Η κατανάλωση ενδυμάτων στην Ευρώπη συνεχίζει να αυξάνεται, με κάθε πολίτη να αγοράζει κατά μέσο όρο 19 κιλά κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων ετησίως. Την ίδια στιγμή, περίπου 12 κιλά ανά άτομο καταλήγουν κάθε χρόνο στα σκουπίδια, την ώρα που μόλις το 1% ανακυκλώνεται σε νέα ρούχα. Το υπόλοιπο είτε θάβεται είτε καίγεται, συχνά περιλαμβάνοντας ακόμη και αχρησιμοποίητα απούλητα προϊόντα.
.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να βάλει τέλος σε αυτό το μοντέλο «αγοράζω-πετώ», που έχει τεράστιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η παραγωγή ενός βαμβακερού μπλουζιού απαιτεί περίπου 2.700 λίτρα νερού, ενώ οι βαφές και οι χημικές ουσίες μολύνουν τα υδάτινα οικοσυστήματα, οι συνθετικές ίνες απελευθερώνουν μικροπλαστικά και οι εκπομπές CO₂ από την παραγωγή συνεχίζουν να αυξάνονται.
Με βάση τη Στρατηγική για τα Βιώσιμα και Κυκλικά Υφάσματα, που εγκρίθηκε το 2022, θεσπίζονται σειρά μέτρων:
-
Διευρυμένη ευθύνη παραγωγού (EPR): Οι εταιρείες θα καλούνται να χρηματοδοτούν τη συλλογή, διαλογή και ανακύκλωση ρούχων και υφασμάτων. Η υποχρέωση ισχύει και για προϊόντα που πωλούνται διαδικτυακά από παραγωγούς εκτός ΕΕ.
-
Κανονισμός οικολογικού σχεδιασμού: Τα νέα ρούχα πρέπει να είναι πιο ανθεκτικά, επισκευάσιμα και ανακυκλώσιμα. Από το 2026, οι μεγάλες επιχειρήσεις θα υποχρεούνται να δημοσιοποιούν τι συμβαίνει με τα απούλητα είδη τους, ενώ θα απαγορευθεί η καταστροφή τους.
-
Καταπολέμηση greenwashing: Γενικές ή ατεκμηρίωτες περιβαλλοντικές δηλώσεις δεν θα επιτρέπονται πλέον. Οι εταιρείες θα πρέπει να αποδεικνύουν κάθε περιβαλλοντικό ισχυρισμό τους.
-
Ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα (Ecolabel): Θα απονέμεται σε προϊόντα που πληρούν αυστηρά κριτήρια βιωσιμότητας, διευκολύνοντας τους καταναλωτές να κάνουν πιο «πράσινες» επιλογές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέτουν στο στόχαστρο το επιχειρηματικό μοντέλο του fast fashion, επιδιώκοντας να αλλάξουν τα κίνητρα της αγοράς. Το ζητούμενο είναι η μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία, όπου ο σχεδιασμός, η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση αντικαθιστούν την υπερκατανάλωση και την απόρριψη.
Ωστόσο, παραμένει ανοιχτό το πώς θα εφαρμοστούν οι κανόνες σε εθνικό επίπεδο και ποια θα είναι η αντίδραση της βιομηχανίας ένδυσης, που βασίζεται στη γρήγορη και φθηνή παραγωγή. Το σίγουρο είναι ότι η εποχή της «μιας χρήσης» στον χώρο της μόδας δείχνει να φτάνει στο τέλος της.
