Από μεγάλο υδατικό στρες υποφέρουν ετησίως 25 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος, αναφέρει πρόσφατη έρευνα του Παγκοσμίου Ινστιτούτου Πόρων (WRI).
.
Συνολικά οι χώρες αυτές φιλοξενούν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Γης. Επιπλέον, τουλάχιστον το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού – περίπου 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι – ζει κάτω από συνθήκες υψηλής πίεσης από το νερό για τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο.
Η ζωή με αυτό το επίπεδο υδάτινου στρες θέτει σε κίνδυνο τις ζωές, τις θέσεις εργασίας, τα τρόφιμα και την ενεργειακή ασφάλεια των ανθρώπων, αφού το νερό θεωρείται ύψιστης σημασίας για την ανάπτυξη των καλλιεργειών και την εκτροφή ζώων, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη διατήρηση της ανθρώπινης υγείας, την ενίσχυση των δίκαιων κοινωνιών και την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων.
Χωρίς καλύτερη διαχείριση του νερού, η αύξηση του πληθυσμού, η οικονομική ανάπτυξη και η κλιματική αλλαγή θα επιδεινώσουν το υδατικό στρες.
Η γεωργία, η κτηνοτροφία και η μεταποίηση στις βασικές αιτίες αυξημένης ζήτησης
Σε όλο τον κόσμο, η ζήτηση για νερό υπερβαίνει τη διαθέσιμη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ζήτηση έχει υπερδιπλασιαστεί από το 1960.
Η αυξημένη ζήτηση νερού είναι συχνά το αποτέλεσμα αυξανόμενων πληθυσμών και βιομηχανιών όπως η αρδευόμενη γεωργία, η κτηνοτροφία, η παραγωγή ενέργειας και η μεταποίηση. Εν τω μεταξύ, η έλλειψη επενδύσεων σε υποδομές νερού, οι μη βιώσιμες πολιτικές χρήσης του νερού ή η αυξημένη μεταβλητότητα λόγω της κλιματικής αλλαγής μπορούν όλα να επηρεάσουν τη διαθέσιμη παροχή νερού.
Το υδατικό στρες, η αναλογία της ζήτησης νερού προς την παροχή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μετρά τον ανταγωνισμό για τους τοπικούς υδάτινους πόρους. Όσο μικρότερο είναι το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, τόσο πιο ευάλωτο είναι ένα μέρος σε έλλειψη νερού.
Μια χώρα που αντιμετωπίζει «ακραίο υδατικό στρες» σημαίνει ότι χρησιμοποιεί τουλάχιστον το 80% του διαθέσιμου εφοδιασμού της, «υψηλό υδατικό στρες» σημαίνει ότι αποσύρει το 40% του εφοδιασμού της.
Ωστόσο, χωρίς παρεμβάσεις, όπως επενδύσεις σε υποδομές ύδρευσης και καλύτερη διακυβέρνηση των υδάτων, το υδατικό στρες θα συνεχίσει να επιδεινώνεται, ιδιαίτερα σε μέρη με ραγδαία αυξανόμενο πληθυσμό και οικονομίες.
Ποιες χώρες αντιμετωπίζουν το χειρότερο υδατικό στρες;
Τα δεδομένα δείχνουν ότι 25 χώρες εκτίθενται επί του παρόντος σε εξαιρετικά υψηλό υδατικό στρες ετησίως, που σημαίνει ότι χρησιμοποιούν πάνω από το 80% του ανανεώσιμου νερού τους για άρδευση, κτηνοτροφία, βιομηχανία και οικιακές ανάγκες.
Ακόμη και μια βραχυπρόθεσμη ξηρασία θέτει αυτά τα μέρη σε κίνδυνο να ξεμείνουν από νερό και μερικές φορές αναγκάζει τις κυβερνήσεις να κλείσουν τις βρύσες. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει σε πολλές χώρες, όπως η Αγγλία, η Ινδία, το Ιράν, το Μεξικό και η Νότια Αφρική.
Οι πέντε χώρες με το μεγαλύτερο υδατικό στρες είναι το Μπαχρέιν, η Κύπρος, το Κουβέιτ, ο Λίβανος, το Ομάν και το Κατάρ και οφείλεται κυρίως στη χαμηλή προσφορά, σε συνδυασμό με τη ζήτηση από οικιακή, γεωργική και βιομηχανική χρήση. Ως εκ τούτου, το μεγαλύτερο υδατικό στρες επικεντρώνεται κυρίως στις περιοχές Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, όπου το 83% του πληθυσμού εκτίθεται σε εξαιρετικά υψηλό υδατικό στρες και η Νότια Ασία (74% του πληθυσμού).
Πώς θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα;
Παράλληλα, το WRI, πρότεινε ορισμένες ενδεικτικές πολιτικές για την αντιμετώπιση του προβλήματος, μιας και υδατικό στρες δεν σημαίνει απαραίτητα έλλειψη νερού και μπορεί να αντιμετωπιστεί με καλή διαχείριση των υδάτων.
Επίσης, η έρευνα του WRI δείχνει ότι η επίλυση παγκόσμιων προκλήσεων για το νερό είναι φθηνότερη από ό,τι φαντάζεται κανείς, μιας και κοστίζει περίπου 1% του ΑΕΠ παγκοσμίως, ή 0,27 ευρώ ανά άτομο, την ημέρα από το 2015 έως το 2030.
Αυτό που λείπει είναι η πολιτική βούληση και η οικονομική υποστήριξη για να υλοποιηθούν οι λύσεις αυτές.
Επομένως, συνιστά στις χώρες να βελτιώσουν τη διακυβέρνηση των υδάτων τους, να δώσουν κίνητρα για την αποδοτική χρήση του νερού στη γεωργία, να υιοθετήσουν την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων και να ενισχύσουν τις υποδομές νερού μέσω λύσεων που βασίζονται στη φύση και τις πράσινες υποδομές, προσθέτοντας πως η προστασία και η αποκατάσταση των υγροτόπων και των δασών βελτιώνουν την ποσότητα του νερού και την ανθεκτικότητα απέναντι στις ξηρασίες.
Καλεί τις πόλεις να αναπτύξουν σχέδια δράσης για την ανθεκτικότητα των αστικών υδάτων, ενώ η επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει νέες πηγές νερού για τις πόλεις. Τέλος, προτείνει στους πολιτικούς χωρών με προβλήματα νερού να δώσουν προτεραιότητα σε πηγές ενέργειας χαμηλών απαιτήσεων σε νερό, όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια, ώστε να αποφεύγονται οι διακοπές ρεύματος που προκαλούνται από την έλλειψη νερού.
Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση εδώ.
