Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας έναντι των απειλών που προκαλεί η κλιματική αλλαγή βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των εταιρών ενέργειας της Ευρώπης οι οποίες μέσω της Eurelectric ζητούν χρηματοδότηση των επενδύσεων στα δίκτυα για την προστασία τους έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων.
.
Πρόκειται για ένα ζήτημα που έθεσε εμμέσως πλην σαφώς και ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπαπσταύρου κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του άτυπου συμβουλίου των υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ στη Δανία. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις οδυνηρές συνέπειες που έχει βιώσει η χώρα μας από την κλιματική αλλαγή τα τελευταία χρόνια, όπως οι καταστροφικές πυρκαγιές σε Έβρο, Εύβοια και Ρόδο, οι πλημμύρες στη Θεσσαλία.
Πρόσθεσε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την αναθεώρηση του Κλιματικού Νόμου με όρους ρεαλισμού στην εφαρμογή του, με τρόπο που θα λάβει υπόψη τις πραγματικές συνέπειες για τα νοικοκυριά και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας, ενώ θα πρέπει να έχει και τις απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε αβεβαιότητα ή δυσανάλογη επιβάρυνση.
Ανάλογη είναι και η θέση της Eurelectric που ζητεί την ένταξη μέτρων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δικτύων ηλεκτρισμού στα ακραία καιρικά φαινόμενα στο Σχέδιο Προσαρμογής στο Κλίμα. Μάλιστα ήδη παρουσίασε έξι συστάσεις πολιτικής, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι επερχόμενοι κανονισμοί στηρίξουν την αντοχή των δικτύων στην κλιματική αλλαγή, επιτρέποντας μια ενεργειακή μετάβαση ανθεκτική στο κλίμα:
Στο πλαίσιο αυτό, η Eurelectric προτείνει:
-Την παροχή κινήτρων και την αναγνώριση μέτρων προσαρμογής στο κλίμα στα εθνικά κανονιστικά πλαίσια.
-Το επερχόμενο Σχέδιο Προσαρμογής στο Κλίμα να δώσει έμφαση σε μέτρα προσαρμογής για κρίσιμες υποδομές.
-Τα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) να τροποποιηθούν, προκειμένου να εισαγάγουν ρητά τη διάσταση της φυσικής ανθεκτικότητας των δικτύων.
-Τα περιβαλλοντικά κριτήρια της Πράξης για το Καθαρό Μηδέν στη Βιομηχανία (NZIA, Net Zero Industrial Act) ) να περιλάβουν μία πτυχή για την προσαρμογή στο κλίμα στις διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων.
-Οι Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές να είναι ρητά υπεύθυνες για την αντιμετώπιση της προσαρμογής των υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας στο κλίμα.
-Οι επενδύσεις στην ανθεκτικότητα να αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος των Σχεδίων Ανάπτυξης των Δικτύων Διανομής .
- Όπως τονίζει η Eurelectric, η κλιματική αλλαγή δοκιμάζει ήδη τα δίκτυα της Ευρώπης - και θα συνεχίσει να το κάνει. Στο πλαίσιο αυτό η ενσωμάτωση της ανθεκτικότητας στον σχεδιασμό και το ρυθμιστικό καθεστώς των δικτύων διανομής δεν είναι προαιρετική αλλά είναι απαραίτητη για ένα ασφαλές, οικονομικά προσιτό και απαλλαγμένο από άνθρακα μέλλον ηλεκτρικής ενέργειας.
Στο πλαίσιο της προληπτικής δράσης, ήδη προτείνονται μέτρα όπως:
-Χαρτογράφηση των κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή για τα δίκτυα.
-Ενίσχυση της ανθεκτικότητας του δικτύου σε γραμμές, καλώδια και υποσταθμούς.
- Προετοιμασία αποτελεσματικών μέτρων απόκρισης για την αποκατάσταση του δικτύου σε περίπτωση ζημιών.
Μάλιστα ως μοντέλο χρησιμοποιείται η εμπειρία της ιταλικής E-distribuzione, μετά το κύμα καύσωνα του Ιουλίου 2023 που προκάλεσε τη ξαφνική διακοπή ρεύματος στην Κατάνια στη Σικελία. Η εταιρεία πραγματοποίησε διεξοδική ανάλυση για την εξέλιξη των μοντέλων ανθεκτικότητας των δικτύων διανομής, που οδήγησε στην έναρξη στοχευμένων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της αντικατάστασης ευάλωτων τμημάτων του υπόγειου δικτύου μέσης τάσης με καλώδια ανθεκτικά στη θερμότητα χωρίς συνδέσεις. Η προσέγγιση της E-distribuzione χρησιμεύει πλέον ως σχέδιο για άλλες εταιρίας του κλάδου.
Αξίζει να αναφερθεί τέλος ότι στην Ιρλανδία, η οποία δοκιμάστηκε φέτος από την ισχυρή καταιγίδα Éowyn, ο Διαχειριστής του Δικτύου, η ESB Networks σχεδιάζει ένα πολυετές επενδυτικό πρόγραμμα για την επόμενη περίοδο Αναθεώρησης Τιμών (2026 – 2030) με επενδύσεις τόσο στο σύστημα μεταφοράς όσο και στο σύστημα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Το σχέδιο αυτό και αποτελεί μέρος μίας συνολικής δράσης ύψους 13,4 δισεκατομμυρίων ευρώ που έχει προγραμματιστεί για τα επόμενα πέντε χρόνια.
