Το 2025 βρίσκει τη διεθνή στρατηγική της βιωσιμότητας σε μια νέα φάση, πιό σύνθετη φάση! Η κούραση των αγορών, η υπερρύθμιση των εποπτικών αρχών, η πολιτική Τράμπ, το φρένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης προωθώντας ένα νέο ευέλικτο πλεόν σχέδιο για το ESG μέσω του λεγόμενου Omnibus, δημιουργούν μια νέα επιχειρηματική πραγματικότητα και κλιματική φιλοδοξία.
Μια από αυτές τις φιλοδοξίες των αγορών είναι η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS-carbon capture & storage) και το ερώτημα είναι, μήπως είναι μια «Ψυχοπαθητική Αυταπάτη»;
Το CCS είναι μια τεχνολογία μετριασμού της κλιματικής αλλαγής καίριας σημασίας, καθώς ελαχιστοποιεί σε μεγάλο βαθμό τις ποσότητες εκπομπών CO₂ που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα από βιομηχανικές διεργασίες μέσα από τη διαδικασία της δέσμευσης CO₂ και της ασφαλής αποθήκευσής του.
Στις τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα και στο υδρογόνο επενδύει πλέον και η ελληνική κυβέρνηση που την εποπτεία της τεχνολογίας CCS αναλαμβάνει η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων Α.Ε. (ΕΔΕΥΕΠ). Από την άλλη η ΡΑΑΕΥ, ζυγίζει τις τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα και αποφάσισε να εγκρίνει σχετική μελέτη και ανάλυση τεχνολογιών, πλαισίου εφαρμογής και βέλτιστων πρακτικών δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα στην Ελλάδα. Δεν λείπει και η Ευρωπαϊκή Ένωση με κατεύθυνση να αναγνωρίσει την τεχνολογία CCS ως κρίσιμη για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών θερμοκηπίου έως το 2050. Παράλληλα έχει αναπτύξει το πλαίσιο για να υποστηρίξει την εφαρμογή της μέσω της Οδηγίας 2009/31/ΕΚ, καθορίζοντας τη νομική βάση για ασφαλή γεωλογική αποθήκευση CO2..
Με σοβαρές γραφειοκρατικές καθυστερήσεις προχωρούν και το project της Energean στον Πρίνο για την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CCS), ενώ τα δικά τους σχέδια έχουν οι τσιμεντοβιομηχανίες Τιτάν και Ηρακλής και Motor Oil.
Αν και δεν είμαστε ειδικοί, πιστεύουμε ότι υπάρχουν μερικές σημαντικές προκλήσεις στο CCS που είναι μια τεχνολογική προσέγγιση που στοχεύει στη δέσμευση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από βιομηχανικές διεργασίες και στην αποθήκευσή τους στο υπέδαφος.
Σημαντικές προκλήσεις:
- Το CCS απαιτεί σημαντική ενέργεια για να λειτουργήσει, αυξάνοντας ενδεχομένως τις συνολικές εκπομπές. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές του, το CCS εκπέμπει 3,23 kg ισοδύναμου CO2 για κάθε kg αποθηκευμένου CO2, ουσιαστικά ακυρώνοντας τον επιδιωκόμενο σκοπό του.
- Η τεχνολογία CCS είναι ακριβή, καθιστώντας την οικονομικά ασύμφορη για την ευρεία υιοθέτησή του.
- Παρά τις σημαντικές επενδύσεις, τα έργα CCS έχουν σε μεγάλο βαθμό αποτύχει να ανταποκριθούν στις υποσχέσεις τους, με πολλά να μην επιτυγχάνουν τους στόχους δέσμευσης τους.
- Το CCS προωθείται συχνά από τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων ως ένας τρόπος για να συνεχιστεί η λειτουργία ως συνήθως, ενδεχομένως καθυστερώντας τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Τώρα, ας έρθουμε στην Ψυχοπαθητική Αυταπάτη και ακολουθούν ορισμένοι ισχυρισμοί:
- Αποσπά τους πόρους και την προσοχή από πιο αποτελεσματικές λύσεις. Δυνητικά αυξάνει τις εκπομπές λόγω της ενεργοβόρας φύσης του.
- Λειτουργεί ως εργαλείο οικολογικού ξεπλύματος για τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων;
- Αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει τη βασική αιτία της κλιματικής αλλαγής, την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα.
Σαφώς και είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση όμως, μήπως υπάρχει και η βιολογική δέσμευση άνθρακα;
Η βιολογική δέσμευση άνθρακα συμβαίνει όταν ο άνθρακας αποθηκεύεται στο φυσικό του περιβάλλον όπως, στις «καταβόθρες άνθρακα», δάση, λιβάδια, έδαφος, ωκεανοί και άλλα υδάτινα σώματα και είναι γνωστό ως «έμμεση» ή παθητική μορφή δέσμευσης.
Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις θεωρούνται μία από τις καλύτερες μορφές φυσικής δέσμευσης άνθρακα διότι το CO2 συνδέεται με τα φυτά κατά τη φωτοσύνθεση, ανταλλάσσοντάς το με οξυγόνο ως εκπομπή καθαρισμού.
Κατά μέσο όρο, τα δάση αποθηκεύουν διπλάσιο άνθρακα από ό,τι εκπέμπουν, ενώ εκτιμάται ότι το 25% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα δεσμεύεται παράλληλα με δάση σε άλλες φυτικές μορφές, όπως λιβάδια ή χωράφια, θαμνώδεις εκτάσεις κ.λπ.
Πλησιάζουμε όλο και πιο κοντά στην ανάπτυξη της τεχνολογίας που θα επιτρέψει τη δέσμευση άνθρακα για να συμβεί σε μαζική κλίμακα. Εάν όμως, ο άνθρακας μπορεί να δεσμευτεί κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε δραστηριότητας που αντισταθμίζει τις εκπομπές, θα βοηθούσε στο να γίνουμε πιο γρήγορα ουδέτεροι ως προς τον άνθρακα.
Ο απλούστερος τρόπος λοιπόν για την κλιμάκωση της δέσμευσης άνθρακα είναι να ενθαρρύνουμε το φυσικό μας περιβάλλον να αναπτυχθεί, διατηρώντας παράλληλα αυτό που ήδη υπάρχει. Η αναδάσωση, ή η αποκατάσταση γεωργικής γης θα επιτρέψουν τη δέσμευση άνθρακα σε μεγαλύτερη κλίμακα, όπως και η απομάκρυνση των ρύπων από τις θάλασσες, τις λίμνες και τους ωκεανούς μας.
