Η πεποίθηση ότι οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο είναι πεπεισμένοι ότι «τα πάνε καλά αν κάνουν καλό» δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση που οι ίδιοι δημιούργησαν, σύμφωνα με μια αμφιλεγόμενη νέα μελέτη.
Η έρευνα του Ελβετικού Χρηματοοικονομικού Ινστιτούτου, «Flow-Driven ESG Returns», υποστηρίζει ότι οι μετοχές με υψηλή αξιολόγηση σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνησης κριτήρια (ESG) έχουν υπεραποδώσει τα τελευταία χρόνια χάρη στα τρισεκατομμύρια δολάρια που κατακλύζουν τον τομέα. Οι θεμελιώδεις αρχές της κοινωνικά υπεύθυνης επένδυσης δεν έπαιξαν κανένα ρόλο στην επίτευξη αυτών των αποδόσεων.
Στην πραγματικότητα, τα στοιχήματα ESG θα είχαν αποτύχει θεαματικά χωρίς αυτή την εισροή μετρητών - αφήνοντας τα χαρτοφυλάκια της Wall Street στο έλεος των ευμετάβλητων ροών κεφαλαίων.
«Ελλείψει της πίεσης των τιμών λόγω εισροής, ο συνολικός κλάδος των ESG, ο οποίος από πέρυσι έχει συγκεντρώσει ένα επιβλητικό ενεργητικό ύψους 35 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, θα είχε υποαποδώσει σημαντικά την αγορά από το 2016 έως το 2021», δήλωσε ο Philippe van der Beck στο έγγραφο «Flow-Driven ESG Returns» που δημοσιεύθηκε αυτό το μήνα. «Εάν, ωστόσο, οι εισροές ESG αντιστραφούν απροσδόκητα, η πραγματοποιηθείσα μελλοντική απόδοση μπορεί να είναι έντονα αρνητική».
Οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ένα πλαίσιο ESG μπορεί να βοηθήσει στην επιλογή νικηφόρων μετοχών, αξιοποιώντας τον ευρύτερο αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής και των κοινωνικών ανισοτήτων - καθιστώντας την Tesla Inc. πιο ελκυστική από την Exxon Mobil Corp. , για παράδειγμα. Ακόμα και αν υπάρχει κάτι στην ανάλυση του van der Beck, οι βαθιές παγκόσμιες αλλαγές θα ενισχύσουν τις μετοχές ESG πολύ στο μέλλον.
Για τον ερευνητή, το θέμα είναι ότι οι ροές μέχρι στιγμής έχουν καθορίσει τις επιδόσεις του κλάδου - περισσότερο από ό,τι συνήθως. Ακριβώς όπως οι έμποροι λιανικής ήταν σε θέση να οδηγήσουν φαινομενικά άχρηστες εταιρείες σε πολυ υψηλά επίπεδα φέτος, έτσι και οι τιμές των μετοχών που αγοράζονται από επενδυτές ESG θα αυξηθούν φυσικά - ακόμη και χωρίς καμία θεμελιώδη αιτιολόγηση.
Τα συμπεράσματα του Van der Beck έχουν τις ρίζες τους στην υπόθεση των ανελαστικών αγορών, μια νέα θεωρία για τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων που κερδίζει συνεχώς έδαφος. Το συμπέρασμά του: Η μετακίνηση 1 δολαρίου ΗΠΑ από ένα χαρτοφυλάκιο της κανονικής αγοράς σε ένα τυπικό χαρτοφυλάκιο ESG αυξάνει την αξία των μετοχών που ευνοούνται από το τελευταίο κατά 2,50 δολάρια. Χωρίς εισροές, μια στρατηγική long-short ESG θα είχε καταγράψει "σημαντικά αρνητικό" άλφα.
Η νέα αυτή μελέτη συμβαδίζει με παρόμοιες προειδοποιήσεις, μεταξύ άλλων όπως από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την οποία η έκρηξη της πράσινης χρηματοδότησης μπορεί να τροφοδοτήσει μια φούσκα παρόμοια με τη μανία της dot-com. Ένας δείκτης S&P με παγκόσμιες μετοχές καθαρής ενέργειας διαπραγματεύεται 44 φορές τα κέρδη του, διπλάσια από ό,τι οι μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης συνολικά.
Σύμφωνα με την κλασική οικονομική θεωρία που διακήρυξε ο Eugene Fama, θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο - η απόλυτη προτίμηση των επενδυτών για το ESG θα έπρεπε να ανεβάζει τις αποτιμήσεις και να οδηγεί σε χειρότερες αποδόσεις μακροπρόθεσμα.
Σε μια ακαδημαϊκή εργασία τον περασμένο μήνα, ο Lubos Pastor του Πανεπιστημίου του Σικάγο και οι Robert Stambaugh και Lucian Taylor του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια έγραψαν ότι χωρίς τις εισροές κεφαλαίων και την κακοφωνία των πρωτοσέλιδων για το κλίμα, ο "πράσινος παράγοντας" στις μετοχές θα είχε πράγματι χάσει χρήματα κατά την οκταετία μέχρι το 2020.
«Θα πρέπει η πρόσφατη υπεραπόδοση των πράσινων μετοχών να οδηγήσει σε υψηλές πράσινες αποδόσεις στο μέλλον;», διερωτήθηκαν για να απαντήσουν «Όχι, διαφωνούμε. Αυτή η υπεραπόδοση αντανακλά πιθανώς μια απρόβλεπτη αύξηση των περιβαλλοντικών ανησυχιών».
Ωστόσο, όλα αυτά είναι απίθανο να επηρεάσουν τους πιστούς του ESG που βλέπουν ένα μέλλον όπου οι φόβοι για το κλίμα θα ενταθούν περαιτέρω. Παρόλα αυτά, υποστηρικτές και πολέμιοι του κλάδου συμφωνούν σε ένα πράγμα: η τοποθέτηση περισσότερων χρημάτων στις πράσινες εταιρείες μπορεί να επιφέρει αλλαγές μειώνοντας το κόστος κεφαλαίου τους.
«Οι επενδύσεις ESG σίγουρα δεν θα λύσουν από μόνες τους το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, αλλά ο αντίκτυπός τους θα μπορούσε να είναι κάθε άλλο παρά ασήμαντος, εφόσον οι ροές γίνουν αρκετά μεγάλες τα επόμενα χρόνια», έγραψε ο Bouchaud της CFM στο LinkedIn.
