Η Science Based Targets initiative (SBTi), ο διεθνής οργανισμός που θέτει επιστημονικά τεκμηριωμένους στόχους για τις επιχειρήσεις, βρίσκεται στο επίκεντρο κριτικής για τον ρόλο της στην αγορά αφαιρέσεων άνθρακα. Όπως αναφέρει η Environmental Finance, η SBTi χαρακτηρίστηκε «red herring», δηλαδή παραπλανητικός παράγοντας, για τον τρόπο που προσεγγίζει την ενσωμάτωση των τεχνολογιών δέσμευσης και απομάκρυνσης διοξειδίου του άνθρακα (carbon dioxide removal, CDR).
.
Η κριτική εστιάζει στο σχέδιο αναθεώρησης του προτύπου «Corporate Net-Zero Standard», που ανοίγει τον δρόμο για να χρησιμοποιούνται πιστώσεις αφαιρέσεων άνθρακα στους εταιρικούς στόχους μηδενικών εκπομπών. Για πολλούς παρατηρητές, μια τέτοια στροφή μπορεί να αποδυναμώσει την έμφαση που δίνεται σήμερα στις άμεσες μειώσεις εκπομπών, δημιουργώντας τον κίνδυνο οι επιχειρήσεις να στραφούν σε «εύκολες λύσεις» αντί να αλλάξουν ουσιαστικά τα ενεργειακά και παραγωγικά τους μοντέλα.
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα αφορά την ίδια την αγορά αφαιρέσεων, η οποία θεωρείται ακόμη ανώριμη. Οι μέθοδοι δέσμευσης άνθρακα — από την τεχνολογία biochar και την αποθήκευση σε εδάφη έως τα πιο καινοτόμα έργα άμεσης δέσμευσης από τον αέρα (direct air capture) — βρίσκονται σε πειραματικό ή πρώιμο στάδιο και δεν παρέχουν σταθερές εγγυήσεις για διάρκεια, αποδοτικότητα και διαφάνεια. Επιπλέον, η επαλήθευση και η παρακολούθηση τέτοιων έργων παραμένει περίπλοκη, δημιουργώντας αβεβαιότητα ως προς την πραγματική τους συνεισφορά.
Ειδικοί επισημαίνουν επίσης τον κίνδυνο να χαθεί το κεντρικό μήνυμα της SBTi, που είναι ότι η εταιρεία οφείλει πρώτα να μειώνει τις εκπομπές της στην πηγή. Η χρήση αφαιρέσεων θα έπρεπε, σύμφωνα με αυτούς, να έχει μόνο συμπληρωματικό ρόλο για τις εκπομπές που δεν μπορούν να αποφευχθούν τεχνολογικά. Αν η ισορροπία αυτή διαταραχθεί, ο στόχος της «επιστημονικά τεκμηριωμένης» πορείας προς το net zero μπορεί να υπονομευθεί.
Η αντιπαράθεση γύρω από τη SBTi αντανακλά την ένταση που κυριαρχεί στη διεθνή συζήτηση για το πώς θα χρηματοδοτηθεί η κλιματική μετάβαση. Ενώ πολλοί αναγνωρίζουν την ανάγκη επενδύσεων στις τεχνολογίες αφαίρεσης άνθρακα, η άποψη ότι αυτές δεν μπορούν να αποτελέσουν το βασικό εργαλείο παραμένει κυρίαρχη. Η εξέλιξη των συζητήσεων θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία του οργανισμού και τον ρόλο που θα παίξει στη διαμόρφωση των εταιρικών στρατηγικών για το κλίμα τα επόμενα χρόνια.
Πηγή: Environmental Finance
