Επιτέλους έχουμε την επιστημονική απόδειξη για να οδηγήσουμε τους χειρότερους ρυπαντές στο δικαστήριο και ίσως να κερδίσουμε. Τέλος οι δικαιολογίες, τέλος το «κρυφτούλι» πίσω από την πολυπλοκότητα του ESG. Η επιστήμη είναι πλέον σαφής και καταδικαστική.
Μια νέα μελέτη μόλις έκανε αυτό που δεκαετίες αγωγών δεν μπόρεσαν, συνέδεσε τις τελείες και όλα τα σημεία από συγκεκριμένες εταιρείες ορυκτών καυσίμων, σε συγκεκριμένες εκπομπές και σε συγκεκριμένες κλιματικές ζημιές. Αυτό δεν είναι ασαφές, είναι μετρήσιμο όπως και το ESG είναι σχεδιασμένο να είναι μετρήσιμο. Είναι αιτιώδεις και είναι νομικά αδιάβλητο.
Τα συμπεράσματα:
- 28 τρισεκατομμύρια δολάρια σε οικονομικές απώλειες από ακραία ζέστη μπορούν πλέον να εντοπιστούν σε εταιρικές εκπομπές.
- Μόνο η Chevron οφείλει έως και 3,6 τρισεκατομμύρια δολάρια.
- Κάθε επιπλέον ποσοστό εκπομπών έχει ένα κόστος 834 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
https://environment.yale.edu/news/article/wake-chevron-decision
Αυτή είναι η νομική λογική που κατέστρεψε την Βιομηχανία Tobacco και τη Βιομηχανία Αμιάντου. Τώρα όμως, μιλάμε για ζημιά σε παγκόσμια κλίμακα. Για χρόνια, οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων αγόραζαν χρόνο με αμφιβολίες, καθυστερήσεις και περισπασμούς. Η επιστήμη σήμερα, εξέδωσε το τιμολόγιο και είναι τεράστιο.
Τα πάντα πλέον αλλάζουν και τα δικαστήρια δεν μπορούν να κάνουν τα στραβά μάτια, οι ασφαλιστές και οι επενδυτές που ακόμη «χορεὐουν» με τους γίγαντες των ορυκτών καυσίμων παίζουν με ευθύνες που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά.
Η αγορά διέπεται από ελλείψεις δεσμευτικότητας και περιορισμένη εφαρμογή, γεγονός που εντείνει την ανάγκη για νέες στρατηγικές νομικής δράσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αναδύεται ένα δυναμικό πεδίο κλιματικών αγωγών (climate litigation), όπου πολίτες, κοινότητες και μη κυβερνητικές οργανώσεις προσφεύγουν στα δικαστήρια ζητώντας την τήρηση ή ακόμη και την ενίσχυση των περιβαλλοντικών υποχρεώσεων των κρατών και των ιδιωτικών φορέων. Σε αυτό το σημείο βέβαια θα μπορούσε η συμβολή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ), αν και δεν έχει ούτε το ανθρώπινο δυναμικό, ούτε τους πόρους, μα ούτε και το μηχανισμό ελέγχου-γνώση και ίσως, την ετοιμότητα, να επιβάλει προηδοποιητικά μηνύματα και κυρώσεις.
Παράλληλα όμως, προωθείται διεθνώς η αναγνώριση της φύσης ως νομικού προσώπου με δικά της δικαιώματα, μια καινοτόμος προσέγγιση που διευρύνει το πεδίο της νομικής προστασίας πέρα από την ανθρώπινη διάσταση.
Σε αυτό το πλαίσιο, παρατηρούμε διεθνώς:
1. Την ανάπτυξη κλιματικών αγωγών από πολίτες, οργανώσεις και κράτη.
2. Τη διεύρυνση της ευθύνης κρατικών και ιδιωτικών φορέων για τις επιπτώσεις της αδράνειας ή της βλάβης του περιβάλλοντος.
3. Την αναζήτηση νέων μορφών δικαιοσύνης, όπως η περιβαλλοντική και η κλιματική δικαιοσύνη.
4. Την αναγνώριση της οικοκτονίας ως ποινικό αδίκημα.
Ωστόσο, η πορεία αυτή δεν είναι χωρίς εμπόδια. Συγκρούσεις συμφερόντων, πολιτικές πιέσεις, κενά και αντιφάσεις στη νομοθεσία και προβλήματα στην εφαρμογή της αποτελούν καθημερινές προκλήσεις που πρέπει να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν.
Η "Νομική Υπεράσπιση του Περιβάλλοντος στην Εποχή της Κλιματικής Μετάβασης" επιδιώκει να χαρτογραφήσει το νομικό τοπίο αυτής της μετάβασης, να αναδείξει τις ευκαιρίες που προσφέρει, αλλά και να θέσει τα κρίσιμα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν για ένα μέλλον όπου το περιβάλλον δεν θα είναι απλά ένα αγαθό προς διαχείριση, αλλά ένας ζωντανός εταίρος στην αναζήτηση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Το περιβαλλοντικό έγκλημα αποτελεί την τέταρτη μεγαλύτερη εγκληματική δραστηριότητα στον κόσμο και αποτελεί μία από τις κύριες πηγές εσόδων για το οργανωμένο έγκλημα, μετά τα ναρκωτικά, τα όπλα και την εμπορία ανθρώπων. Τον Δεκέμβριο του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε πρόταση για την καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος στην ΕΕ μέσω του ποινικού δικαίου, με στόχο να αντιμετωπιστεί ο αυξανόμενος αριθμός περιβαλλοντικών εγκλημάτων.
Ποιός θα σηκώσει το «γάντι» ή το τιμολόγιο;
