημείωσε ότι μια «ορισμένη μεγάλη χώρα» είναι πρόθυμη για μονομέρεια και προστατευτισμό, αφήνοντας «σοβαρές επιπτώσεις» στους διεθνείς κανόνες και την τάξη, σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua.
«Αυτή ήταν η πρώτη διεθνής εμφάνιση του Σι για την κλιματική αλλαγή από το 2021 και μετά και στέλνει ένα σαφές μήνυμα για την υποστήριξη της Κίνας», δήλωσε ο Λι Σουό, διευθυντής του China Climate Hub στο Asia Society Policy Institute στην Ουάσινγκτον.
Η στιγμή αυτή έκανε τις ΗΠΑ να φαίνονται ακόμη πιο απομονωμένες σε σύγκριση με άλλα πλούσια έθνη όσον αφορά τις πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια. «Το να βλέπουμε τις ΗΠΑ να μένουν εκτός αυτού του διαλόγου υψηλού επιπέδου για το κλίμα είναι ενδεικτικό - αντικατοπτρίζει έντονα τη μειωμένη θέση της σημερινής κυβέρνησης στην παγκόσμια σκηνή όσον αφορά τη δράση για το κλίμα», δήλωσε ο Harjeet Singh, μακροχρόνιος συμμετέχων στις συνεδριάσεις για την ενέργεια και το κλίμα και διευθυντής του Ιδρύματος για το Κλίμα Satat Sampada.
«Προχωρώντας χωρίς τις ΗΠΑ, η διοργανώτρια χώρα της COP30, Βραζιλία, στέλνει ένα αδιαμφισβήτητο μήνυμα ότι θεωρεί την τρέχουσα αμερικανική συμμετοχή αντιπαραγωγική και αναζητά τώρα ενεργά τους επικεφαλής της ΕΕ, της Κίνας, της Ινδίας και άλλων χωρών για να ηγηθούν στα σχέδια και τη χρηματοδότηση για το κλίμα», δήλωσε.
Παρόλο που η συνάντηση της περασμένης εβδομάδας ήταν αυστηρά περιορισμένη, τεχνικά οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν θέση στο τραπέζι των συνομιλιών για το κλίμα, καθώς ο Τραμπ μπορεί να ξεκίνησε μια διαδικασία αποχώρησης από τη συμφωνία του Παρισιού τον Ιανουάριο, αλλά θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας χρόνος για να οριστικοποιηθεί. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να βρίσκεται στον κατάλογο προσκεκλημένων σε περισσότερες επίσημες συνεδριάσεις του ΟΗΕ για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένων των ενδιάμεσων συνομιλιών του έτους στη Βόννη τον Ιούνιο.
Οι δηλώσεις του σε αυτές τις εκδηλώσεις -ή ακόμη και η παρουσία του- παραμένουν ασαφείς. Στη φετινή συζήτηση για το κλίμα στο Πέτερσμπεργκ, την πρώτη μεγάλη ετήσια συνάντηση των διπλωματών για το κλίμα, εκφράστηκαν σιωπηλοί φόβοι ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποτελέσουν ανασταλτικό παράγοντα στην COP του Νοεμβρίου.
Όπου οι αντιπρόσωποι των ΗΠΑ εμφανίζονται στην πολυμερή σκηνή, το μήνυμά τους υπέρ των ορυκτών καυσίμων δεν τυγχάνει καλής υποδοχής από τις χώρες που είναι πεπεισμένες ότι η ενεργειακή μετάβαση είναι αναπόφευκτη και αναγκαία. Πάρτε παράδειγμα την ενεργειακή σύνοδο κορυφής της περασμένης εβδομάδας που διοργανώθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας και την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου στο Λονδίνο. Η ομιλία ενός αξιωματούχου του Τραμπ ξέσπασε κατά των κλιματικών πολιτικών, λέγοντας ότι «βλάπτουν τις ανθρώπινες ζωές» - μια άποψη που αντιτίθεται ευθέως στην επιστήμη.
Αντιθέτως ηγέτες από άλλα πλούσια έθνη και περιοχές χρησιμοποίησαν τις ομιλίες τους στη σύνοδο κορυφής για να υποστηρίξουν με θέρμη τις πράσινες οικονομίες. Ο πρωθυπουργός Κηρ Σταρμερ δήλωσε ότι θέλει να κάνει τη Βρετανία μια «υπερδύναμη καθαρής ενέργειας». Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιενδήλωσε στην ίδια εκδήλωση ότι η οικονομική ανάπτυξη στο μέλλον θα εξαρτηθεί από τις «καθαρές εγχώριες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
«Η περασμένη εβδομάδα έδειξε την απομόνωση των ΗΠΑ στην παγκόσμια σκηνή με τις προσπάθειές τους να αντιστρέψουν την πορεία της ενεργειακής μετάβασης», δήλωσε η Linda Kalcher, εκτελεστική διευθύντρια της Strategic Perspectives, η οποία συμβουλεύει εδώ και καιρό Ευρωπαίους αξιωματούχους σε θέματα διπλωματίας για το κλίμα.
Στην τηλεφωνική επικοινωνία με τους ηγέτες την περασμένη εβδομάδα, ο Σι δήλωσε επίσης ότι η Κίνα βρίσκεται σταθερά στο δρόμο του καθαρού μηδενισμού εκπομπών. «Ανεξάρτητα από τις αλλαγές στο διεθνές τοπίο, οι προσπάθειες της Κίνας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής δεν θα επιβραδυνθούν», δήλωσε ο Σι, σύμφωνα με δημοσίευμα του κρατικού CCTV. «Η πίεσή της για διεθνή συνεργασία δεν θα εξασθενήσει και η δέσμευσή της για την οικοδόμηση μιας κοινότητας με κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα δεν θα σταματήσει».
